Een coalitie met Vlaams Belang of niet? Kiezers van alle Vlaamse partijen (en zeker N-VA) zijn verdeeld

De kiezers van alle Vlaamse partijen zijn verdeeld over de vraag of hun partij na de verkiezingen een coalitie moet vormen met Vlaams Belang. Dat leert De Stemming, een onderzoek in opdracht van VRT NWS en De Standaard. Zeker bij de N-VA wil een meerderheid het zogenoemde "cordon sanitaire" zo nodig doorbreken.

De Stemming is een onderzoek in opdracht van VRT NWS en De Standaard, uitgevoerd door de Universiteit Antwerpen, onder leiding van Stefaan Walgrave en Jonas Lefevere. 2.029 inwoners van het Vlaams Gewest werden online bevraagd, tussen 8 en 22 januari. Op dat moment was er geen specifiek politiek thema dat het debat domineerde, wel waren er in die periode nieuwjaarsrecepties van verschillende partijen.

Bekijk hier het hele onderzoeksdossier en de methodologische nota.

Al sinds 1992 hebben politieke partijen (met uitzondering van de N-VA, die toen nog niet bestond) de afspraak dat ze op geen enkel niveau samenwerkingen met het Vlaams Belang - toen nog Vlaams Blok - zullen aangaan. Die schutskring rond Vlaams Belang, "cordon sanitaire" met een duur woord, is in ruim 30 jaar nog niet doorbroken.

Momenteel wijzen de peilingen op een klinkende verkiezingsoverwinning voor Vlaams Belang. In het grootschalige opinieonderzoek De Stemming vroegen we kiezers van de andere partijen daarom nogmaals heel concreet of ze vinden dat "de partij waarop ze nu zouden stemmen een coalitie moet vormen met Vlaams Belang".

Dilemma voor N-VA

Hun antwoord? Over alle partijen heen (Vlaams Belang zelf niet meegerekend) zijn de meeste mensen - 52 procent - tegen een coalitie met Vlaams Belang. Maar je kunt er niet omheen dat ze wel bijzonder verdeeld zijn.

Veruit de meeste voorstanders van een regering met Vlaams Belang vinden we bij de N-VA. 53 procent van de kiezers wil wel, 19 procent weet het niet zeker. Ongeveer een derde van de N-VA-kiezers - 29 procent - is ertegen. "Als Vlaams Belang en N-VA een meerderheid zouden halen, staat de N-VA voor een duivels dilemma", concludeert professor politicologie Stefaan Walgrave (UAntwerpen).

In alle andere partijen is er een meerderheid voor het behoud van het cordon, maar zelfs op de linkerzijde wil een aanzienlijk deel van de kiezers dat een coalitie met Vlaams Belang overwogen wordt. Zelfs bij Vooruit en Groen gaat het om ruim 20 procent van hun kiespubliek, bij PVDA zelfs om bijna 30 procent. CD&V-kiezers zijn meer voor een samenwerking met Vlaams Belang dan Open VLD'ers.

Quid PVDA?

We stelden in De Stemming trouwens dezelfde vraag, maar dan over PVDA: moet de partij waarop je nu zou stemmen een coalitie vormen met PVDA? Globaal gezien is er meer steun voor zo'n coalitie dan voor een met Vlaams Belang: maar 47 procent van alle kiezers is ertegen. Tegelijk is er ook meer twijfel: 22 procent van de kiezers weet het niet zeker en maar 32 procent is ervoor. 

Bij het kiespubliek van geen enkele partij is er een meerderheid die wel met PVDA wil regeren, zelfs niet bij de twee andere linkse partijen Groen (47 procent steun) en Vooruit (41 procent steun). Ook bij hen zie je brede grijze balken en die staan voor twijfel.

"Zoals de N-VA bij het eventueel samen regeren met Vlaams Belang op interne tegenstand zal botsen, zo zien we hetzelfde aan de linkerzijde bij Groen en Vooruit, als het gaat over PVDA", concluderen Walgrave en co. Het rechtsere kiespubliek is duidelijker tegen een coalitie met PVDA.

Radicalen vinden elkaar

Opvallende paradox nog: Vlaams Belang-kiezers vinden bijna evenzeer als Groen-kiezers dat hun partij wel met PVDA in zee moet gaan. Meer nog: van alle partijen zijn Vlaams Belang-kiezers zelfs het minst tegen (33%) regeren met PVDA.

"De 2 radicale electoraten zien er weinig graten in dat hun partij met de andere radicale partij aan de hele andere kant van het politieke spectrum zou regeren", aldus nog de onderzoekers. "Bij de radicale electoraten is er dus wederzijds begrip."

Weet jij nog niet op wie je gaat stemmen voor de verkiezingen van 2024? Vanaf 15 april kan je de stemtest van VRT NWS doen. Geef je standpunt voor 30 stellingen en ontdek bij welke partij jouw standpunten het best aansluiten.

Meest gelezen