De overbevolking in de Belgische gevangenissen is nijpend, dat zorgde er eerder voor dat in Antwerpen en Hasselt geen nieuwe gedetineerden aangenomen worden. Zondagochtend kwamen daar volgens vakbond ACOD nog de hulpgevangenis van Leuven en de gevangenis van Mechelen bij. Verwacht wordt dat er nog arresthuizen en strafinstellingen zullen volgen. Het sluiten van de poorten is een spontane actie van het personeel om de overbevolking aan te kaarten. “Het is overal hetzelfde probleem”, zegt Mario Heylen van de socialistische vakbond. “De oplossing moet van de politiek komen, van minister Paul Van Tigchelt (Open VLD). Het personeel is de drogredenen en de pleisters op houten benen beu.”

De ACOD pleit er dan ook voor om terug te grijpen naar maatregelen die tijdens de coronacrisis ruimte maakten in de Belgische gevangenissen. Toen mochten sommige gedetineerden tijdelijk de gevangenis verlaten en kwamen mensen die op zes maanden van het einde van hun straf waren in aanmerking voor een vervroegde vrijlating. De maatregelen zorgden toen, samen met een daling in de criminaliteit, voor een afname van de gevangenisbevolking met 12%. “Elektronisch toezicht en voorwaardelijke invrijheidsstelling zijn de enige oplossing op dit moment”, zegt Heylen.

15% overbevolking

Zaterdag bleek al uit cijfers van de federale overheidsdienst Justitie dat er op 1 maart sprake was van 12.316 gedetineerden voor 10.743 plaatsen, waardoor er in verhouding ongeveer 15% meer gedetineerden zijn ten opzichte van de capaciteit. Op 1 maart 2023 was er nog sprake van 11.402 gedetineerden voor 9.755 plaatsen of een overbevolking van bijna 17 procent. Begin maart sliepen 250 gedetineerden op een matras op de grond in de gevangenissen in het noorden van het land, ondanks dat het Gevangeniswezen tot op heden meer dan 281 bedden plaatste.

“Op nog geen twee maanden tijd zijn er zo’n 400 gedetineerden bijgekomen. We worden met een nationale overbevolking van 15 procent geconfronteerd, en in sommige arresthuizen loopt dit zelfs op tot 90 procent. Dit is meer dan alarmerend. De veiligheid in deze inrichtingen is dan ook niet meer te garanderen en op humanitair vlak schiet men op alle vlakken tekort”, zegt de christelijke vakbond ACV in een persmededeling. “Niettegenstaande er al 280 noodbedden werden bijgeplaatst, slapen er toch opnieuw 250 mensen op de grond ...”

De vakbonden dienden zaterdag een stakingsaanzegging in voor een 24 urenstaking vanaf 14 maart om 22 uur. Eerder werd voor de gevangenis van Antwerpen al een stakingsaanzegging ingediend voor zondag 10 en maandag 11 maart. De overbevolking is niet enkel een probleem voor gedetineerden die als sardienen in een blik op elkaar leven, ook het personeel deelt letterlijk in de klappen. “Te veel volk leidt altijd tot agressie”, zei Robby De Kaey van ACOD vrijdag al.

 (sare)