Een machinist van Maes Hoogwerkers uit Pulle (Zandhoven) stuurt de hoogwerker gezwind naar meer dan veertig meter hoogte, tot vlak bij een van de vier gevels van de toren. Precisiewerk. Beneden kijken passanten nieuwsgierig toe. “Zie je die barst in de natuursteen? Dat soort schade brengen we de komende weken in kaart”, zegt Niko Lang. In onderaanneming van Monument Vanderkerckhove voert zijn familiebedrijf uit Aalter nog tot eind deze maand een grondige inspectie uit van de Sint-Romboutstoren. Daarmee zijn Lang en zijn medewerkers niet aan hun proefstuk toe.

“Onze mensen zijn het gewoon om te werken op hoogtes van honderd meter en meer. Zo hebben ze met hun touwen ook aan de kathedraal van Antwerpen gehangen. De torens in België zijn ons speelterrein, maar we zijn bijvoorbeeld ook in Luxemburg en Frankrijk aan de slag”, vertelt hij. In een eerste fase speuren ze met een hoogwerker van 56 meter de onderste gevels van het monument af. Daarna worden aan de toren nog kranen opgesteld die 75 meter en zelfs 103 meter hoog reiken. “Er is er maar eentje in ons land die zo hoog kan.”

Als het nodig is, schieten zijn mannen ook in actie met hun touwtechnieken. “Aan de achtergevel boven het dak is er misschien een blinde vlek waar we met de hoogtewerkers niet geraken. Dan is het de bedoeling om vanaf de skywalk op een veilige, gecontroleerde manier de rest van de gevel te inspecteren. Stukken die eventueel loszitten, inventariseren en nemen we onder handen: we beveiligen ze of demonteren we”, legt Niko Lang uit.

Schade in kaart brengen

Over heel de toren brengen ze problemen in kaart. “We gebruiken een tablet en een gespecialiseerd programma om aan te duiden waar er schade is en waar herstellingen moeten gebeuren”, zegt Lang. Op die manier krijgen specialisten een goed schadebeeld van de toren, zoals bijvoorbeeld de verwering van natuursteen en de toestand van raambruggen. Dat is nodig voor een toekomstige restauratie.

De operatie komt er dus niet zomaar. Op geregelde tijdstippen, gemiddeld om de twee jaar, inspecteert de Monumentenwacht de toren. “Die had er ons op gewezen dat er dertig jaar na het beëindigen van de restauratie een grondigere inspectie nodig was en het verwijderen van loszittende elementen”, vertelt Arthur Orlians (Voor Mechelen), schepen van Monumenten.

Dat bleken haast profetische woorden. Begin februari liet de stad rond de Sint-Romboutstoren een veiligheidsperimeter instellen. “Een pinakel op tachtig meter hoog leek instabiel te worden. Met de veiligheid van voorbijgangers neem je natuurlijk geen risico’s”, zegt Orlians. Met knikkende knieën ging hij maandagmorgen mee de hoogwerker in.

“Ik ben geen macho, maar het was de moeite waard om te zien hoe de inspectie in zijn werk gaat. Nu zijn we tot 45 meter hoog gegaan. Als je bedenkt dat de toren iets meer dan 97 meter hoog is, is dat nog niet zo hoog. Zeker als je weet dat hij oorspronkelijk 167 meter hoog moest worden”, zegt de schepen.

Vragen over toestand pinakel

De eerste twee weken inspecteert de aannemer het onderste gedeelte van de noordgevel op het Sint-Romboutstkerkhof en de zuidgevel aan de zijde van de Grote Markt. Tijdens de derde week wordt de westgevel aan de hoofdingang geïnspecteerd en tijdens de vierde week komen de oostgevel aan de kathedraal en de bovenste zones van de noord- en de zuidgevel aan de beurt.

“We zijn nog maar net gestart met onze inspectie, maar voorlopig ziet het er goed uit. We weten alleen dat er een probleem is met een pinakel bovenaan de toren dat los zou zitten. Zekerheid hebben we daarover als we er met de hoogwerker van 103 meter bij kunnen. Pas dan kunnen we beslissen of dat het pinakel ter plaatse kan blijven, of dat we moeten demonteren”, vertelt Niko Lang.

De stad investeert in totaal bijna 217.000 euro in de gevelinspectie en het onderhoud. Voor verschillende dossiers zoals dit kreeg ze van de Vlaamse overheid een premie van iets meer dan 128.000 euro.

© RTV