Armoede beïnvloedt niveau zwemles op school: "Sommige kinderen nooit in een zwembad geweest"

Uit een bevraging van hogeschool UCLL blijkt dat Vlaamse basisscholen steeds minder zwemlessen organiseren. Daardoor moeten leerkrachten lichamelijke opvoeding vaak met grotere groepen leerlingen tegelijkertijd werken, maar dat zorgt voor heel wat bezorgdheden.

"Zo worden leerkrachten namelijk met een enorm niveauverschil geconfronteerd", zegt Tine Sleurs, lector in de lerarenopleiding Lichamelijke opvoeding aan de UCLL. "Langs de ene kant heb je kinderen die vóór het eerste leerjaar al privézwemles volgen, langs de andere kant kinderen die nog nooit in een zwembad geweest zijn."

Die kloof tussen de leerlingen kan met hun financiële situatie in verband gebracht worden, zeggen Sleurs en professor Pascal Delheye, onderzoeker van sociaal-sportief werk binnen de UGent-Leerstoel Frans Verheeke. Die buitenschoolse zwemlessen kunnen namelijk erg prijzig zijn. 

Sleurs geeft wat meer uitleg over de betaalbaarheid van de verschillende partijen die naschoolse zwemlessen aanbieden. "Clubs, zoals de Vlaamse zwemfederatie, Gezinssport Vlaanderen en Sporta, proberen echt zo laagdrempelig mogelijk zwemlessen aan te bieden. Meestal krijgen zij echter maar een beperkt aantal uren in het zwembad."

"Commerciële zwembaden bieden namelijk vaak hun eigen zwemlessen aan en zij houden de interessantere tijdstippen daarbij natuurlijk voor zichzelf", gaat Sleurs verder. "Dat is commercieel interessanter dan de inkomsten die de sportclubs hen betalen."

Daarbovenop is er een circuit van privélesgevers. "Dat wordt in elk zwembad anders geregeld, maar doorgaans zijn de richtlijnen waaraan die lesgevers moeten voldoen redelijk streng", vertelt Sleurs. "Daardoor haken heel wat lesgevers af."

"Dan wordt het natuurlijk een systeem van vraag en aanbod. Daarom zie je dat de prijs die ouders moeten betalen, afhankelijk van de lesgever, de hoogte in kan schieten."

Zelfs buiten de zwemles, kan een zwembadbezoek voor sommige ouders al een hele kost zijn. "Wanneer je als ouder al wat watergewenning aan je kind wil geven, los van eventuele lessen, moet er natuurlijk een betaalbaar zwembad in de buurt zijn", vertelt Sleurs.

"Inkom voor ouders en kinderen, parking... Het bedrag kan tegenwoordig erg oplopen", gaat ze verder. "Dat kan misschien voor één keer, maar als je je kind wil laten wennen aan het water kom je met één namiddag niet toe." Voor sommige leerlingen kan het zwembad dus zelfs een totaal nieuwe omgeving zijn.

Net daarom vindt professor Delheye het problematisch dat er steeds minder zwemlessen georganiseerd worden door lagere scholen.

"Die lessen via de school zijn zeer toegankelijk en worden voor iedereen aangeboden", vertelt hij. "Ze zijn dan ook voor elke leerling van belang, want ze kunnen levensreddend zijn, maar voor mensen in een kansarme situatie zijn ze dubbel van belang.”

"Wanneer zwemlessen niet meer op school gegeven worden, moeten personen in een kwetsbare positie immers zelf een oplossing zoeken in onze complexe samenleving", gaat hij verder. "Dat is door tal van factoren verre van evident. Denk bijvoorbeeld aan ouders die zelf nooit hebben leren zwemmen en er daarom misschien minder het belang van inzien."