Begrotingsexpert Wim Moesen: ‘De regering-De Croo is zwaar uit de bocht gegaan’

Bijna 80 jaar is hij, maar professor emeritus Wim Moesen (KU Leuven) heeft nog altijd de vinger aan de pols van de Belgische openbare financiën. In een lijvige paper, een soort handleiding over de budgettaire stand van het land, vergelijkt hij het rekenwerk van de federale regering met dat van haar Europese tegenhangers. En het resultaat is, zoals verwacht, behoorlijk kritisch voor de regering-De Croo.

“In geen enkel jaar van deze legislatuur was het begrotingstekort van België kleiner dan dit van het gemiddelde in het eurogebied. We hadden een tekort van gemiddeld 5,6 procent per jaar, een derde meer dan in andere landen”, stelt Moesen vast.

De voorbije jaren kreeg de Belgische economie twee grote mokerslagen te verwerken: de covidpandemie en de Russische inval in Oekraïne. Ons land hield in die periode behoorlijk stand. Dankzij steunmaatregelen zoals de technische werkloosheid en het overbruggingsinkomen voor zelfstandigen, en dankzij de automatische loonindexering, kon onze regering de koopkracht en het industriële weefsel vrijwaren.

Grabbelton

“Over vijf jaar bekeken, kende België een jaarlijkse economische groei van 1,1 procent. Dat is net iets hoger dan de 0,9 procent in de eurozone”, stelt Moesen vast. Dat is niet slecht. Maar de noodmaatregelen kwamen wel met een hoge prijs. En daar zullen we volgens Moesen nog jaren aan herinnerd worden.

“De regering-De Croo is zwaar uit de bocht gegaan”, klinkt het. “De partijen hebben de mildheid van Europa, die de gebruikelijke begrotingscontrole tijdelijk on hold zette, gretig aangegrepen om extraatjes uit te delen aan de eigen achterban. Alsof de begroting een grote grabbelton is.”

Moesen verwijt de regeringspartijen een gebrek aan verantwoordelijkheidszin. Ze kozen voor het eigenbelang in plaats van het algemeen belang, klinkt het, terwijl dat net het hoogste goed zou moeten zijn. Moesen: “Een begroting is meer dan een hoop cijfers en kolommen. Het is de morele blauwdruk van een natie. Prioriteiten voor de samenleving krijgen er vorm, kosten en baten worden afgewogen. En op het einde van de dag moet de rekening kloppen.”

Terug in het gareel

Hoe dan ook is het straks voorbij, want vanaf 2025 zal Europa onze rekening terug strenger controleren. Na de verkiezingen zullen we “terug in het gareel moeten leren lopen”, meent de begrotingsexpert. Om het tij te keren, pleit hij voor een verregaande fiscale hervorming richting een dual income tax, waarbij inkomen uit arbeid onderworpen wordt aan een progressieve belasting, terwijl vermogensinkomsten – waaronder ook huurinkomsten – aan een vast tarief worden belast.

Staatssecretaris voor Begroting Alexia Bertrand (Open Vld) laat weten dat ze de paper eerst grondig wil doornemen voordat ze kan reageren.