‘Door mijn toedoen is André Leonard geen kardinaal geworden. Dat moet hem pijn hebben gedaan’

In 2009 heeft Joël Devillet zijn wedervaren opgeschreven in een boek: Violé par un prêtre. De titel van de Nederlandse vertaling, die één jaar later uitkwam, was zo mogelijk nog explicieter: Ik was 14 en werd misbruikt door een priester. Devillet vertelt hoe hij er zijn hele jonge leven lang van had gedroomd priester te worden. Dat leek hem in Aubange, een verre uithoek van het land op de grens met Frankrijk en Luxemburg, de natuurlijke gang der dingen. Thuis had hij het moeilijk, de kerk was een toevluchtsoord: op 7-jarige leeftijd schoof hij al mee aan tafel bij de zusters en priesters in het stadje. Hij had zelfs de sleutels van de plaatselijke kerk. Maar toen kwam er een nieuwe priester, Gilbert Hubermont, en zijn droom werd geen werkelijkheid. Hubermont misbruikte Devillet vier jaar lang.

Vandaag woont Devillet in de hoofdstad, waar hij zich heeft teruggetrokken in een appartementje met Afrikaanse maskers, religieuze parafernalia en grote beeldschermen die veel ruimte innemen. Devillet is bijziend, hij kan een tekst alleen op groot formaat lezen. Maar dat neemt niet weg dat hij zijn juridische dossiers én het dossier-Kelk uit het hoofd kent. De dragers van zijn kennis zitten netjes opgeborgen in een hoge kast die het vertrek domineert.

“Het is een beetje eng voor mensen die hier de eerste keer binnenkomen”, verontschuldigt Devillet zich. En hij vertelt het verhaal van bisschop André Léonard, die vóór hij definitief naar Frankrijk vertrok bij hem over de vloer kwam. “Léonard keek zijn ogen uit. Hij kon niet geloven dat ik zoveel zaken in zo’n kleine ruimte had verzameld. ‘Quel bazar”, zei hij, ‘wat een bende!’” (lacht).

Meneer Devillet, in uw boek schrijft u dat u nooit was misbruikt als u geen kind uit een arm gezin was geweest.

Joël Devillet: “Ik was geen dokters- of advocatenzoon. Ik kwam uit een gezin dat zelfs geen geld had om een advocaat in de arm te nemen: ik moest zwijgen over wat me overkwam.

“Ik had ook geen zin om mijn goede relatie met de plaatselijke geestelijken in gevaar te brengen. U moet weten: ik kwam al vanaf m’n 7de in de kerk. Mijn lerares was een non. Ik deed boodschappen voor haar, af en toe knapte ik ook een klusje op. En in het weekend bracht ik de zusters naar de mis. Daarna liepen we samen terug naar huis, we aten, keken naar het nieuws op televisie en speelden nog een spelletje Scrabble om de dag af te sluiten. Bij de priesters van Aubange was ik ook een regelmatige gast. Ik was misdienaar. Als er een begrafenis was, mocht ik enkele uurtjes uit de klas verdwijnen. Ik had de sleutels van de kerk op zak, ik regelde alle praktische zaken.

“Op den duur ging ik enkel nog naar huis om te slapen. En zelfs dat deed ik almaar minder nadat mijn vader, in de nasleep van een zwaar auto-ongeval, was beginnen te drinken. Ik vond het verschrikkelijk om ’s nachts door zijn gebral te worden gewekt: als hij uit het café terugkeerde, moesten wij allemaal paraat staan. Daarom overnachtte ik steeds vaker bij de zusters en de priesters, zonder dat het enig probleem veroorzaakte. Maar dat veranderde toen de priesters naar een andere parochie verhuisden. In hun plaats kwamen een aalmoezenier van het leger, die bij zijn ouders introk, en een vicaris, die alleen ging wonen. Die vicaris, Gilbert Hubermont, was 27, dronk graag een glas, danste op de bals, en stelde zijn huis open voor alle jongeren die zin hadden in een potje Nintendo of tafelvoetbal.

“Ik ben geen gezelschapsmens, dat had hij snel in de gaten. ‘Kom jij vanavond maar bij mij’, zei hij, ‘dan zijn we met z’n tweetjes.’ Die avond nam hij me op schoot en keken we televisie – in zijn salon stond maar één zetel. Zo is hij me beetje bij beetje beginnen te misbruiken: ik was 14, maar ik durfde niet nee te zeggen. Als ik zijn hand wegduwde, zei hij: ‘Laisse-moi faire’, laat me begaan.”

Die zin komt voortdurend terug in het boek. Was het een mantra?

Devillet: “Ik was een marionet waarvan hij de touwtjes in handen had. Als Hubermont zijn hand op de mijne legde, trok ik mijn hand weg. Maar dan nam hij ze opnieuw vast, en legde ze waar ik ze zéker niet wilde leggen: op zijn geslacht. Zulke priesters hebben een zevende zintuig voor kwetsbare kinderen.”

Hubermont had veel lef. U beschrijft hoe hij op een avond uw vader uit het café naar huis bracht, alsof hij een vriend des huizes was.

Devillet: “Die avond had Hubermont in het café vastgesteld dat mijn vader te dronken was om op eigen kracht naar huis terug te keren. Hij had ’m in zijn wagen meegenomen en omstreeks middernacht bij ons thuis afgeleverd. Zoals gebruikelijk waren mijn moeder, mijn broers, mijn zus en ik uit bed gekomen om nog wat eten voor hem te maken, en toe te kijken hoe hij dat naar binnen werkte. Opeens stond ik daar in mijn onderbroek – in het gezelschap van de vicaris. Achteraf denk ik: hij heeft dat bewust gedaan, om poolshoogte te nemen. En hij wilde mijn vader voor zich winnen: die had een karabijn in de kast liggen, waarmee hij ging jagen. Als hij had geweten dat de vriendelijke man die hem naar huis had gebracht zijn zoon misbruikte, had hij ’m zonder twijfel omgelegd.”

Hebt u er daarom thuis niet over gesproken?

Devillet: “Ze zouden me niet hebben geloofd. De zusters ook niet, trouwens: ze zouden me een leugenaar hebben genoemd en alle contact hebben verbroken. Gelukkig heb ik niets gezegd. Een ander slachtoffer van Hubermont is op straat gaan leven en heeft zich van kant gemaakt.”

RIJLESSEN

Was Hubermont een kernpedofiel, iemand die van nature op zoek is naar ‘liefdevolle’ contacten met minderjarigen?

Devillet: “Ik ken geen zachte pedofielen. De Brugse bisschop Roger Vangheluwe beweerde in zijn beruchte VT4-interview dat hij ‘geen brute seks’ met zijn neefje had gehad. Wat voor een onzin was me dat. Natúúrlijk was het brute seks, het was seks met een kind!

“Voor de correctionele rechtbank heeft Hubermont verklaard dat hij me nooit had verkracht: ‘Er was uitsluitend sprake van masturbatie, strelingen en fellatio. Géén verkrachting.’ Waarop de procureur des Konings: ‘Meneer Hubermont, volgens de wet is elke vorm van penetratie verkrachting, van welke aard ook. Fellatio ís verkrachting.’”

Wat heeft Hubermont precies met u gedaan?

Devillet: “In het begin streelde hij me over mijn kleren, enkele weken later eronder. Hij dwong me hem te masturberen en af te zuigen. Hij zoog mij ook af. Hij had een heel groot bed, waarin je met drie kon slapen. Op een nacht wilde hij me anaal nemen, maar dat heb ik geweigerd. ‘Oké,’ zei hij, ‘doe jij het dan bij mij.’ Dat wilde ik evenmin.”

U was niet de enige die hij misbruikte.

Devillet: “Natuurlijk niet: hij heeft me ooit meegenomen naar het carnaval in Binche, samen met kinderen van 10 en 12. In de auto zat ik vooraan, in de passagiersstoel naast hem, de anderen zaten op de achterbank. Terwijl zij sliepen, masturbeerde hij me.

“Pas achteraf besefte ik waarom pedofielen altijd meer dan één slachtoffer maken. Als een jongere de volwassen leeftijd nadert, is hij niet meer interessant: pedofielen willen kinderen. Op het strafproces hebben twee psychiaters Hubermont ‘niet gevaarlijk’ genoemd: volgens hen was recidive uitgesloten. Hubermont kon in hun ogen geen pedofiel zijn, want ik was al 14 toen hij seks met me had: ‘Dat is pederastie, geen pedofilie.’ Die twee verdienden echt wel een medaille.”

‘Ik heb er nooit plezier aan beleefd’, schrijft u. Waarom hebt u dat eraan toegevoegd?

Devillet: “Als Hubermont werd gemasturbeerd, legde hij altijd een grote, witte zakdoek over zijn navel. Dat deed hij met dezelfde plechtstatigheid waarmee hij in de kerk zijn corporale, een wit linnen doekje, over de wijnbeker legde, alvorens de wijn – hocus pocus – in het bloed van Christus te veranderen.

“Enfin, Hubermont moest dus klaarkomen op zijn zakdoek als ik hem masturbeerde, en tegelijk masturbeerde hij mij. Maar als hij was klaargekomen, hield hij meteen op. ‘Et merde’, zei hij dan, om mij de schuld te geven van zijn moment van genot, en hij trok zijn handen weg. Daar ben ik nu blij om: ik ben nooit samen met hem klaargekomen.

“Toen ik mijn burgerlijk proces tegen Hubermont had gewonnen, viel een jezuïet me online aan: ‘Devillet beleefde er zelf plezier aan.’ Ik heb hem aangeklaagd voor laster en eerroof, en in beroep heb ik gewonnen: 2.500 euro boete moest hij betalen.”

Waren er mensen op de hoogte van Hubermonts gedrag?

Devillet: “Hij had een busje waarmee hij kinderen leerde rijden: hij nam ze op schoot en leerde hen schakelen. Soms ‘vergiste’ hij zich en zat hij met zijn hand in iemands intieme delen. Veel mensen in de stad wisten dat, maar ze zwegen erover. Later is Hubermont overgeplaatst naar Flawinne, waar hij opnieuw is begonnen.”

Ondanks het misbruik wilde u priester worden. Waarom?

Devillet: “Ik ben opgegroeid in een wereld van geestelijken. Aubange had in mijn jeugdjaren zeven priesters voortgebracht, onder wie Robert-Joseph Mathen, de oud-bisschop van Namen. Geen van die mensen heeft me ooit een haar gekrenkt. Toen ik in het begin van de jaren 90 naar het seminarie wilde, sprak niemand over pedofilie. Pas in 1996, toen de zaak-Dutroux ontplofte, begon het me te dagen. De seksuele agressie tegen Julie en Melissa was voor mij erg herkenbaar. Toen heb ik een klacht ingediend bij de kerkelijke rechtbank.

“Als ik er nu op terugkijk, denk ik: ik had op dat moment eigenlijk al véél klachten ingediend. In 1990 had ik in een brief aan Jean-Baptiste Musty, de toenmalige hulpbisschop van Namen, beschreven wat Hubermont had gedaan. Geen reactie. In een brief aan André Léonard had ik mijn hoop uitgesproken dat hij de nieuwe bisschop van Namen zou worden, en in één moeite door Hubermonts daden vermeld. De reactie van Léonard: ‘Ik bid voor jou.’

“Kort nadat Léonard bisschop van Namen was geworden, droeg hij in Aubange de mis op. Achteraf stelde ik me aan hem voor. We hebben een halfuur met elkaar gepraat, in de beslotenheid van zijn wagen. ‘Je hebt me over Gilbert verteld’, zei hij. ‘Waar is hij nu?’ ‘Overgeplaatst naar een parochie in Flawinne’, antwoordde ik. Het was het bewijs dat Léonard mijn brief had gelezen.

“Léonard heeft me jarenlang aan het lijntje gehouden. Op een dag zou ik priester worden, maar eerst moest ik mijn zevende jaar beroeps afmaken. Daarna heeft hij, speciaal voor mij, een voorbereidend jaar seminarie uitgevonden. En van het eerste jaar filosofie heeft hij twee jaar gemaakt. Hij heeft me ook naar een psycholoog in Leuven gestuurd, die erom bekendstond dat hij homoseksuelen van hun aard kon ‘verlossen’. Die man is later in opspraak gekomen: hij masturbeerde zijn cliënten onder het mom van therapie.”

Heeft hij u ook verlost?

Devillet: “Hij heeft enkele keren mijn voeten gestreeld.”

Bent u homoseksueel?

Devillet: “Geen idee. Ik vermoed dat ik had kunnen trouwen en kinderen hebben. Maar mijn vrouw zou altijd verdenkingen hebben gekoesterd: ‘Als mijn man een misbruikslachtoffer was, wordt hij misschien een dader.’”

VERJAARD, VERLOREN

Waarom hebt u in 2001 een strafklacht ingediend?

Devillet: “Ik had al met zoveel mensen van de kerk over het misbruik gesproken, maar dat was elke keer op niets uitgedraaid: ik móést dus de stap naar het gerecht zetten. Ik ben in 1994 aan het seminarie begonnen. Mijn biechtvader was Jean Léonard, de grote broer van André, zijn tweede vader. Hun natuurlijke vader is gestorven toen André enkele dagen oud was. Ik heb Jean alles verteld, maar hij heeft niets ondernomen – net zoals zijn broer.

“Mijn klacht voor de kerkelijke rechtbank is op niets uitgedraaid: in Rome hadden ze zelfs geen dossier-Hubermont. Uiteindelijk ben ik, na een seksueel avontuurtje met een medestudent, uit het seminarie getrapt. Die andere mocht blijven, ik moest weg. Ik was de emmerdeur, zeker?

“Toen ik wegging, adviseerde bisschop Léonard me een jaartje of twee te gaan werken. ‘Dan is die andere afgestudeerd, en neem ik jou terug.’ Ik geloofde hem op zijn woord: ik ging aan de slag als verpleger, maar in mijn vrije tijd assisteerde ik nog altijd bij misvieringen in het bisdom Namen, ik correspondeerde met de bisschop en ik biechtte bij zijn broer. Twee jaar later ging ik terug naar de bisschop, maar hij beweerde dat hij me niets had beloofd.

“Léonard heeft het bewust zo lang mogelijk gerekt om te verhinderen dat ik juridische actie zou ondernemen. In april 2001, twee maanden voor de verjaringstermijn zou verstrijken, heb ik een strafklacht ingediend (intussen kunnen pedofiliezaken niet meer verjaren, red.).

“Normaal zou het hof van assisen de zaak behandelen, maar omdat het daar te lang ging duren, heeft men de zaak voor de correctionele rechtbank gebracht. Alleen, de verjaringstermijn voor de correctionele rechtbank was vijf jaar. Dus kreeg ik, na vier jaar procederen, te horen dat de zaak was verjaard. Zo is Hubermont ermee weggekomen.”

Daarop hebt u een klacht ingediend bij de burgerlijke rechtbank.

Devillet: “Hubermont had op het proces verklaard dat hij ‘een deel van de schade’ wilde herstellen. Ik heb negen maanden gewacht, maar er kwam niets. Toen heb ik besloten naar de burgerlijke rechtbank te stappen, tot grote ontzetting van mijn advocaat, die vond dat ik de bladzijde maar eens moest omslaan. Ik heb een nieuwe advocaat genomen, Pierre Chomé, en vijf jaar later hebben we gewonnen: Hubermont moest 30.000 euro betalen, plus 40.000 euro interest.”

Léonard zei in Humo: ‘Devillet heeft me indertijd gesmeekt geen klacht in te dienen tegen Hubermont.’

Devillet: “Ik voelde me schuldig over de brief waarin ik Hubermonts daden had aangeklaagd. Ik bad elke dag het Onzevader. Daarin komt deze zin voor: ‘En vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren.’ Jean-Marie Huet, de juridisch vicaris van Namen, heeft me gesméékt om de kerk niet kapot te maken. Ik hoopte dat Hubermont niet te hard zou worden gestraft, maar ik heb er nooit voor gepleit zijn daden onbestraft te laten. Dat was het plan van Léonard. Wat hem betrof, volstond therapie, schreef hij.”

Heeft Hubermont ooit spijt betoond?

Devillet: “Nee. Het eerste wat hij op het proces deed, was de aanwezige journalisten vragen zijn naam niet te vermelden. Wat ze natuurlijk wél deden (lacht). Ik moedigde hen natuurlijk aan, opdat ook andere slachtoffers zouden durven te praten.”

Dat hebben ze gedaan. De correctionele rechtbank heeft Hubermont in 2012 veroordeeld voor de verkrachting van drie kinderen in Flawinne.

Devillet: “Daar heeft hij vier jaar gevangenis met uitstel voor gekregen.”

Uitstel.

Devillet: “Onbegrijpelijk, als je weet dat hij enkele maanden eerder was veroordeeld voor soortgelijke feiten. Maar voor justitie telt een veroordeling voor de burgerlijke rechtbank niet.”

Waar werkte Hubermont in 2012?

Devillet: “Na mijn klacht in 2001 heeft bisschop Léonard hem opzijgeschoven: hij ging aan de slag in een centrum voor personen in nood in Banalbois, vlak bij Saint-Hubert. Een instelling voor volwassenen, maar er verbleven ook verstandelijk gehandicapten met het IQ van een kind. Hubermont heeft het daar uitgezongen tot 2020, dan is hij weggestuurd nadat hij een 20-jarige met het verstandelijke vermogen van een kind van 5 had misbruikt. Bij een huiszoeking bleek ook dat er kinderporno op zijn computer stond, met plaatjes gerangschikt volgens leeftijd. Hij is één jaar preventief opgesloten. Daarna werd hij veroordeeld tot vier jaar gevangenis met uitstel.”

En nu?

Devillet: “Ik vermoed dat hij stempelt.”

Is hij nog priester?

Devillet: “Na zijn dubbele veroordeling in 2012 heeft hij zelf ontslag genomen, om een proces in Rome te ontlopen.”

Is zo’n man te genezen?

Devillet: “Ik zeg altijd: pédophile un jour, pédophile toujours.”

U hebt ook een burgerlijke klacht ingediend tegen Léonard, wegens schuldig verzuim. U werd oorspronkelijk weggelachen, maar u hebt wel uw slag thuisgehaald.

Devillet: “In eerste aanleg heb ik verloren. In Namen heb ik nog geen enkele zaak gewonnen: het gerechtsgebouw staat er vlak naast de kathedraal (lacht). Maar in beroep hebben drie vrouwelijke rechters in Luik me gelijk gegeven: Léonard moest 10.000 euro boete betalen plus 8.000 euro interest. Hij had een pedofiele dader beschermd en een slachtoffer hulp geweigerd.”

Een historisch moment: een topman van de kerk werd veroordeeld.

Devillet: “De aartsbisschop.”

Is Léonard door uw toedoen geen kardinaal geworden?

Devillet: “Daar ben ik voor 95 procent zeker van. Het moet hem pijn hebben gedaan: als seminarist deed Léonard al alsof hij later paus zou worden. Hij werd verteerd door ambitie.”

Vóór Léonard in vrijwillige ballingschap naar Frankrijk vertrok, is hij nog afscheid van u komen nemen.

Devillet: “Op zondagavond kreeg ik telefoon: ‘Monseigneur Léonard hier.’ Hij was in de buurt en vroeg of hij even mocht binnenkomen. Hij was bang van mijn hond, herinner ik me. En een glas wijn sloeg hij af, vermoedelijk uit angst voor vergiftiging (lacht). We hebben een uur lang in alle rust gezegd wat we te zeggen hadden. ‘Nu kunnen we open spreken’, zei Léonard, ‘alle processen zijn van de baan.’ ‘Nee,’ antwoordde ik, ‘Operatie Kelk loopt nog.’ Maar daar zat hij niet mee in: ‘Dat zal nooit wat worden’, zei hij. Dat was in 2015.”

Is Léonard tot bekentenissen overgegaan?

Devillet: “Hij had Hubermont moeten straffen, gaf hij toe. Maar toen ik over andere pedofiliedossiers in het bisdom Namen begon, wist hij niet waarover ik het had. Het interesseerde hem niet. Als bisschop had hij maar één bekommernis gehad: zoveel mogelijk priesters wijden.”

Léonards gouvernante Veerle Lodrigo noemde hem in Humo ‘het zwarte schaap’ van de Belgische bisschoppen: ze hebben allemaal pedopriesters beschermd, maar alleen hij is erop afgerekend.

Devillet: “Hij is veroordeeld omdat hij me jarenlang niet heeft willen helpen. Maar Lodrigo heeft een punt: Operatie Kelk is het bewijs dat alle bisschoppen pedopriesters naar andere parochies hebben overgeplaatst, soms zelfs drie of vier keer, tot in Afrika toe. Het was een misdadig systeem. De kerk is een misdadige organisatie.”

CANONIEKE PORNO

Waaromt hebt u zich in Operatie Kelk burgerlijke partij gesteld?

Devillet: “Speurder Peter De Waele had opgeroepen om zoveel mogelijk bewijzen aan te brengen. Op die manier zouden de dossiers niet verjaren en zouden de daders niet aan hun rechtmatige straf ontsnappen. Ik dacht: ik help een handje.”

De speurders hebben porno aangetroffen op de computers van Hubermont en Vangheluwe. Is het vreemd dat priesters porno kijken?

Devillet: “Journalisten zullen ook weleens porno kijken, neem ik aan, en andere beroepsgroepen ook. Ik vind het wel vreemd hoe het met Vangheluwe is gegaan. Volgens de eerste berichten had hij kinderporno op zijn computer, later heette het ‘gewone porno’ te zijn. Oké, maar waarom heeft Child Focus zich dan burgerlijke partij gesteld? Bij mijn weten treedt Child Focus niet op tegen gewone porno.

“Ik beschik zelf over het grootste deel van het dossier-Kelk. Ik heb foto’s uit de verzameling van Vangheluwe onder ogen gehad. Waarom hebben sommige personen een balkje voor hun ogen, een balkje dat door speurders is aangebracht?

“In het dossier staat ook wat ze op de computer van Danneels hebben aangetroffen. Hij keek echt niet enkel naar de maagd Maria, er stond porno op zijn harde schijf. Alleen, zijn foto’s zijn niet wazig gemaakt of van een balkje voorzien. Daar is een reden voor: bij Vangheluwe is kinderporno gevonden, bij Danneels enkel porno.

“(Twijfelt) Ik bedoel: de porno van Danneels die nu nog in het dossier zit, is geen kinderporno. Hij heeft er in de loop der jaren alles aan gedaan om bepaalde delen van het dossier terug te krijgen. Die delen heb ik nooit gezien. Wat zat daarin?

“In elk geval: het slaat nergens op als justitieminister Paul Van Tigchelt (Open Vld) zegt dat de pornoverzameling van Vangheluwe ‘een nieuw gegeven’ is. Dat is bekend sinds 2012. Porno kijken is in het canonieke recht ook geen argument om een priester uit zijn ambt te ontzetten. Kinderporno wel, maar hoe moeten we dat nog bewijzen? De verjaringstermijn is drie jaar. Ik snap niet waarom het parket dat onderdeel van het dossier niet heeft afgesplitst.”

Waarom heeft justitie de kerk beschermd in Operatie Kelk?

Devillet: “Ik ben ervan overtuigd dat Danneels ook pedofiele plaatjes in zijn bezit had. Danneels was de primaat van België, de biechtvader van het koningshuis: hij kende véél geheimen. Daarnaast was Operatie Kelk een strijd tussen twee partijen, Opus Dei versus de loge. Speurder Peter De Waele had daar vast interessante dingen over kunnen vertellen, maar hij is helaas overleden. Onderzoeksrechter Wim De Troy hebben ze het leven onmogelijk gemaakt tot hij is opgestapt. Daarna heeft de oudste onderzoeksrechter, Colette Callewaert, overgenomen: ze had zelfs geen tijd meer om alles te lezen vóór haar pensioen. Dat is tijdrekken met de bedoeling misdrijven te laten verjaren. Toen ik de huidige onderzoeksrechter, Patrick Gaudius, vijf jaar geleden vertelde dat ik nog meer pedofiele priesters kende, antwoordde hij: ‘Het Openbaar Ministerie heeft me gevraagd geen nieuwe elementen aan het dossier toe te voegen, anders kunnen we het nooit afsluiten.’

“Het dossier dooft uit. De laatste openbare zitting dateert van twee jaar geleden. De enige resterende taak van federaal procureur Lieve Pellens is bijhouden welke slachtoffers en daders nog in leven zijn.”

U hebt laatst tweeënhalf uur gesproken voor de parlementaire onderzoekscommissie. U hebt het kort gehouden.

Devillet: “Ik wilde niet komen voor een uurtje, dat had ik de commissie van tevoren laten weten. Ze hebben me het laatste deel van de dag gegeven, maar vragen zijn er niet meer gekomen: iedereen wilde naar huis (lacht). Sophie De Wit (N-VA), de voorzitter van de commissie, maakte achteraf een grapje: ‘Het is altijd hetzelfde met blinden en slechtzienden. Als jullie beginnen te praten, kunnen jullie niet meer stoppen!’ De Wit heeft zelf een blinde broer.

“Koen Geens (CD&V) heeft naar mijn gevoel de verstandigste dingen over de commissie gezegd: ‘Je moet slachtoffers niet laten geloven dat ze hun dossiers opnieuw zouden kunnen laten bekijken.’ Rik Devillé had slachtoffers valse hoop gegeven door te laten uitschijnen dat ze hun akkoord opnieuw zouden kunnen onderhandelen voor de arbitragecommissie, en meer geld van de kerk zouden kunnen eisen. Natuurlijk gaat de kerk niet meer betalen, die akkoorden zijn ondertekend.”

Waarom hebben zo weinig slachtoffers een klacht ingediend bij de burgerlijke rechtbank, zoals u ?

Devillet: “Dat is de vraag van één miljoen. Ik was persoonlijk niet opgezet met het televisieprogramma Godvergeten, vier afleveringen met uitsluitend getuigenissen uit de dossiers van Rik Devillé. Als ik zijn kelder zag, met die duizenden geklasseerde dossiers, begon het me te duizelen. Hoeveel daders had Devillé niet voor de rechter kunnen slepen als hij de slachtoffers op tijd naar de burgerlijke rechtbank had geleid? Nu is het te laat, de verjaringstermijn van dertig jaar is verstreken. Tien of twintig jaar geleden was dat niet noodzakelijk het geval geweest.

“Ik vrees dat het te maken heeft met het verdienmodel van Devillés vaste advocatenkantoor, onder leiding van Walter Van Steenbrugge. Hoe langer de zaken aanslepen, hoe beter Van Steenbrugge ervan wordt.”

Wat verwacht u van de onderzoekscommissie?

Devillet (blaast): “Mijn overtuiging is: zonder verkiezingen was er nooit een onderzoekscommissie geweest.”

Hebt u de hoop opgegeven?

Devillet: “Hoe meer tijd er verstrijkt, hoe hoger het aantal daders en slachtoffers dat overlijdt. In het dossier-Scientology zijn ze er na twaalf jaar mee opgehouden omdat er geen burgerlijke partijen meer waren. In het dossier-Kelk zal het ook zo gaan, maar dat is al veertien jaar aan de gang.”

Bent u, na alles wat u hebt meegemaakt, een gebroken man?

Devillet (knikt)

U vecht wel nog altijd als een leeuw.

Devillet: “Op die manier ben ik geen pedofiel geworden. Daar ben ik namelijk heel bang voor geweest, om zelf een dader te worden, zoals zo vaak gebeurt. Het is de enige reden waarom ik niet ben getrouwd.

“Ik heb geen kinderen, ik werk niet: dat zal voor de rest van mijn dagen wel zo blijven. Natuurlijk ben ik gebroken. Maar ik spreek daar niet over in het openbaar, het zou mijn dader te veel plezier doen.”

Hebt u na het seminarie nog relaties gehad?

Devillet: “Ja, maar daar spreek ik ook niet over.”

Hubermont heeft u niet helemáál gebroken.

Devillet: “Toch wel, anders had ik hier niet in zo’n klein appartementje gezeten.”

U lijdt in stilte?

Devillet: “Ik ben helemaal niet stil, ik zeg wat ik te zeggen heb, ik ken de weg naar de media. Ik heb me ook nooit laten ontdopen, omdat ik weet dat zoiets ongetwijfeld de media zou halen. En dan zou ik niet meer in de mis op de eerste rij kunnen zitten.”

Dat doet u nog altijd?

Devillet: “Om de bisschoppen die voorgaan in de mis op de zenuwen te werken. Ik blijf dan altijd zitten, ook als de rest van de kerk gaat staan. En ik ga níét ter communie (lacht).

“Ik heb geen vertrouwen in Luc Terlinden, de nieuwe aartsbisschop. Maanden geleden heb ik een pakket in zijn brievenbus gedropt: mijn twee boeken met een begeleidende brief. Ik wacht nog altijd op antwoord. En op de televisie maar vertellen dat de kerk nooit genoeg aandacht kan schenken aan de slachtoffers van seksueel misbruik! Ik ben geen papenvreter, maar ik haat hypocrisie. Het probleem is: hypocrisie en de kerk, dat is twee keer hetzelfde.”

© Humo