Artem (16) uit Oekraïne werd ontvoerd door Russische leger: "Ze wilden me naar de psychiatrie sturen"
Russische soldaten hebben ermee gedreigd Artem (16) uit Oekraïne naar de psychiatrie of een pleeggezin te sturen, omdat hij weigerde het Russische volkslied te zingen. Dat vertelt de tiener, die 2 jaar geleden een tijdlang door het Russische leger was ontvoerd, aan Rudi Vranckx. Artem is lang niet alleen: minstens 20.000 andere Oekraïense kinderen zijn onder dwang naar Rusland meegenomen.
Artem Hutorov woont in 2022 in de buurt van Koepjansk, een Oekraïense stad die op dat moment bezet wordt door de Russen. Hij gaat er al maandenlang niet meer naar school, omdat hij weigert deel te nemen aan het Russische opleidingsprogramma.
"Op 7 september 2022 ging ik toch even naar school, om er enkele documenten op te halen", vertelt hij. "Die avond reed de bus niet, dus besloot ik op school te overnachten. De volgende dag stonden er overal militairen."
Ze dreigden ermee me naar een psychiatrisch ziekenhuis of pleeggezin te sturen.
Door de dreiging van het Oekraïense tegenoffensief begonnen de Russische militairen aan hun terugtrekking uit de stad. Daarbij nemen ze Artem en zijn klasgenoten mee naar Loehansk, een stad in Russisch bezet gebied.
Rusland ontvoerde al bijna 20.000 Oekraïense kinderen sinds het begin van de invasie in het land. Onder het mom van ‘evacuaties’ worden de kinderen meegenomen en in Russische heropvoedingskampen gestopt.
Bekijk - Artem getuigt aan Rudi Vranckx hoe hij is ontvoerd door het Russische leger:
Daar krijgt hij een soort van militaire opleiding, waarbij hij samen met zijn klasgenoten iedere dag op een schietbaan moet trainen. "Doordat ik weigerde het Russische volkslied te zingen, dreigden ze ermee me naar een psychiatrisch ziekenhuis of pleeggezin te sturen."
Na een maand kan hij een gsm vinden en zijn moeder een bericht sturen. "Het was een grote opluchting dat ik eindelijk weer contact had met haar", vertelt de jongeman. Toch zou het nog lang duren voor hij herenigd werd met zijn moeder. Hij zat uiteindelijk nog meer dan 6 maanden vast op amper 200 kilometer van zijn thuisstad.
Ik ben van Oekraïne naar Polen, Wit-Rusland en Rusland moeten reizen, om zo toegang te krijgen tot de andere kant van het front.
Zijn moeder Natalia Zhornyk heeft een tocht van 5.000 kilometer afgelegd om hem terug te halen. "Ik ben van Oekraïne naar Polen, Wit-Rusland en Rusland moeten reizen, om zo toegang te krijgen tot de andere kant van het front in Oekraïne, waar mijn zoon vastgehouden werd", vertelt zij. Artem is zo een van de bijna 400 kinderen die opnieuw naar huis kon gebracht worden.
De tiener is door wat hij heeft meegemaakt erg gemotiveerd om zich bij het Oekraïense leger aan te sluiten en zijn land te verdedigen. Daar moet hij nog enkele jaren geduld voor oefenen, want hij is nog minderjarig.
De onvrijwillige deportatie van burgers is verboden in het internationaal recht. Het Internationaal Strafhof heeft daarom vorig jaar een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen Russisch president Vladimir Poetin.
De kans is klein dat hij ooit in Den Haag terecht zal staan, maar het arrestatiebevel heeft wel een grote impact: alle 123 lidstaten van het Internationaal Strafhof moeten Poetin arresteren wanneer hij hun grondgebied betreedt. Daardoor kan hij niet meer aanwezig zijn op heel wat internationale bijeenkomsten, waardoor Rusland internationaal meer geïsoleerd raakt.
Nieuwe docureeks
In de documentairereeks 'Het nieuwe IJzeren Gordijn' verkent conflictjournalist Rudi Vranckx het intrigerende grensgebied tussen Rusland en de rest van Europa. In 4 afleveringen reist hij van het Hoge Noorden tot in de Kaukasus, langs de breuklijn tussen 2 werelden. Onderweg ontmoet Vranckx mensen die vandaag leven met Rusland als buur, in de schaduw van een nieuw IJzeren Gordijn.