"Nieuwe doorbraak" in regeringsvorming Nederland: PVV, VVD, NSC en BBB willen dan toch samenwerken

Het is de bedoeling dat de PVV, de VVD, de BBB en het NSC, na de presentatie van het eindverslag van informateur Kim Putters volgende week donderdag, met elkaar verder gaan onderhandelen over de exacte uitwerking van zo een extraparlementaire regering.

Binnen die regeringsvorm zou dus ook het NSC van Pieter Omtzigt bereid zijn om ministers te leveren. Die partij lag aanvankelijk nochtans dwars.

"Dit zou je best wel een doorbraak kunnen noemen, want het is al 100 dagen na de verkiezingen", zegt Ewoud Kieviet, politiek verslaggever bij NOS, in De Ochtend op Radio 1. "Na wat om elkaar heen draaien, hebben ze nu afgesproken dat ze volgende week inhoudelijk zullen onderhandelen."

Het zou dus niet om een klassieke meerderheidsregering gaan, maar om een extraparlementaire regering, zonder parlementaire basis dus. Dat is ook in Nederland eerder nieuw, legt Kieviet uit. "Hoe dat er precies uit zou moeten zien, is nog niet helemaal duidelijk."

"In grote lijnen zullen deze 4 partijen samen een klein aantal afspraken maken, bijvoorbeeld over financiën, buitenlandbeleid of migratie", legt hij uit. "Dat is een soort beknopt akkoord met enkele hoofdlijnen, maar de partijen leggen zich niet exact vast op wat er de komende 4 jaar zal gebeuren."

"Verder stellen ze een ploeg ministers samen, uit hun eigen partijen of zelfs uit andere partijen", gaat hij verder. "Die ministers moeten het echte beleid gaan bedenken en voor hun plannen kunnen zij steun zoeken bij hun eigen partij, maar ook bij andere partijen."

"De partijen die nu onderhandelen zijn vrij rechts, maar je kan bedenken dat bijvoorbeeld over klimaatbeleid meer met linkse partijen overlegd gaat worden. Het idee is dan dat er een grotere ruimte komt tussen het parlement en de toekomstige ministers."

Het is allemaal een experiment, volgens Kieviet. "Het is nog helemaal niet zeker dat het allemaal gaat lukken, maar ze gaan er vanaf volgende week dus wel inhoudelijk over praten."

Kieviet verduidelijkt waarom net over deze regeringsvorm gesproken zal worden. "Zeker bij de partij van Pieter Omtzigt is er heel veel huivering om met de partij van Geert Wilders, de PVV, in zee te gaan. Omtzigt wil niet te veel gelinkt worden aan die radicaal-rechtse partij."

"Een extraparlementaire regering maakt mogelijk dat je wat meer afstand houdt. Dat kan bijvoorbeeld doordat Wilders geen premier wordt, maar in het parlement blijft, terwijl de premier dan in een andere partij gezocht wordt."

Het was ook net Omtzigt die al voor de verkiezingen sprak over een extraparlementaire regering. "Hij vindt namelijk dat er de afgelopen jaren veel dingen mis gingen doordat coalitiepolitici mee moesten stemmen met wat het kabinet wilde doen."

"Bij deze vorm hoopt Omtzigt meer ruimte te hebben om toch zijn eigen koers te kunnen varen. Daarom ziet hij dit meer zitten, hoewel hij dan dus nog steeds op een bepaalde manier met Wilders zou samenwerken."

Kieviet ziet een regering pas echt vorm krijgen binnen enkele maanden. "Het wordt nog een hobbelige weg."

Informateur Putters werkt nu aan zijn eindverslag en heeft daar nog een paar dagen voor nodig. Donderdag 14 maart is de deadline. "We zijn onderweg", aldus Putters. "We werken stap voor stap."