Direct naar artikelinhoud
InterviewBart Kerremans

Bart Kerremans over de State of the Union van Biden: ‘Als een kind dat in een snoepwinkel losgelaten werd’

Professor Bart Kerremans.Beeld rv - ANP/EPA

De Amerikaanse president Joe Biden heeft vrijdagnacht zijn State of the Union gehouden. ‘In dit format is Biden sterk, maar wie gaat zich dat nog herinneren in november’, zegt professor Amerika-studies Bart Kerremans (KU Leuven).

Joe Biden heeft acht maanden voor de Amerikaanse verkiezingen zijn State of the Union gehouden. Wat kwam zoal aan bod?

“Het ging voornamelijk over binnenlandse kwesties, dat is niet onverwacht. Erg veel Amerikanen kijken, hetzij live, hetzij in een nieuwsuitzending, naar de speech. Het is dan ook niet onbelangrijk. Biden wilde de Amerikaanse kiezer herinneren aan wat hij de voorbije jaren heeft verwezenlijkt, maar hij keek ook vooruit naar zijn toekomstplannen. De president had onder meer kritiek op het Hooggerechtshof voor hun beslissing in Roe v. Wade (een arrest dat de abortuswetgeving op de helling zet, SE) – een belangrijk onderwerp voor het vrouwelijke electoraat. Ook herhaalde hij zijn pleidooi voor het verbod op aanvalswapens.”

Biden heeft geen enkele keer Trump vernoemd. Hij verwees naar zijn tegenstander als ‘zijn voorganger’. Hoe komt dat?

“Bidens adviseurs wilden geen momenten creëren die in zijn nadeel konden werken. Mocht hij Trump vernoemen, had er boegeroep kunnen ontstaan bij de Republikeinen in het halfrond. Zulke fragmenten zouden de Amerikaanse zenders kunnen uitzenden en kunnen tegenstanders gebruiken. Dat wilde het team van de president vermijden.

“De president maakte alvast meer dan eens het contrast met Trump duidelijk. Zo benadrukte hij voor ‘eerlijkheid, fatsoen, waardigheid en gelijkheid’ te staan. Ook Trumps NAVO-uitspraken nam Biden onder vuur.”

Joe Biden kwam er tijdens zijn presidentschap niet altijd even goed uit. Haperingen, versprekingen. Hoe bracht hij het er ditmaal vanaf?

“Dit is zonder twijfel zijn sterkste format. Biden heeft als senator decennialang ervaring in het halfrond. Inhoudelijk was hij goed voorbereid, dat is zo bij iedere State of the Union. De president kon gevat humoristisch inspelen op wat er in de zaal gebeurde. Neem nu zijn grapje aan het einde van zijn speech. ‘Ik weet dat je het niet wil horen, Lindsey. Maar laat me afsluiten met dit’, zei Biden tegen de (verveelde) Republikein Lindsey Graham. Of neem zijn antwoord op de kritiek rond zijn hogere leeftijd. ‘Indertijd zeiden ze dat ik te jong was en nu ben ik te oud.’

“Biden kwam over als een kind dat in een snoepwinkel losgelaten werd. Dat staat in fel contrast met de oude, houterige man in het Witte Huis. Naar mijn mening moet Biden inzetten op town hall meetings met de kiezer. Daar komt hij in contact met de burger, in kleine groep. Persconferenties, waar hij vragen voorgeschoteld krijgt over de waan van de dag, zijn niet zijn sterkte. Iedere seconde en iedere verspreking wordt er gefilmd.”

Zal dit impact hebben op de uitslag van de presidentsverkiezingen?

“Dat zal nog moeten blijken. Biden mikt op de gematigde Amerikanen die boos op hem zijn, denk aan de mom and dad aan de keukentafel. Hij probeert ze te bereiken met thema’s als het verhogen van de belastingtarieven voor de rijken en bedrijven, en het verlagen van de kosten van voorgeschreven medicijnen. Onverwachte medische kosten is een van de belangrijkste oorzaken van insolventie bij Amerikaanse gezinnen. In een verkiezing waar duizend stemmen het verschil kunnen maken tussen winst of verlies, kan je dat niet negeren.

“Om die reden haalde hij ook even de situatie in Gaza aan. Jonge kiezers en een deel van zijn partij staan kritisch tegenover de steun aan Israël. Ook zij kunnen in bepaalde staten het verschil tussen winst of verlies maken.

“De vraag is: wat zal het effect van de speech zijn op de gematigde Amerikaan? Dat is afwachten. De State of the Union is voor Biden zijn sterkte. Hij heeft het maximum eruit gehaald. Maar ja, wie zal zich dat nog in november herinneren?”