Minister Demir zoekt naar eigen zeggen al langer naar een juridische piste om Eternit (Etex) te dwingen om meer te betalen in het asbestdossier. In 2014 sloot het bedrijf een akkoord met de Vlaamse overheid waarin werd afgesproken dat het bedrijf tussen 2014 en 2030 4,8 miljoen euro zou betalen voor de verwijdering van asbestafval. Demir wil nu een stap verder gaan dan die deal. “We hebben een juridische weg gevonden om ze hierop alsnog aan te spreken. De tijd dat grootvervuilers hun verantwoordelijkheid kunnen ontlopen is voorbij”, klinkt het.

Demir verwijst naar twee aanleidingen voor haar ‘demarche’. Ze verwijst naar de recente veroordeling van het bedrijf voor de rechtbank van eerste aanleg in Brussel. In dat vonnis staat dat Eternit een “opzettelijke fout” heeft gemaakt die ertoe geleid heeft dat Éric Jonckheere, de voorzitter van Abeva, de vereniging van asbestslachtoffers in België, kanker heeft opgelopen. Daarnaast is de convenant uit 2014 volgens Demir “op sommige vlakken beperkt in reikwijdte waardoor een juridische aansprakelijkheid van Eternit wel degelijk nog aan de orde is”. 

Daarom heeft Demir nu een ingebrekestelling gestuurd naar Eternit, haar individuele bestuurders en naar het  Amerikaanse collegabedrijf Johns Manville. Alle vervuilers kregen een eis tot de betaling van een aanzienlijk structureel bedrag per jaar tot 2040 voor de financiering van het asbestveilig maken van Vlaanderen. Over het bedrag wordt in functie van de onderhandelingspositie niet gecommuniceerd.

Volgens minister Demir is er de voorbije jaren al ruim 655.000 ton aan asbestmaterialen verwijderd. Volgens een schatting van de OVAM was er in Vlaanderen in 2019 nog zo’n 2,3 miljoen ton asbest aanwezig. Demir wil dat Eternit “haar verantwoordelijkheid opneemt”. Het bedrijf krijgt nu 30 dagen “om kenbaar te maken dat het bereid is zijn verantwoordelijkheid op te nemen”.

“De voorbije jaren hebben we van asbestverwijdering een prioriteit gemaakt, maar tegelijk hebben we ook onder de loep genomen of er mogelijkheden zijn om specifieke asbestbedrijven aan te spreken op hun verantwoordelijkheid. In het geval van Eternit denken we een juridische weg gevonden te hebben om hen tot actie aan te manen. Tijd om finaal komaf te maken met de laissez faire-cultuur”, klinkt het bij Demir.

Eternit wil in gesprek met Demir “om standpunt beter te begrijpen”

Eternit zegt in een reactie “verbaasd” te zijn over de “plotse demarche” van Demir. “In het verleden is een schikking getroffen”, zegt het bedrijf. “Aangezien asbest in veel industrieën en toepassingen werd gebruikt, zijn er solidariteitsmechanismen ingevoerd waaraan Eternit volledig voldoet. Eternit gaat dan ook graag in gesprek met de minister om haar standpunt beter te begrijpen.”