Sinds begin van de metingen was de oceaan nooit zo heet: temperatuurrecord van augustus alweer verbroken
Sinds het begin van de metingen was de temperatuur van het oceaanwater nooit hoger dan vandaag. Het vorige record, dat nog maar van augustus dateerde, wordt daarmee alweer verbroken. Die temperatuurstijging is grotendeels te wijten aan de klimaatverandering, en vergroot de kans op extreem weer.
De oceaan heeft koorts. In 2023 brak de temperatuur van het oppervlaktewater alle records. In augustus piekte die tot een nooit eerder gemeten 20,98 graden Celsius. Dat is een ongeziene stijging in vergelijking met de voorgaande jaren.
Dit jaar zet die zorgwekkende tendens zich gewoon verder. Dat blijkt uit nieuwe gegevens van de Europese klimaatdienst Copernicus. In februari was het oceaanwater gemiddeld 21,06 graden Celsius warm, nog warmer dus dan in augustus.
Dat het momenteel zo heet is in de oceaan, komt door de klimaatverandering. De wereldzeeën absorberen 90 procent van de door de mens veroorzaakte extra opwarming.
Het weerfenomeen El Niño zet daar nog een turbo op, zegt Peter Landschützer, onderzoeker bij het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ). "Vorig jaar zagen we ook al hoge temperaturen. Toen zwol El Niño nog aan, nu zitten we op het hoogtepunt."
Die hoge temperaturen op zee hebben ook voor ons op het vasteland gevolgen. "Een warmere oceaan werkt als een batterij. Die kan energie ontladen en zo extreem weer veroorzaken." Zo kan bijvoorbeeld de kracht van tropische stormen toenemen.
Toch lijdt in eerste instantie vooral het zeeleven onder de hittegolf op zee.
Een van de meest zichtbare gevolgen is het zogenaamde coral bleaching, het afsterven van de koraalriffen. Dat zijn de kraamkamers van de zee, maar ze zijn ook erg kwetsbaar voor temperatuurschommelingen en verzuring van het zeewater. Gisteren nog werd bekendgemaakt dat het grootste rif ter wereld, het Australische Great Barrief Reef, voor de vijfde keer in 8 jaar getroffen wordt door massale afsterving.
El Niño over hoogtepunt heen
Enigszins goed nieuws is dat El Niño stilaan over zijn hoogtepunt heen lijkt. De laatste metingen wijzen op een afzwakking. Volgens het Wereldmeteorologisch Instituut (WMO) is de kans groot dat het weerfenomeen uitgewerkt is tegen juni.
Dat zal de temperaturen op zee én op land misschien enigszins doen dalen. De gestage opwarming door de klimaatverandering zal zich sowieso blijven doorzetten, maar de absolute recordtemperaturen van de voorbije maanden zouden we dan minder zien.
Maar Samantha Burgess van Copernicus houdt een slag om de arm. "Vorig jaar was er ook een temperatuurdaling in april en mei. Daarna piekte die opnieuw vanaf juni en verder doorheen heel de zomer op de noordelijke hemisfeer."
Enige afkoeling zou zeer welgekomen zijn. Nog uit het nieuwe rapport van Copernicus blijkt immers dat februari 2024 niet alleen op zee maar ook op het vasteland opnieuw een absolute recordmaand was. Voor de 9de maand op rij werd de hoogste maandtemperatuur opgetekend sinds het begin van de metingen. Met gemiddeld 13,5 graden Celsius was februari 2024 0,12 graden warmer dan februari 2016.