Paus Franciscus roept Oekraïne op "witte vlag" te hijsen, Oekraïne wil enkel de "blauw-gele" hijsen
Oekraïne en heel wat bondgenoten pikken de oproep van de paus niet. Franciscus zegt in een interview met de Zwitserse zender RSI dat Oekraïne de moed moet hebben om de "witte vlag" te hijsen. De paus bedoelt om niet bang te zijn voor onderhandelingen. Maar de witte vlag betekent in oorlogstijden overgave.
Verbijstering alom na de woorden van de paus. De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba reageert dat de enige vlag die zijn land zal hijsen die met geel en blauw is. De kleuren van de Oekraïense vlag dus.
De Poolse minister van Buitenlandse zaken Radoslaw Sikorski treedt zijn collega bij en stelt voor dat de paus de Russische president Vladimir Poetin oproept om zich terug te trekken. Sterker nog: Sikorski vergelijkt mensen die oproepen tot onderhandelingen met de toegift aan dictator Adolf Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog.
Paus Franciscus deed de uitspraken in een interview dat vorige maand werd opgenomen. Het gesprek wordt pas op 20 maart uitgezonden, maar de tekst en een deel van de video zijn wel al beschikbaar gesteld aan het Britse persbureau Reuters.
"Het woord 'onderhandelen' is een moedig woord. Wanneer je ziet dat je verslagen bent, dat het niet goed gaat, dan moet je de moed hebben om te onderhandelen", klinkt het. Ook de suggestie dat Oekraïne de 'verslagen' partij in het conflict is, valt zeer slecht.
Verkeerd begrepen?
In het verleden had Franciscus ook al opgeroepen tot onderhandelingen, maar het zou de eerste keer zijn dat de paus de woorden 'witte vlag' en 'verslagen' gebruikt wanneer hij het over Oekraïne heeft. In het verleden beschreef de paus het land als 'een martelaar'.
Volgens een woordvoerder van het Vaticaan gebruikte de paus de term 'witte vlag' om aan te geven dat onderhandelingen moedig zijn, omdat ze een einde aan de vijandelijkheden en een wapenstilstand kunnen verwezenlijken.
"'Onderhandelen' betekent niet hetzelfde als 'opgeven'", stelde de paus tijdens het interview.
Bekijk: Paus Franciscus en zijn woordkeuze
"Onbegrijpelijk" en "beschamend"
De oproep van de paus leidt alleszins tot verontwaardiging en kritiek. De president van Letland Edgars Rinkēvičs schreef op socialemediaplatform X om "niet te capituleren wanneer het kwaad je tegemoet komt, maar om te blijven strijden, zodat het kwaad de witte vlag moet hijsen en capituleert".
Ook de Duitse christendemocraat Dennis Radtke noemt de uitspraken van de paus "beschamend" en "onbegrijpelijk". "Zijn houding ten opzichte van Oekraïne stelt zijn pausdom in een slecht daglicht", stelt Radtke scherp.
Vraag naar vrede, maar "onacceptabele voorwaarden"
De vraag naar onderhandelingen in de oorlog tussen Oekraïne en Rusland is niet nieuw. Door onderhandelingen tussen de twee partijen kwam eerder al een graandeal tot stand, waardoor Oekraïne lange tijd graan kon exporteren. Die graandeal is ondertussen al stopgezet.
Vredesonderhandelingen zijn echter een ander paar mouwen. De Oekraïense president Volodimir Zelenski gaf eerder al aan dat hij graag vrede wil, maar niet bereid is om Oekraïens grondgebied aan Rusland af te staan. Hij heeft het daarbij over de provincies in het oosten en het zuiden, zoals Cherson en Donetsk, maar ook over het schiereiland van de Krim dat Rusland sinds 2014 bezet.
Voor de onderhandelingen zouden beginnen, wil Zelenski dat de Russen zich terugtrekken uit Oekraïne en dat de Oekraïense landsgrenzen in ere worden hersteld. Rusland heeft al aangegeven dat er onder de Oekraïense voorwaarden geen gesprekken kunnen plaatsvinden.
Volgens de paus is het alvast essentieel dat andere landen zich opwerpen als onderhandelaar in de gesprekken tussen Oekraïne en Rusland. Franciscus verwees onder meer naar Turkije, een land dat een goede balans probeert te vinden in de relatie met beide partijen van het conflict.
Afgelopen vrijdag bracht Zelenski nog een bezoek aan Turkije. Daarbij was er ook een ontmoeting tussen Zelenski en de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Tijdens het bezoek stelde Erdogan voor om een vredesconferentie te houden in zijn land, zodat Oekraïne en Rusland onder internationale begeleiding gesprekken kunnen opstarten.