Verkiezingen Portugal: na acht jaar socialisme maakt Zuid-Europees land een ruk naar rechts
updateDe socialistische partij van Portugal heeft een nederlaag geleden bij de vervroegde verkiezingen. De PS was ruim acht jaar aan de macht en kreeg in 2022 nog 42 procent van de stemmen in de Zuid-Europese EU-lidstaat.
De verkiezingen waren nodig nadat premier António Costa onverwacht ontslag had genomen door een corruptieschandaal in zijn directe omgeving. Hij bleef als waarnemer in functie.
De centrumrechtse Democratische Alliantie (AD) onder leiding van topkandidaat Luis Montenegro haalde met 99 procent van de stemmen geteld en nog vier van de 230 zetels van het parlement te verdelen 29,49 procent van de stemmen, ofwel 79 zetels. De Socialistische Partij van de opgestapte premier Costa behaalde 28,66 procent, ofwel 77 zetels. Pedro Nuno Santos, de nieuwe leider van de Socialistische Partij, liet al weten dat zijn partij klaar is om de oppositie in te gaan.
Het rechts-populistische Chega (‘Genoeg’ in het Portugees) van voormalig tv-sportcommentator Andre Ventura eindigde op 18 procent (48 zetels), een enorme winst vergeleken met de 7 procent bij de vorige verkiezingen.
Moeilijke coalitievorming
Het vormen van een regeringscoalitie zal moeilijk worden, omdat de Democratische Alliantie niet de meerderheid heeft en partijleider Luis Montenegro heeft gezegd dat hij niet met Chega wil samenwerken. De steun van de ondernemersvriendelijke nieuwe partij Liberaal Initiatief (acht zetels) zal niet voldoende zijn en naar verwachting zal Montenegro onder druk komen te staan om toch met Chega in zee te gaan.
De parlementsverkiezingen vonden plaats in de schaduw van corruptieschandalen bij staatsluchtvaartmaatschappij TAP en lithium- en waterstofprojecten. Als lagelonenland is Portugal ook bijzonder zwaar getroffen door onder meer woningnood en inflatie.
Tot nu toe weinig populisme in Portugal
Bij de vorige verkiezingen, twee jaar geleden, behaalden de socialisten een absolute meerderheid van de zetels in het parlement. Maar deze keer maakt het parlement een ruk naar rechts, met de opmars van de jonge rechts-populistische partij Chega.
“Die stijging is een tendens die ook in andere landen in Europa gezien wordt”, zegt de politieke wetenschapper Santana Pereira. “Tot 2019, toen Chega opgericht werd, was Portugal een veilige haven, die gespaard bleef van populisme. Maar het was een kwestie van tijd tot die zijn intrede deed.”
“De voedingsbodem was er”, benadrukt hij. Volgens hem leefden er al “populistische attitudes” tegenover de politieke elite in de publieke opinie. Hij besluit dat het alleen ontbrak aan “iemand die in staat is om een overtuigend politiek project voor te leggen en dat die persoon André Ventura was”.
De rechtenprofessor van 41 jaar, een voormalige seminariestudent en belastinginspecteur, raakte bekend als voetbalcommentator op tv. Nadien liet hij zich opmerken door uithalen naar de zigeunergemeenschap, toen hij nog militant was bij de belangrijkste centrumrechtse partij.
Met de oprichting van Chega mikte hij op de proteststem tegen corruptie en tegen het politieke systeem dat tot stand kwam na de Anjerrevolutie. Die geweldloze militaire staatsgreep maakte een eind aan decennia rechts autoritair bestuur. In april viert Portugal vijftig jaar Anjerrevolutie.
De leider van de centrumrechtse Democratische Alliantie gaf al te kennen dat hij nooit zou samenwerken met Ventura om aan de macht te komen. “We moeten alles geven tot de laatste seconde. Niet alleen om te winnen, maar ook om de stabiliteit” van een toekomstige regering, zei Montenegro, die wil vermijden dat hij zou afhangen van steun van Chega. Gezien de uitslag is het afwachten of die belofte kan standhouden.
Lees ook:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Recordtemperatuur gemeten in Myanmar: kwik stijgt tot 48,2 graden
-
1
Deze prachtige Griekse villa blijkt in werkelijkheid schuilplaats van Eenheid 29155, een berucht moordcommando van Poetin
Villa Elena. Dat is de naam van een prachtig landhuis annex hotel in het paradijselijke Noord-Griekse kustplaatsje Frama. Maar wie er een kamer wil boeken, is eraan voor de moeite. Volgens onderzoek van de regimekritische Russische nieuwssite ‘The Insider’ zijn de uitbaters spionnen, die werken voor Eenheid 29155 van de Russische militaire inlichtingendienst GROe. Die eenheid is een berucht moord- en sabotagecommando van president Vladimir Poetin. -
1
78 tornado’s treffen centrum van Verenigde Staten: minstens vijf doden
Al zeker vijf mensen, onder wie een baby van vier maanden, zijn om het leven gekomen nadat een zeventigtal tornado’s door het centrum van de VS was getrokken. De stormen veroorzaakten ook ernstige schade: gebouwen zijn vernield, elektrische leidingen knapten en een aantal treinen zijn ontspoord. De centrale staten Oklahoma, Iowa en Nebraska zijn het zwaarst getroffen. Meer dan 50.000 gezinnen in Texas en meer dan 30.000 in Oklahoma zaten zonder stroom na de hevige stormen. -
-
PREMIUM
ANALYSE. 2024 wordt verkiezingsjaar voor helft van de wereldbevolking: hoe zal dat op geschiedenis wegen?
-
Jobat
Hoe herken je een toxische baas en wat doe je ertegen? “Hij zal altijd druk bezig lijken, maar toch ook micromanagen”
Welzijn op het werk krijgt vandaag meer aandacht dan ooit. Experts moedigen je aan om kritisch na te denken over je leidinggevende en op te komen voor jezelf en je team. Goed leiderschap is dan ook van cruciaal belang voor de prestaties die je levert en hoe je je voelt op de werkvloer. Maar wat kan je als medewerker doen als jouw leidinggevende je belemmert om goed – en graag – te werken? Welzijnsmanager Elisabeth Van Steendam legt het Jobat.be uit. -
PREMIUM
ANALYSE. “Netanyahu met rug tegen de muur”: waarom Hamas plots akkoord kan gaan met nieuwe gijzelaarsdeal
Er lijkt beweging te komen in de onderhandelingen tussen Israël en Hamas. Die slepen nu al zo lang aan dat een verwoestende aanval op de stad Rafah onafwendbaar wordt. Maar het is niet om dat bloedbad te voorkomen dat de Palestijnse terreurgroep plots inschikkelijker zou zijn. “Hamas ruikt een andere buit”, meent onze buitenlandjournalist Guy Van Vlierden. Welke dan wel? Wat zou de nieuwe deal omvatten en in welk dilemma zit de Israëlische premier Netanyahu gevangen? -
Mijnenergie
EnergyVision introduceert gratis zonnepanelen met goedkoper stroomcontract: een interessante formule?
-
HLN Shop
Ga voor schoonheid én degelijkheid: in vijf stappen naar jouw ideale e-bike
-
Regering breidt samenwerking met VN uit in strijd tegen georganiseerde drugshandel
België gaat nauwer samenwerken met UNODC, het VN-orgaan dat de strijd tegen de georganiseerde drugshandel coördineert. Dat meldt minister van Justitie Paul Van Tigchelt (Open Vld). Ook met Colombia wordt er een samenwerking opgestart, zegt hij. -
KIJK. Amerikaanse leerling slaat tot twee keer toe leerkracht vol in het gezicht, die op haar beurt ijzig kalm blijft
Een leerling op een school in het Amerikaanse North-Carolina heeft zijn leerkracht tweemaal in het gezicht geslagen. Om een onbekende reden stond hij plots voor haar neus en deelde twee klappen uit, waardoor zelfs haar bril de grond op vloog. De vrouwelijke leerkracht bleef er stoïcijns onder. Zowel de school als de politie zijn een onderzoek gestart. -
Onderzoek naar kiesintenties voorspelt ruk naar rechts in Europees Parlement