Na de grote ontslagronde bij busbouwer Van Hool: waar kunnen werknemers heen? En zijn elders voldoende jobs?

"Koningshooikt is Van Hool, en Van Hool is Koningshooikt". Daarmee schetst café-uitbater Polle Wouters het belang van de busbouwer voor zijn gemeente. Polles café ligt op een steenworp van de fabriek en zelf heeft hij er ook 12 jaar gewerkt. De aankondiging van de ontslagronde slaat in als een bom.

"Het leeft hier enorm. In Koningshooikt, maar ook in Berlaar en in de omliggende gemeenten", zegt Polle. "Iedereen kent wel iemand die werkt of gewerkt heeft bij Van Hool, en er komen hier ook geregeld werknemers over de vloer. Er heerst onbegrip en veel mensen zijn onzeker over hun toekomst."

1.100 ontslagen in een klein dorp als Koningshooikt met ruim 4.000 inwoners is dan ook niet niks. De vraag is wat er nu gaat gebeuren met de mensen die ontslagen gaan worden. Daarop probeert arbeidsexpert bij SD Worx, Jan Vanthournout, een antwoord op te geven.

Zodra geweten is wie precies ontslagen gaat worden, wordt een zogenoemde tewerkstellingscel opgestart. "Daarbij gaan sociale partners, zoals arbeidsbemiddelaar VDAB, samenzitten met de werkgever om de werknemer zo goed mogelijk te begeleiden naar een nieuwe job", zegt Vanthournout. 

Zo wordt er voor iedere werknemer in kaart gebracht wat zijn of haar vaardigheden en wensen zijn. "Er zijn heel wat mensen die op basis van hun ervaring en competenties een nieuwe job zullen vinden binnen de industriesector. In die sector zijn er ook nog veel open vacatures. De arbeidsmarkt schreeuwt namelijk om technische profielen."

"Aan de andere kant zien heel veel mensen zo'n herstructurering ook als een kans om een ander pad te kiezen en andere vaardigheden te ontwikkelen", aldus de arbeidsexpert. "Daarvoor is die tewerkstellingscel ook erg belangrijk."

Voor oudere werknemers voorziet de wet een speciale regeling. "Werknemers die jonger zijn dan 45 jaar worden 3 maanden ingeschreven in de tewerkstellingscel. 45-plussers krijgen 6 maanden de tijd. Bij die leeftijdscategorie is er ook extra aandacht om hen te activeren en te begeleiden naar een andere job."

Naast Van Hool zelf zijn er ook bedrijven die onderdelen maken voor de busbouwer. Dat zijn de zogenoemde toeleveranciers. Ook de jobs van die werknemers staan op het spel. "Bij een collectief ontslag kunnen werknemers - zoals bij Van Hool - terugvallen op het vangnet van de tewerkstellingscel", legt Vanthournout uit. "Dat kunnen werknemers van toeleveranciers mogelijk niet."

"De mensen die daar ontslagen worden of minder werk hebben, vallen onder de gewone ontslagregeling. Het is daarin belangrijk om op regionaal niveau te bekijken wat ze voor die werknemers kunnen doen. Dat wordt een extra aandachtspunt voor de sociale partners, maar ook voor de lokale overheden."

Voor de mensen wier job op het spel staat, is het misschien een magere troost, maar er is hoop. "Zoals de cijfers nu zijn, en de arbeidsmarkt er nu voorstaat, zijn er voldoende nieuwe kansen voor de mensen die hun job verliezen", aldus de arbeidsexpert.

De uitdaging gaat zijn om ook een juiste match te zoeken voor die mensen. "De vacatures zijn er in elk geval. Het belangrijkste is nu dat alle actoren goed samenwerken om mensen zo goed mogelijk op te vangen en naar ander werk begeleiden."

Ook VDAB reageerde op de ontslagronde. Zij staan klaar om de mensen die het nodig hebben te informeren over hun rechten en plichten, alsook hen te begeleiden naar nieuwe jobs. Maar dat is nu nog niet aan de orde, klinkt het.

"De werknemers van Van Hool hebben vandaag een heel zware boodschap te horen gekregen", zegt Bjorn Cuyt, directeur van VDAB Antwerpen. "Ze moeten nu door een rouwproces. Wij moeten ervoor zorgen dat we klaarstaan om die mensen op te vangen als het nodig is."