CHECK – Bevat drinkfles meer bacteriën dan wc-bril? Experts hebben vragen bij studie van waterfilterbedrijf 

Online wordt beweerd dat een herbruikbare drinkfles meer bacteriën bevat dan een wc-bril. Volgens een onderzoek van een Amerikaans waterfilterbedrijf zou een drinkfles tot 40.000 keer meer bacteriën bevatten. Maar volgens experten is hier onvoldoende bewijs voor. Bovendien zegt het aantal bacteriën niets, want bacteriën kunnen zowel goed als slecht zijn voor je gezondheid.  

In het kort 

Wat? De bewering komt uit een onderzoek van een Amerikaans waterfilterbedrijf. Uit hun onderzoek bleek dat een drinkfles tot 40.000 keer meer bacteriën bevat dan een wc-bril. Het onderzoek wordt vaak gedeeld op sociale media en in verschillende nieuwsmedia. 

Maar? Volgens experten kun je uit de studie weinig conclusies trekken. Ze stellen zich bovendien vragen bij de manier waarop het onderzoek werd gevoerd. Meer bacteriën betekent ook niet noodzakelijk meer slechte bacteriën. Toch blijft het wel belangrijk om je drinkfles elke dag te reinigen. 

Een herbruikbare drinkfles zou meer bacteriën bevatten dan een wc-bril. Deze bewering circuleert volop op sociale media en verscheen ook in een aantal nieuwsartikels. Deze video op TikTok werd 300.000 keer bekeken.

De bewering komt van het Amerikaanse waterfilterbedrijf WaterFilterGuru.com. Zij hebben onderzocht hoe proper je herbruikbare drinkfles eigenlijk is. Uit dat onderzoek bleek dat je drinkfles tot 40.000 keer meer bacteriën bevat dan een wc-bril. 

Professor microbiologie Sander Govers aan de KU Leuven stelt zich toch enkele vragen bij het onderzoek. Zo werd het nog niet gepubliceerd in een wetenschappelijk vakblad, en zijn er twijfels bij de manier waarop het onderzoek is gevoerd.

"Ze hebben stalen genomen van bacteriën. Dat deden ze door een steriele katoenstaaf als 'swab' te gebruiken en dat uit te strijken op een groeiplaat in het laboratorium. Op die groeiplaat kunnen bacteriën groeien. Die bacteriën hebben ze geteld en zo hebben ze een berekening gemaakt hoeveel bacteriën er ongeveer op een bepaalde plaats zaten."

"Dat is het enige wat ze gedaan hebben. Het is erg moeilijk om daar kwantitatief betekenisvolle verschillen uit te halen. We weten bijvoorbeeld niet hoe groot de gecontroleerde oppervlakte is. Bovendien zit onze omgeving vol met bacteriën, ook wijzelf. Meer bacteriën betekent niet noodzakelijk meer slechte bacteriën", aldus Govers. 

Er zijn ook vragen te stellen bij de methodologie. Het gaat om slechts 3 testen met waterflessen. Bovendien werd de studie uitgevoerd door een bedrijf dat waterfilters verkoopt.  

Hoe weet je of een onderzoek betrouwbaar is?

1. Kijk goed na wie het onderzoek uitgevoerd heeft. Werd het onderzoek uitgevoerd door onafhankelijke wetenschappers of zit er een bedrijf achter? 

2. Bekijk de methodologie van het onderzoek en kijk wat voor type onderzoek het is. Is het een literatuurstudie of werden er testen uitgevoerd of respondenten bevraagd? En op welke manier? 

3. Controleer of het onderzoek verschenen is in een wetenschappelijk tijdschrift zoals Nature of The Lancet. In het geval van een medische studie, kun je kijken of het verschenen is in een databank zoals PubMed. 

4. Ga na of het onderzoek het 'peer review' proces doorlopen heeft. Dit wil zeggen dat het door andere wetenschappers is nagekeken. Niet alles wat verschijnt in een wetenschappelijk tijdschrift is 'peer reviewd'. Wetenschappelijke tijdschriften kunnen ook editorials of opiniestukken bevatten of ingezonden lezersbrieven.

Bewering in het algemeen

Los van de vragen over de methodologie, vindt Govers het ook moeilijk om een uitspraak te doen over de eigenlijke stelling. "Er is heel weinig onderzoek over. Het hangt van de context af waarin onderzoek gebeurt en hoe vaak bepaalde zaken gepoetst zijn."

Microbioloog op rust Rijkelt Beumer, verbonden aan de Nederlandse Wageningen Universiteit, acht de stelling wel mogelijk. "Op een toiletbril vind je meestal niet zoveel bacteriën", zegt hij. "Ze overleven, maar omdat de bril droog is, groeien ze daar niet. Ze sterven een beetje af tot de volgende gast komt." 

Professor Nico Boon, hoofd van het Centrum voor Microbiële Ecologie en Technologie, aan de UGent, vindt het net als Govers een moeilijke vergelijking. "Zo'n wc-bril wordt natuurlijk heel veel gekuist. Maar eigenlijk vergelijk je hier appelen met peren. Er zijn heel veel bacteriën, niet alleen slechte, de meeste zijn onschuldig." 

Drinkfles schoonmaken

Dat er nog onduidelijkheid heerst over het aantal bacteriën in je drinkfles wil natuurlijk niet zeggen dat er geen hygiënerisico is. "Een waterfles is vochtig en daar houden bacteriën van. Ze gedijen er beter dan in een droge omgeving", aldus Govers. 

Daarnaast raak je je drinkfles aan met je mond en handen. Ook dat kan voor extra bacteriën zorgen. "Als je drinkt, komen er bacteriën via je speeksel en mond in het water. Dat speeksel bevat nog voedseldeeltjes of andere componenten waarop bacteriën kunnen groeien."

"Het probleem met bacteriën is dat ze moeilijker te verwijderen zijn, eenmaal ze zich vasthechten aan de wand. Daarnaast komen we ook met onze handen aan de fles. Stel dat we na een toiletbezoek onze handen niet grondig wassen, kunnen ook die bacteriën op je fles terechtkomen." 

Volgens Govers kunnen die bacteriën zich opstapelen als je je fles niet regelmatig schoonmaakt. "Op termijn heb je een accumulatie van bacteriën waar dat pathogene bacteriën kunnen tussen zitten. Dat zijn bacteriën waar je op termijn eventueel ziek van kan worden." 

Om die reden reinig je best je drinkfles dagelijks. "Je vult de fles best halfvol met warm water en een druppeltje afwasmiddel. Daarna draai je de fles dicht en dan flink schudden. Vervolgens giet je de fles leeg en spoel je 3 keer met leidingwater," raadt Beumer aan. 

Conclusie

  • Op sociale media en in verschillende nieuwsartikels wordt beweerd dat een herbruikbare drinkfles meer bacteriën bevat dan een wc-bril. 
  • De bewering komt uit een Amerikaans onderzoek van een waterfilterbedrijf. Volgens dat onderzoek zou een drinkfles tot 40.000 keer meer bacteriën bevatten dan een wc-bril. 
  • Maar volgens experten is voor deze bewering onvoldoende bewijs. Er zijn momenteel nog niet voldoende wetenschappelijke studies hierover beschikbaar. 
  • Er zijn ook vragen rond de methodologie in de studie. Ze werd nog nergens gepubliceerd en het aantal tests is relatief klein, bovendien komt ze van een bedrijf dat waterfilters verkoopt. 
  • Meer bacteriën betekent ook niet noodzakelijk dat het om slechte bacteriën gaat. 
  • Experten raden wel aan om elke dag je drinkbus te reinigen met warm water en zeep. Want bacteriën kunnen zich opstapelen in je drinkfles. 
  • We beoordelen deze stelling dan ook als 'geen bewijs'. 

Meer informatie over de factchecks van VRT NWS? 

Zoek je meer verhalen van VRT NWS CHECK over factchecking, desinformatie of online bedrog? Die vind je hier

Wil je weten hoe we te werk gaan bij het factchecken? Dat lees je in dit artikel

Heb je vragen of opmerkingen of wil je weten wie er in ons team zit? Dat lees je in dit artikel.  

Je vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van enkele andere Vlaamse en Nederlandse redacties. 

Wil je iets laten checken? Stuur ons dan een mail via check@vrtnws.be.  

VRT NWS is erkend lid van het International Fact-Checking Network

Meest gelezen