Ex-lid van Schild & Vrienden krijgt als enige geen straf op proces: “Mijn excuses zijn oprecht”
Als enige beklaagde in de zaak Schild & Vrienden kreeg Yoni D. (25) een milde straf van de rechter door zijn spijt en schuldinzicht. “Ik ben naïef geweest.”
“Na de Pano-reportage in 2018 kreeg ik honderden berichten. Van oud-leerkrachten tot mensen die ik zelfs niet kende. Plots was ik die van Schild & Vrienden. Ik was de eerste uren kwaad. De reportage had mij onrecht aangedaan, vond ik eerst. Snel keek ik in de spiegel en besefte ik mijn fout. Ik was naïef geweest en had de zwaarwichtigheid volledig onderschat.”
Met klamme handjes staat Yoni D.(25) dinsdag in de gangen van de Gentse rechtbank. Bijna zes jaar na de reportage heeft de rechter zonet zijn vonnis uitgesproken. Dries Van Langenhove krijgt één jaar effectieve celstraf voor aanzetten tot racisme en haat. De camera’s storten zich op zijn advocaat Hans Rieder, die beroep zal aantekenen. Die sneert opnieuw naar de rechter, waarvoor hij weigerde te pleiten.
Voor D. is er dan weinig aandacht. Samen met vijf andere luitenanten werd hij nochtans samen met het ex-Kamerlid vervolgd. “Meelopers die zich lieten meetrekken in een racistisch, haatdragend, nazistisch en negationistisch discours”, aldus het vonnis. Ze krijgen celstraffen tot acht maand met uitstel, behalve D., die als enige de gunst van de opschorting krijgt. Hij is dus schuldig, maar krijgt geen straf. Wel moet hij zich aan voorwaarden houden, zoals een bezoek aan de Kazerne Dossin in Mechelen.
Anderen minimaliseerden of wentelden zich in een slachtofferrol. D. toonde volgens de rechter oprechte spijt in en nam uitdrukkelijk afstand. In januari keek hij de burgerlijke partijen recht in de ogen en bood hij zijn excuses aan. “Op voorhand had ik een halve cursusblok vol geklad, maar die smeet ik daarna weg. Ik wou het goed en oprecht doen.”
Staatsgreep
“Spijt komt altijd te laat, maar het was nooit de bedoeling om dergelijke pijn te veroorzaken”, sprak D. Oud-magistraat Henri Heimans, wiens ouders de concentratiekampen overleefden, stapte na het vonnis op hem af en gaf hem een hand. “Ik kan niet in iemands zijn ziel kijken, maar ik accepteer ze (doelt op de excuses, red.)”. D. knikte. “Het was oprecht.”
D. had rechtse ideeën en raakte bij Schild & Vrienden betrokken door “het charisma” van Van Langenhove. De organisatie had een politiek doel om de samenleving anders in te vullen. “Niet zo radicaal als door sommigen geschetst, vond ik. “Bereiden jullie een staatsgreep voor”, vroegen de agenten mij later. ‘Nee totaal niet hé’, zei ik. Ik was graven gaan kuisen en ging op café.”
Huiszoeking
Maar in de besloten chatgroepen van Schild & Vrienden deelde hij wel memes. D. postte onder meer een meme van president Obama op bezoek bij koning Leopold II. Obama’s handen zijn afgekapt, een (racistische) verwijzing naar de wandaden van Leopold II in Congo-Vrijstaat. “Ik wou absoluut niet aanzetten tot haat of racisme, maar ik besefte de impact hiervan toen niet.”
Volgens zijn advocaat Jeroen D’Hondt had zijn cliënt – nog steeds – een rechtse mening en wilden de jongeren van gedachten en ideeën wisselen. “In die besloten groep hebben ze zich laten opzwepen. Hij is naïef geweest en heeft daar oprechte spijt van. Nooit wou hij discrimineren of andere zaken doen. Op elke zitting van de rechtbank was hij er, zelfs als we wisten dat de rechters bijvoorbeeld gingen gewraakt worden, dit om zijn spijt en schuldinzicht te tonen.”
“Ik ben niet meer de persoon van tijdens de reportage. Ik heb mijn weg gekozen in het leven en die is veel gematigder dan toen”
Yoni D.
Oud-lid Schild & Vrienden
Twee weken na de Pano-uitzending in 2018 volgde een huiszoeking bij hem thuis, later werd hij ook uitgenodigd voor verhoor. D. kon blijven rekenen op de steun van zijn ouders. “We zaten met het volledige gezin aan tafel en hebben gezegd: dit pakken we samen aan. Zij hebben mijn advocaat betaald. Ik was student en had geen geld. Nu werk ik en betaal ik hen terug.”
Na het vonnis van dinsdag hoopt D. op een normaal leven. Met Schild & Vrienden brak hij volledig. “Ik heb een vriend en we willen samenwonen. Ik heb ook een nieuwe job en daar weten ze van deze zaak af. Ze kennen mij zoals ik nu ben. Ik ben niet meer de persoon van tijdens de reportage. Ik heb mijn weg gekozen in het leven en die is veel gematigder dan toen.”
