HERBELEEF. Schandaal in Belgisch leger: volledig peloton ontbonden en tiental militairen geschorst

Minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) en de legertop riepen donderdag de pers bij elkaar om toelichting te geven bij “ernstige gebeurtenissen binnen defensie”. Enkele militairen werden preventief geschorst, anderen werden overgeplaatst wegens vernederende behandeling, geweldpleging, chantage en bedreigingen.

mts

Gerechtelijk onderzoek geopend tegen 14 verdachten

Er is een gerechtelijk onderzoek geopend naar veertien verdachten na de mensonterende en vernederende feiten die plaatsvonden in de militaire kazerne van Amay. Dat bevestigt het parket van Luik donderdag.
Militairen van het vierde geniebataljon van Amay, een eenheid gestationeerd in Amay, vlakbij Hoei, zijn op non-actief gezet na "ernstige feiten" van "structurele" aard, kondigden minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) en Michel Hofman, de stafchef van het leger, donderdagochtend aan.
Er is een gerechtelijk onderzoek geopend bij het federaal parket en het parket van Luik. "Er zijn veertien verdachten geïdentificeerd", verklaart de woordvoerder van het parket van Luik, Catherine Collignon, die eraan toevoegt dat het parket er verder niet over zal communiceren.
Over de aard van de vermeende misdrijven spreekt Collignon over wapen en munitie, mishandeling en mensonterende behandeling. Er is geen sprake van wapenhandel, zoals sommige media schreven. Verschillende media schrijven ook dat er sprake is van een onderzoek naar drugshandel, maar dat is niet duidelijk.
Arno Faggio Del Giglio

Bataljon stond al langer op de radar

Het 4de Bataljon Amay stond al langer op de radar van de legertop, zij het op individueel niveau: er was sprake van interpersoonlijke conflicten tussen collega’s. Daar is onderzoek naar verricht. Pas later, nadat Dedonder in november 2023 werd ingelicht, werd duidelijk dat de schaal veel groter is.
De persconferentie van defensieminister Dedonder, legerchef Michel Hofman en inspecteur-generaal De Beurme is afgelopen. Dit is de belangrijkste informatie:
  • Een peloton van het 4de Balatjon Genie in Amay is opgedoekt na vernederende en mensonterende feiten, bedreigingen, mishandeling en chantage. Van racisme of seksueel geweld is volgens Dedonder op dit moment geen sprake.
  • De minister werd in november 2023 op de hoogte gesteld van de feiten, toen ook een onderzoek is gestart.
  • De feiten gaan terug tot 2021 en vonden meestal plaats tijdens ontgroeningen en andere initiatieactiviteiten.
  • Het peloton bestaat uit een dertigtal militairen, waarvan velen soms eens slachtoffer, dan weer dader en andere keren getuige waren. Dat maakt het volgens de legertop moeilijk om een het precieze aantal slachtoffers te bepalen.
  • Het onderzoekt loopt nog en er de ondervragingen zijn nog gaande.

"Geen racisme of seksuele feiten"

"Op dit moment is er in ieder geval sprake van vernederend en mensonterend gedrag en chantage, maar niet van seksueel wangedrag of racistische feiten", duidt Dedonder.

Ondervragingen nog gaande

Hofman vraagt tijd om de puzzel volledig te leggen. De ondervragingen zijn nog steeds aan de gang. "Een bataljon bestaat uit veel specialisten die in kleine groepjes opereren. Het is daarom moeilijk om als commandant een goed zicht te krijgen wat zich waar precies afspeelt, al mag dat geen excuus zijn", zegt hij.

"Vernederende gebruiken meermaals herhaald"

"De vernederende gebruiken werden meermaals herhaald, met andere slachtoffers en daders", zegt Hofman, wat het moeilijk maakt om een exact aantal slachtoffers te identificeren. Bovendien is het onderscheid tussen slachtoffers, daders en getuigen moeilijk te maken omdat dezelfde mensen soms slachtoffer en later zelf dader waren.  

Feiten gaan terug tot 2021

Minister Dedonder vertelt dat het om vernederende feiten gaat tijdens ontgroeningen. Ze herhaalt nog eens dat het om vernederingen, bedreigingen en chantage gaat. In november vorig jaar werd de minister met een e-mail op de hoogte gebracht van de feiten. Ze zouden dan al "maanden" bezig geweest zijn. De eerste meldingen gaan terug tot 2021.

Peloton bestaat uit 30 militairen

Een peloton, zoals datgene dat ontbonden is, bestaat uit een dertigtal personen, kadert Hofman. "Enkele personen zijn getuigen, anderen zijn slachtoffers, nog anderen zijn daders. Het is daarbij niet altijd duidelijk wie slachtoffer, getuige en dader is. Sommigen waren op het ene moment slachtoffer en later getuige of dader. Dat maakt het moeilijk om een aantal slachtoffers te geven."

"Peloton ontbinden was nodig"

Inspecteur-Generaal van defensie, Jan de Beurme: "Onze aandacht ging in de eerste plaats naar de slachtoffers, we wilden ze horen en beschermen. Dat is intussen gebeurd. Ze krijgen psychosociale begeleiding. De slachtoffers zijn ons daar ook heel dankbaar voor. Intussen zijn de onderzoeken verder gelopen en krijgen we dagelijks resultaten. Die deel ik onverwijld met de chef defensie en de minister. Er is inderdaad een peloton ontbonden. Dat is een heel zware beslissing, uniek in de recente geschiedenis van defensie. Dat gaat door het hart van de militair, maar het was nodig. We zullen dit dossier niet loslaten tot er volledige duidelijkheid komt."
Agnoplay
https://player.agnoplay.com/embed/nb?autoplay=false&videoId=EA9F…
player.agnoplay.com

"Er kunnen nog maatregelen volgen"

Als laatste is Inspecteur-Generaal van defensie, Jan de Beurme, aan het woord: "Het gaat hier duidelijk over integriteit. Het gaat over normen en waarden. In die hoedanigheid fungeer ik als het moreel kompas voor defensie. Wie dat probeert te zijn, heeft de wil om de juiste richting aan te geven of om de juiste richting weer op papier te krijgen. Dat is exact wat hier is fout gegaan. Ik heb de opdracht gekregen de coördinatie uit te voeren van de verschillende onderzoeken. Het dossier was bijzonder complex: er zijn meerdere procedures die gelijktijdig lopen. Het afstemmen van die processen op elkaar moest ervoor zorgen dat er geen enkel detail aan onze aandacht kon ontsnappen. Dat was een heel moeilijk proces, waar we tot op vandaag bijzonder goed in zijn geslaagd. We hebben een duidelijk beeld van wat zich heeft afgespeeld, maar het evolueert nog. Er zijn vandaag maatregelen genomen, maar er kunnen nog maatregelen volgen."

"Respect voor normen en waarden"

"Onze militairen bereiden zich voor om in moeilijke omstandigheden op te treden in het buitenland: we beschermen de scheepvaart op de Rode Zee, bieden luchthulp aan Gaza, helpen de oostflank van Europa te versterken. Ook daarin verwachten we dat militairen met respect voor normen en waarden handelen. Militairen hebben te allen tijde en overal een voorbeeldfunctie te vervullen. Ik wil nogmaals benadrukken dat overgrote meerderheid dag in dag uit uitstekend werk levert."

"Meteen maatregelen getroffen"

Legerbaas Hofman: "Zodra wij kennis hebben genomen van de feiten, hebben we een onderzoek opgestart. De nodige partijen werden meteen ingelicht en we hebben voorzorgsmaatregelen getroffen, zoals het verwijderen van militairen uit het bataljon, het verwijderen van militairen uit de eenheid en herschikken van detachementen."
Agnoplay
https://player.agnoplay.com/embed/nb?autoplay=false&videoId=FjsM…
player.agnoplay.com

"Mensonterende en vernederende feiten"

Legerbaas Michel Hofman spreekt over de wantoestanden: "Het betreft mensonterende en vernederende feiten die in sommige gevallen de fysieke integriteit van collega's aantasten. Verontrustende vervaging van waarden en normen die geen plaats heeft binnen defensie."
Agnoplay
https://player.agnoplay.com/embed/nb?autoplay=false&videoId=h4lM…
player.agnoplay.com

"Vernederende behandeling, geweldpleging, chantage en bedreigingen"

Dedonder: "Er is sprake van vernederende behandeling, mishandeling en geweldpleging, chantage, bedreigingen tussen soldaten, groepsdruk en de verplichting om te zwijgen. De betrokkenen zijn officieren, onderofficieren, vrijwilligers, ervaren soldaten en minder ervaren soldaten."

"Defensie verdient ons vertrouwen"

Minister Dedonder bedankt de grote meerderheid van defensie, voor hun loyaliteit en moed. Hun reputatie mag niet worden besmet door wangedrag van enkelen. "Ze verdienen ons vertrouwen en dat van de samenleving."
"Als we op de hoogte worden gebracht van problematisch gedrag, dan starten we de nodige onderzoeken op en ondernemen we actie", zegt Dedonder. Dit onderzoek en deze persconferentie moeten daar als voorbeeld van dienen. Dedonder wil duidelijk aantonen dat defensie ingrijpt en transparant is.

"Geen plaats voor seksisme, extremisme en racisme"

Een peloton van het 4de Balatjon Genie is opgedoekt. "Wat is gebeurd is onaanvaardbaar. Binnen defensie is geen plaats voor gelijk welke vorm van seksisme, extremisme en racisme. Dergelijk gedrag zal nooit worden getolereerd. Dit is een strenge maatregel en een sterk signaal, maar wat er gebeurd is, is onacceptabel", aldus Dedonder. 

Dedonder: "Enkele militairen geschorst" 

"De voorbije weken en maanden hebben de chef defensie en inspecteur-generaal de nodige onderzoeken geleid en werden maatregelen genomen om personen te beschermen en te vermijden dat dit nog zou voorkomen. Het welzijn van onze mensen is onze prioriteit. Enkele militairen werden preventief geschorst, anderen werden overgeplaatst. Het gaat om enkele tientallen militairen, ervaren en minder ervaren."

Dedonder start persconferentie

"Ik heb jullie samengeroepen om jullie te informeren over een aantal feiten die de jongste tijd aan het licht zijn gekomen. Eind 2023 ben ik ingelicht over wantoestanden bij het vierde bataljon."

"Eenheid in Amay had al jarenlang bedenkelijke reputatie"

Yves Huwart van de militaire vakbond ACMP bevestigt aan onze krant dat de eenheid in Amay al jarenlang geen te beste reputatie had, omdat er geregeld problemen opdoken. Hij heeft weet van verschillende dossiers waarbij zowel officieren en kaderleden als soldaten betrokken zijn. "Het gaat volgens mij niet om één voorval, maar om een opeenstapeling van incidenten", aldus Huwart. Over de exacte details blijft de vakbondsman in het ongewisse. De feiten zouden zich hebben voorgedaan bij ontgroeningen of integratie- en kennismakingsactiviteiten. Het gaat zowel om actieve betrokkenen als om mensen die toekeken en niet ingrepen.

Belgisch leger worden geconfronteerd met groot schandaal

Minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) en legerbaas Michel Hofman roepen om 09.30 uur de pers bij elkaar om tekst en uitleg te geven bij een "groot schandaal" binnen defensie. Daarbij zal ook viceadmiraal Jan de Beurme aanwezig zijn, hij is de inspecteur-generaal van defensie.
Volgens bronnen van De Morgen gaat het om grootschalige mistoestanden binnen het 4de Bataljon Genie in Amay, nabij Luik. Volgens een intern onderzoek dat maanden geleden al zou opgestart zijn, deden zich schrijnende toestanden voor. Er zou sprake zijn van machtsmisbruik, ongeoorloofd geweld, en seksueel ongepast gedrag op grote schaal. Door de omerta binnen de eenheid konden deze wantoestanden lang onder de radar blijven. Een bron bij defensie heeft het in De Standaard over “een zaak van machtsmisbruik binnen een peloton in Amay”. Een tiental militairen is al geschorst, een peloton is zelfs formeel ontbonden.
Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

Beste van Plus

Lees meer