Geert Wilders: “Ondemocratisch dat ik geen premier word”

Geert Wilders ziet af van het premierschap, omdat niet alle partijen waarmee over een nieuw Nederlands kabinet wordt gesproken dat steunen, liet hij woensdag weten op het sociale medium X. “De liefde voor mijn land en kiezer is groot en belangrijker dan mijn eigen positie. Ik hou van Nederland”, klonk het.

Zijn radicaal-rechtse Partij voor de Vrijheid (PVV) werd de grootste partij bij de verkiezingen in Nederland en onderhandelt momenteel met de partijen VVD, NSC en BBB over de vorming van een nieuw kabinet.

Aan tafel had Wilders nog gezegd dat hem het premierschap eigenlijk niet afgepakt kon worden, zei hij donderdagochtend tegen de pers. “Maar daar heb je wel steun van nodig van alle partijen.”

De partij BoerBurgerBelangen (BBB) vond het prima als Wilders premier van Nederland zou worden, laat hij weten. Er was één partij die zei: “liever niet, maar we gaan er niet voor liggen”, zegt hij. De naam van de partij wilde hij niet noemen, maar volgens bronnen gaat het om de rechtsliberale VVD. Alleen de NSC van Pieter Omtzigt heeft aangegeven: “Geen sprake van”, aldus Wilders.

De PVV-leider maakte zijn ongenoegen tegenover de pers duidelijk met een vergelijking met aftredend premier Mark Rutte, die in totaal vier kabinetten heeft geleid. “U moet zich voorstellen dat de heer Rutte de verkiezing had gewonnen en had gezegd, ‘nou laat iemand anders maar premier worden’.”

Staatsrechtelijk ligt het overigens bij onze noorderburen niet vast dat de partijleider van de grootste partij de premier wordt, stipt het Nederlandse persagentschap ANP aan. Het is wel de ongeschreven regel dat dit gebeurt. Het is uiterst ongebruikelijk dat de leider van de grootste partij niet naar het Torentje gaat.

Wilders heeft ook meerdere malen duidelijk gezegd dolgraag premier te willen worden. Dat hij het premierschap opgeeft, is opnieuw een grote concessie van de PVV-leider. Tijdens gesprekken die de afgelopen drie maanden zijn gevoerd met VVD, NSC en BBB deed Wilders al concessies. Begin januari trok hij drie initiatiefwetsvoorstellen in, waaronder een plan voor een verbod op islamitische uitingen. Ook ondertekende Wilders een aantal basisprincipes voor het respecteren van de rechtstaat. Vooral bij NSC leefden daarover grote zorgen.

Het zullen nog lastige onderhandelingen worden over de vorming van een kabinet, want de onderhandelende partijen hebben ook grote meningsverschillen over zaken als financiën, klimaat, EU en Oekraïne. Dat werd woensdagavond nog maar eens duidelijk toen bij een fel debat over de aanschaf van nieuwe onderzeeboten PVV en BBB recht tegenover de VVD en NSC stonden.

Wilders benadrukte woensdag dat hij een rechts kabinet wil. “Minder asiel en immigratie. Nederlanders op 1.” Overigens is zijn ambitie om minister-president te worden niet helemaal weg, bleek uit een tweet die hij even later verstuurde. “En vergeet niet: ik zal nog premier van Nederland worden. Met steun van nog meer Nederlanders. Is het niet morgen dan overmorgen. Want de stem van miljoenen Nederlanders zal worden gehoord!”

KIJK OOK. Portret: wie is Geert Wilders?