Meus bij de foorkramers: wat u nog niet wist over de kermisgemeenschap

Forains of kermismensen vormen een besloten gemeenschap in ons eigen land. Jeroen Meus is al van kindsbeen af gefascineerd door de kermis, en trok afgelopen zomer naar de Brusselse Zuidfoor om de mensen achter de kramen beter te leren kennen voor zijn programma "Goed volk". Hun specifieke levenswijze leverde boeiende verhalen op.
© VRT

De Brusselse Zuidfoor is de minst exotische arena waar Meus zich voor het tweede seizoen van "Goed volk" in waagt. "Ik was daar al gaan filmen voor "Goed volk", en die sfeer en omgeving waren me altijd bijgebleven. Als kind al sprak de wereld van de kermis me enorm aan. Het fascinerende aan de forains is dat ze vlak onder onze neus leven, maar dat we hen toch niet echt kennen", zei Meus voor de aflevering. "Dit was ook de locatie waar we met de ploeg het best hebben gegeten: pure, vettige kermiskost, een week lang. Zalig!"

Waarom worden alle foorkinderen op internaat gestuurd?

De meeste foorkramers hebben geen vast verblijfsadres: ze reizen het grootste deel van het jaar doorheen het hele land, met hun attractie en woonwagen. Hun kinderen moeten wel naar school. Vanaf 2,5 jaar vangt juf Diane de kleuters op in haar "schoolwoonwagen". Daar volgen ze allemaal samen les, tot ze 6 jaar zijn. Vanaf het eerste leerjaar gaan alle foorkinderen, zonder uitzondering, op internaat. "Je hebt daarin geen keuze", vertellen ze. 

Meus zelf zat tijdens zijn koksopleiding in het middelbaar op internaat, en vindt het opmerkelijk dat de foorkinderen al op zo'n jonge leeftijd zo zelfstandig worden opgevoed. "Alleen zijn ze niet, want alle kermiskinderen groeien volledig samen op. Tegen dat ze naar het internaat gaan kennen ze elkaar al door en door."

Wat als je uit de foorgemeenschap wil stappen?

De forains delen hun hele leven, van de geboorte tot de dood. Je bent pas een echte foorkramer als zowel je ouders als je grootouders in een kermisfamilie zijn geboren. De traditie die van vader op zoon wordt doorgegeven is erg belangrijk. Ouders proberen hun attracties goed te onderhouden en steeds meer kramen bij te kopen, om hun kinderen een zo goed mogelijke start te geven in de kermissector.

Wanneer een kind zelf beslist om uit de foorwereld te stappen, valt dat ouders soms zwaar. "Mijn zoon is 27 en staat nu nog enkele maanden op de kermis, maar daarna wil hij gaan werken. Is dat jammer? Ja, want wat je verkoopt, ben je voorgoed kwijt. Ik hoop dat hij de juiste beslissing heeft genomen."

In de kermiswereld is het zeker niet altijd rozengeur en maneschijn. De gouden jaren zijn voorbij, en er is best wat armoede. "Maar dat laat een forain nooit zien. Ons leven draait rond show. Hoe slechter het gaat, hoe meer je het tegenovergestelde ziet. Niemand van ons is rijk: we leven om te leven."

Waarom is de verhuis van de Sinksenfoor volgens de kermismensen een slechte zaak?

Een forain verhuist gemiddeld om de week van woonplaats. De stad waar zijn kermisattractie staat, is zijn tijdelijke thuis. Een groot deel van de foorkramers op de Brusselse Zuidfoor staat in het voorjaar op de Sinksenfoor in Antwerpen. Die staat niet langer in het stadscentrum, aan de gedempte Zuiderdokken, maar wel buiten Antwerpen, in Park Spoor Oost. Een slechte zaak vinden de foorkramers zelf, zowel op commercieel als persoonlijk vlak.

"We lagen daar vlak tussen de cafés, ons leven was daar. Op de nieuwe locatie zijn we een pretpark, waar voor de rest niets in de buurt is. Maar daar is de kermis niet voor gemaakt. De sfeer van een foor wordt net gemaakt in het midden van de stad, met alle volk dat daar passeert tijdens hun dagelijkse bezigheden", klinkt het.

Aflevering herbekijken?

De integrale aflevering van "Goed volk op de Zuidfoor" kan u hier gratis herbekijken via VRT NU. 

Meest gelezen