Moeten de rijken de crisis betalen? 

PS-voorzitter Paul Magnette denkt alleen aan nieuwe inkomsten, zoals een vermogensbelasting, om het begrotingstekort te dichten, en niet aan besparingen. Ook Groen wil zo'n 'miljonairstaks' invoeren, in plaats van te besparen op de gezondheidszorg of de sociale zekerheid. Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) opende de discussie weer over het samenwerken met Vlaams Belang, en dan waren er ook nog politici in hemdsmouwen of in onderbroek.

analyse
Ivan De Vadder
Wetstraatwatcher voor VRT NWS. Maakt en presenteert ook het programma "De afspraak op vrijdag".

1. De miljonairstaks in al zijn varianten

PS-voorzitter Paul Magnette opende het debat in De Afspraak op Vrijdag door te pleiten voor nieuwe inkomsten om het begrotingstekort dicht te rijden. Over besparingen wilde hij niet spreken. De populairste variant van die nieuwe belastingen is de vermogensbelasting, die soms ook 'de miljonairstaks' wordt genoemd.

De PS wil dat mensen die een vermogen hebben van 1 miljoen euro daarop extra belast worden. Het merkwaardige is dat van alle linkse partijen intussen de PVDA het meest afgezwakte voorstel heeft van een miljonairstaks: de PVDA wil pas een extra taks bij een vermogen van meer dan 5 miljoen euro.

Ook Groen denkt aan een miljonairstaks, en de Groenen zijn strenger. "Wie een netto kapitaal heeft van 2,5 miljoen of meer, dat zijn de 1 procent rijkste Belgen in ons land, kan best wat meer bijdragen", zei voorzitter Jeremie Van Eeckhout op het congres van Groen.

"Wij vinden het veel logischer om hen via een miljonairsbelasting meer te laten bijdragen, in plaats van te besparen op gezondheidszorg of sociale zekerheid."

En ook Vooruit ziet heil in zo'n vermogensbelasting. "Wij zien ook nieuwe inkomsten mogelijk bij de grote vermogens", zei Frank Vandenbroucke in De Zondag. 

Het was Open VLD-staatssecretaris Alexia Bertrand die weerwerk bood in De Morgen. Zij aanvaardt niet dat belastingen de enige manier zijn om de begroting op orde te krijgen. "De uitgaven van pensioenen en gezondheidszorg zullen enorm stijgen. Gaan we de mensen wijsmaken dat we dat allemaal oplossen met extra belastingen?"

En in De Zevende Dag maakte N-VA-voorzitter Bart De Wever vervolgens brandhout van een miljonairstaks. "Dat begint bij de rijken, en de rijken gaan dat dan niet betalen. Vervolgens eindigt men bij de middenklasse, mensen met spaargeld, mensen die werken, mensen die ondernemen. Een ander woord daarvoor is de Vlamingen die de rekening mogen betalen."

2. De eventuele samenwerking tussen de N-VA en Vlaams Belang

Paul Magnette zei ook dat hij streeft naar een zo progressief mogelijke coalitie. En over een samenwerking met de N-VA is hij heel duidelijk. "Wanneer de N-VA en Vlaams Belang samenwerken, zal de N-VA per definitie geen deel uitmaken van de federale regering."

Nochtans werd de deur van die samenwerking dit weekend opnieuw op een kier geduwd door minister-president Jan Jambon in Het Nieuwsblad. Volgens Jambon staat er geen Chinese muur tussen de 2 nationalistische partijen: "Vlaams Belang is voor ons een partij zoals alle andere, al is het water wel diep op bepaalde vlakken".

De andere Vlaamse partijen veroordelen die uitspraak meteen. Groen noemt het "de totale normalisering van een extreemrechtse, asociale partij vol racisme".

Voor Open VLD, zegt voorzitter Tom Ongena, en "voor een meerderheid van de Vlamingen" is Vlaams Belang geen partij als een andere.

En CD&V-voorzitter Sammy Mahdi zegt dat zijn partij zich zal blijven verzetten tegen een coalitie tussen de N-VA en Vlaams Belang, omdat "Vlaams Belang duidelijk een extreemrechtse partij is".

N-VA-voorzitter De Wever riep de Vlaming op om strategisch te stemmen: "niet met de buik, maar met het hoofd". Wie op Vlaams Belang stemt, doet daarmee vooral de linkse partijen en dus de PS een plezier, denkt de N-VA-voorzitter die de hele "samen een meerderheid"-discussie irrelevant vindt.

Het merkwaardige is dat PS-voorzitter Magnette wel streeft naar een zo progressief mogelijke coalitie, maar daarbij de marxisten van de PVDA uitsluit. In een debat bij de RTBF noemde hij de PVDA'ers "couillons", of lafaards, omdat ze altijd hard roepen aan de zijlijn, maar nooit hun verantwoordelijkheid nemen.

Het zou wel eens de 'paljas'-uitspraak van Magnette kunnen worden, vergelijkbaar met de uitspraak van Bart De Wever in 2019, de avond voor de verkiezingen, toen hij de voorzitter van Vlaams Belang, Tom Van Grieken, een "paljas" noemde.

En Magnette zette in De Afspraak op Vrijdag ook premier De Croo in zijn blootje door op te merken dat de huidige regering vooral de uitgaven heeft verhoogd "met een Vlaamse, liberale premier".

Het lokte Bart De Wever de volgende uitspraak uit: "De Croo heeft zelf ooit gezegd: 'Als je als zevende partij de premier levert, dan ben je een dweil'. Ik denk dat Magnette vrijdag die dweil heeft uitgewrongen, recht in zijn gezicht."

3. Kledingvoorschriften voor politici

Intussen komt er kritiek op politici die zich vertonen in hemdsmouwen. Zowel minister van Justitie Paul Van Tigchelt van Open VLD, als de PS-staatssecretaris Thomas Dermine maken er de gewoonte van om in hemdsmouwen te verschijnen tijdens tv-debatten.

Aan de twee kanten van de taalgrens komt er kritiek op. Politicoloog Nicolas Bouteca haalde een citaat boven van Hendrik De Man, socialistisch voorman in het interbellum, die ooit schreef: "Minister in hemdsmouwen zijn, betekent werken, meer dan acht uren daags, werken en niets dan werken, gelijk een werkman, gelijk een technicus, niet spreken, arbeiden! Arbeiden met kracht, ononderbroken, onophoudend, wilskrachtig". Dat is natuurlijk ook het beeld dat de 2 politici willen uitstralen, zeker nu de campagne is begonnen.

Maar welk beeld Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts wilde uitstralen, toen hij verleden week in zijn onderbroek verscheen in een klas jongeren, dat weet niemand behalve hijzelf.

De minister beweert dat hij in zijn opzet geslaagd is, omdat iedereen nu praat over het initiatief Bednet, dat de aanleiding was voor de minister om geen broek te dragen. Maar zelfs de voorzitter van Weyts, Bart De Wever, beriep zich, op zijn Amerikaans, op het zwijgrecht van het 5e amendement om geen commentaar te moeten geven op zijn minister in onderbroek.

En wanneer politici geen commentaar willen geven, is de toestand meestal hopeloos, maar niet ernstig. 

Meest gelezen