De Belgische premier Alexander De Croo probeert op de valreep de Europese natuurherstelwet tegen te houden. Uit informatie van De Standaard blijkt dat De Croo en zijn kabinet inpraten op regeringen van Europese lidstaten om hun steun voor de wet in te trekken. De officiële aanname ervan zou maandag gebeuren in de Raad van de ministers van Leefmilieu. In principe is dat een formaliteit. De moeilijkste horde was vorige maand genomen in het Europees Parlement, waar de wet na een moeizaam proces werd goedgekeurd. Eerder had een ruime meerderheid van de lidstaten zich al informeel achter de wet geschaard.

De wet, die het verlies aan biodiversiteit moet keren, wordt beschouwd als de belangrijkste Europese milieuwet in dertig jaar. Maar nu hangt die onverwacht opnieuw aan een zijden draadje. De Belgische premier speelt daarbij een opmerkelijke rol. Talrijke bronnen uit verschillende lidstaten, administraties en ngo’s geven aan dat De Croo en zijn kabinet sinds vorige week actief lobbyen in bepaalde Europese hoofdsteden om hun steun voor de wet in te trekken.

“Iedereen die binnen de Raad op milieu werkt, weet waar het kabinet van de Belgische premier mee bezig is”, zegt een hooggeplaatste Europese bron, die door meerdere landen werd ingelicht over de manoeuvres van de Belgische voorzitter. Verschillende ambassades bij de EU bevestigen de geruchten, maar niemand wil met zijn naam in de krant, wegens de “extreme politieke gevoeligheid” van het dossier.

Twijfelaars

De wet moet binnen de Raad goedgekeurd raken met een gekwalificeerde meerderheid. Dat betekent dat vijftien lidstaten die minstens 65 procent van de Europeanen vertegenwoordigen, hun zegen moeten geven. Nederland voegde zich onlangs bij het nee-kamp van Italië, Polen, Finland en Zweden. België en Oostenrijk willen zich onthouden. Daarmee blijft er een nipte ‘ja’ over van twintig landen, samen goed voor 66,13 procent van de Europese burgers. Er moet maar één klein land van positie veranderen, en de 65 procent wordt niet meer gehaald. De Croo zou zich richten op de twijfelaars. Vooral Hongarije, Duitsland, Slovakije en Roemenië zijn ‘strijdlanden’.

LEES OOK. “We moeten onze industrie ruimte geven om te groeien”: De Croo werkt samen met 60 CEO’s aan grote Europese industriedeal

Waarnemers kaderen de demarche binnen het woelige klimaat van boerenprotesten en druk op milieuwetgeving. De Croo zelf is een koele minnaar van de natuurherstelwet. Vorig jaar riep hij al op om de “pauzeknop” in te duwen. Hij wil vooral hoog inzetten op een “industriële deal”, die wat hem betreft het speerpunt moet worden van de volgende Commissie. Europese industriëlen klaagden er het voorbije jaar over dat de natuurwetgeving boven op de strenge klimaatdoelen de groene horde te veel is.

Reputatie te grabbel

Het gebeurt zo goed als nooit dat een Europese wet vlak voor de meet nog sneuvelt. Helemaal ongezien is dat de Europese voorzitter zélf nieuwe wetgeving de nek omwringt. Als tijdelijke voorzitter wordt een land geacht wetten formeel rond te krijgen nadat het democratische proces is gelopen. Huidig EU-voorzitter België heeft zich in dat diplomatieke proces altijd erg constructief opgesteld. Ook nu weer liepen we een uitstekend parcours.

LEES OOK. Kieskoorts stijgt: wie stuurt achter de schermen de campagnes aan? En waar zetten ze op in?

Met deze demarche dreigt De Croo de reputatie van ons land te grabbel te gooien, reageert een Belgische regeringsbron. “Dit zou een mislukking betekenen van het Belgische voorzitterschap.” “Als dit klopt, misbruikt De Croo zijn positie als tijdelijk EU-voorzitter”, stelt ook Groen-voorzitter Jeremie Vaneeckhout. “Dat zou ongezien zijn. Het zou ingaan tegen de wil van zijn regeringspartners. Ik verwacht van onze premier eerlijkheid, geen achterkamertjespolitiek.” “Toen ik de verhalen over ongeoorloofde beïnvloeding hoorde, heb ik de premier hierover aangesproken”, zegt de federale minister van Klimaat en Leefmilieu Zakia Khattabi (Ecolo). “Hij ontkent. Ik ga er dus van uit dat ons land als EU-voorzitter de rol van eerlijke onderhandelaar blijft spelen.”

De woordvoerder van Alexander De Croo ontkent formeel dat er vanop het kabinet gelobbyd is bij andere regeringen. “Er is contact geweest met de lidstaten, zoals over elk dossier dat een grote impact heeft op onze economie, om hun positie te kennen. Dat is de taak van onze diplomatie. Daarbij hebben we onze argumenten meegegeven waarom het voor ons moeilijk ligt: de rechtsonzekerheid die deze wetgeving dreigt te creëren. Maar het is niet aan ons om landen te vragen hun positie te wijzigen.”

LEES OOK. Complotdenker volgens de ene, man met “gezond boerenverstand” volgens de andere: de prof die gezicht moet worden van boerenprotest