Parlement Hongkong neemt unaniem omstreden veiligheidswet aan: levenslang voor “verraad” en “oproer”

Regeringsleider John Lee sprak van “een historisch moment voor Hongkong”. De nieuwe wet moet de bestaande veiligheidswet aanvullen, die in 2020 door Peking werd opgelegd na de pro-democratische betogingen van 2019.

In de omstreden wet worden vijf categorieën van inbreuken opgelijst: verraad, oproer, spionage, sabotage en buitenlandse inmenging. Het voorstel is om bij verraad, oproer en sabotage die de nationale veiligheid in het gedrang brengen een levenslange gevangenisstraf op te leggen. Dat moet ook kunnen wanneer leden van het Chinese leger aangezet worden tot rebellie. Verder wordt in de tekst de notie van “opruiing”, die dateert uit het Britse koloniale tijdperk, uitgebreid met onvrede met het communistische leiderschap en met het Chinese socialistische systeem. Voor opruiing worden bovendien zwaardere straffen opgelegd: de maximumstraf bedraagt nu zeven in plaats van twee jaar cel.

Tegenstanders vrezen dat de tekst de vrijheid van meningsuiting in Hongkong nog verder zal inperken. Maya Wang, waarnemend directeur China bij mensrechtenorganisatie Human Rights Watch, zegt tegen ‘BBC News’ dat het in “Hongkong een nieuw tijdperk van autoritarisme zal inluiden”. “Nu kan zelfs het bezitten van een boek waarin kritiek wordt geuit op de Chinese regering de nationale veiligheid schenden en tot jarenlange gevangenisstraffen leiden”, zei ze, en riep de regering op om de wet onmiddellijk in te trekken.

Onder meer de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie, maar ook het zakenleven, hadden de wetgevers opgeroepen meer tijd te nemen om de impact van de nieuwe regeling te onderzoeken.

VN-mensenrechtenchef Volker Türk vindt het “alarmerend” dat de nieuwe veiligheidswet “gehaast” heeft goedgekeurd, ondanks zorgen of de wet wel verenigbaar is met mensenrechten. Hij spreekt in een verklaring van een “stap achteruit voor de bescherming van mensenrechten in Hongkong”.

Volgens Türk kunnen de “breed gedefinieerde en vage bepalingen” in de wet leiden tot criminalisering van gedrag dat door internationale mensenrechtenwetgeving wordt beschermd, zoals de vrijheid van meningsuiting. Hij maakt zich zorgen omdat de wet mogelijk kan worden misbruikt en willekeurig kan worden toegepast op bijvoorbeeld dissidenten, journalisten, onderzoekers en mensenrechtenactivisten.