Twijfelend Hongarije kan Europese natuurherstelwet maken of kraken
Hongarije lijkt het lot in handen te hebben van de Europese natuurherstelwet. In de allerlaatste fase, waarin de verschillende EU-landen hun formeel standpunt moeten geven in de Raad van de Europese Unie, is het zo dat de stem van de Hongaren de wet kan maken of kraken. Een beslissing was vandaag verwacht, maar is nu voorzien voor vrijdag.
Eind februari was er in het Europese Parlement nog een meerderheid vóór de natuurherstelwet. Daarmee leek de strijd na een lange weg gestreden, want er rest nu enkel nog de Raad van Europese Unie waar een nieuwe wet zelden nog sneuvelt. Tegen deze natuurherstelwet is intussen zoveel verzet gegroeid, dat niks nog zeker is.
De natuurherstelwet wordt beschouwd als de belangrijkste nieuwe milieuwet in Europa in 30 jaar. Na de stemming in het parlement lieten tegenstanders meteen weten dat ze nog zouden proberen om de wet te kelderen.
Doordat de natuur in slechte staat is, is ze broodnodig, benadrukken voorstanders. Zij wijzen op de voordelen voor onze gezondheid, de biodiversiteit, voedsel- en watervoorziening en de bonus in de strijd tegen de klimaatverandering.
Tegenstanders zien er dan weer te veel nieuwe regels in - hoewel het intussen om een aangepaste versie gaat - die industrie en landbouw zou kunnen hinderen. En laat de boerenprotesten nu net de aandacht opeisen in de aanloop naar de Europese verkiezingen.
Wat is de natuurherstelwet?
Volgens de natuurherstelwet moet de EU tegen 2030 minstens 20 procent van het land en de zee herstellen. Dat de Europese natuur er slecht aan toe is, blijkt uit de cijfers voor de natuurgebieden. Ruim 80 procent van die habitats is er niet goed aan toe.
Voor die habitats moet het cijfer voor herstel in 2030 op 30 procent liggen, op 60 procent in 2040 en op 90 procent in 2050. Het gaat dan bijvoorbeeld om bossen, graslanden, natte gebieden en meren. De prioriteit moet liggen bij de beschermde Natura 2000-gebieden.
De wet is onderweg afgezwakt om tegemoet te komen aan tegenstanders. Zo zullen landen meer ruimte krijgen om zelf te bepalen hoe en in welk natuurgebied ze de doelen willen bereiken. Ze zullen ook beoordeeld worden op hun inspanningen en maatregelen, en niet op het uiteindelijke resultaat.
Bekijk: wat betekent de natuurherstelwet concreet? (Terzake 27 februari)
Landen hebben nog tot vrijdag
Vandaag kwamen de EU-ambassadeurs bijeen. Zij zouden laten weten hoe hun milieuministers maandag formeel gaan stemmen, waardoor we zouden weten of de natuurherstelwet het uiteindelijk haalt of niet. Het punt over de natuurherstelwet is verschoven naar vrijdag.
Voor een finaal groen licht is een zogenoemde gekwalificeerde meerderheid nodig. Daarvoor is minimaal 55 procent van de lidstaten vereist (15 landen) die samen minstens 65 procent van de Europese bevolking vertegenwoordigen.
De voorbije dagen waren er al wat twijfelgevallen. Duitsland bijvoorbeeld had nog niet formeel toegezegd, maar heeft dat intussen wel gedaan. Toch blijft het erop of eronder, de komende dagen. Zo blijft Hongarije nog twijfelen.
Het zou opmerkelijk zijn als Hongarije van standpunt verandert, als je naar de stemming in het Europees Parlement kijkt
"We zien nu dat het zo nipt is, dat Hongarije op zijn eentje het verschil kan maken", zegt Europakenner Rob Heirbaut. "Als Hongarije niet meedoet, zou er maar 64 procent over zijn, maar als ze voor stemmen komen we aan 66 procent." Het vereiste aantal landen wordt telkens wél gehaald.
Hongarije was bij de voorgaande stappen voorstander, maar is nu aan het twijfelen geslagen, weet Heirbaut. "Het zou wel opmerkelijk zijn als Hongarije van standpunt verandert. Op 27 februari, bij de stemming in het Europees Parlement, stemde alleen een Hongaars parlementslid van de extreemrechtse Jobbik-partij tegen. De overige 17 Hongaren, ook die van regeringspartij Fidesz van premier Orban, stemden voor."
In ieder geval heeft Europa een toegeving gedaan aan Oost-Europese boeren. Zo wordt de tolvrije import van Oekraïense landbouwproducten beperkt.
Lobbyisten spelen hun rol
Lobbyisten hebben dus nog enkele dagen extra om hun werk te doen. Welke rol EU-voorzitter België daarbij speelt, is niet helemaal duidelijk. Premier De Croo (Open VLD) is geen voorstander van de natuurherstelwet, maar zei eerder wel dat hij de democratie van het Europees Parlement zou volgen.
Bij de voorzitter van zijn partij Tom Ongena klonk dan weer een ander geluid. Bij de formele stemming gaat België zich onthouden, omdat Vlaanderen bezwaar maakt.
België is gevraagd om het dossier te deblokkeren
Vandaag zei De Croo na het kernkabinet dat het er op dit moment niet naar uitziet dat de gekwalificeerde meerderheid wordt gehaald. "Het (Belgische) voorzitterschap heeft vandaag provisoir de inschatting gemaakt dat er op dit moment geen gekwalificeerde meerderheid is", zei hij.
Er zijn aan het voorzitterschap instructies gegeven om te bekijken hoe het dossier alsnog kan worden gedeblokkeerd, aldus De Croo. Mogelijk wordt de natuurherstelwet donderdag en vrijdag aangekaart op de Europese top. "In EU-middens wordt evenmin uitgesloten dat landen die hebben aangegeven voor een onthouding te kiezen, toch voor een ja-stem zullen gaan", meldt persbureau Belga.