Wat is de impact van koffie op je cholesterol?

Dat koffie cholesterolverhogend kan werken, is al langer bekend. De Nederlandse onderzoeker Martijn Katan kwam er in 1994 achter dat het stofje cafestol in koffiebonen de cholesterolwaarden in het bloed omhoog stuwt. Cafestol heeft een effect op het metabolisme van de lever. Het verhoogt de productie van LDL-cholesterol, het type cholesterol dat zich ophoopt in de bloedvaten. Maar niet elk kopje koffie bevat evenveel cafestol. Het stofje zit bijvoorbeeld wel in kookkoffie, maar is bij filterkoffie niet meer aanwezig.

Koffie mijden, zou je dan denken? “Het effect van koffie op cholesterol is aangetoond, maar in de praktijk verwaarloosbaar”, weet Sels. “De LDL-waarden verhogen amper 2 procent bij de inname van 10 mg cafestol. Dat komt overeen met drie à vier kopjes koffie.” De bewering is eigenlijk een klassiek voorbeeld van cherry picking, wat zoveel betekent als enkel focussen op de punten die in jouw straatje passen. “Ja, cafestol heeft een effect op de cholesterolspiegel, maar het is echt overdreven om te zeggen dat dat effect belangrijke gevolgen voor je gezondheid zou hebben.”

_{Lees verder onder de foto.}

“Je kan het vergelijken met de onderzoeken naar het verband tussen rode wijn en de gezondheid van het hart. Er zitten stofjes in rode wijn die goed zijn voor het hart, maar daarnaast natuurlijk ook hoeveelheden alcohol, wat vele keren slechter is voor je gezondheid. Het kleine positieve effect van die stoffen stelt dan eigenlijk niets meer voor. Bij koffie en cholesterol geldt hetzelfde, maar dan omgekeerd. Koffiedrinkers hoeven zich met andere woorden niet meteen zorgen te maken over het effect van hun dagelijkse kopjes koffie op hun cholesterolwaarden.”

Dat koffie cholesterol verhoogt is dus aangetoond, maar klinisch heeft de studie weinig nut. Gezond eten blijft de sleutel tot een gezonde levensstijl. “Wie zich zorgen maakt over zijn cholesterol zal veel meer bereiken door zijn voedingspatroon aan te pakken en te kiezen voor vetten van goede kwaliteit”, raadt Sels aan. “Eet onverzadigde vetzuren die de HDL-waarden in je bloed verhogen.”

HDL-cholesterol is de ‘goede cholesterol’ die helpt om de ‘slechte cholesterol’ in je bloed op te ruimen. “Zet regelmatig vette vis op het menu en gebruik olijfolie. Bewerkte producten zoals koekjes, of vet vlees zoals gehakt, eet je beter met mate.”

Er is sinds de ontdekking van Katan nog veel meer onderzoek naar koffie gedaan. “In koffie zitten veel meer stofjes dan enkel cafestol”, vertelt de diëtist. “Cafeïne kan ook positieve effecten hebben. Het verhoogt de concentratie en kan sporters helpen om het uithoudingsvermogen te verbeteren.” Onderzoek heeft bovendien aangetoond dat koffie nierschade kan helpen voorkomen, het risico op diabetes type 2 kan verkleinen en de vetverbranding stimuleert als je die zonder suiker en niet voor het slapengaan drinkt.

Ook in het onderzoek naar cholesterol zijn er evoluties geweest. “Ooit werd gezegd dat je niet meer dan twee keer per week eieren mocht eten om hoge LDL-waarden te vermijden”, sluit Sels af. “Vandaag weten we dat eieren niet zo’n belangrijke cholesterolbron zijn en dat je er gerust elke dag wel eentje mag eten, zonder je zorgen te maken over het effect op je hart en bloedvaten.”

“Als je lichaam langer nodig heeft om cafeïne af te breken, heb je meer kans op een hartaanval”: en dit koffiegen bepaalt dat

Van Douwe Egberts tot Everyday: welke gemalen koffie zorgt voor de lekkerste kop? Koffie-expert test 10 soorten en vindt 2 toppers (+)

Hoe gezond is koffie nu echt? En in welke soort zit de meeste cafeïne? 9 experts beantwoorden 7 vragen (+)