Premier Alexander De Croo en het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) organiseren donderdag een nucleaire top. Daar zal gezocht worden naar een manier om de hoeveelheid kernenergie in de wereld te verdrievoudigen. Ook in België groeit de appetijt daarvoor. De N-VA en Vlaams Belang zetten de bouw van een nieuwe kerncentrale zelfs uitdrukkelijk in hun verkiezings­programma.

“We bereiden de bouw van nieuwe kerncentrales voor, eventueel in samenwerking met buurlanden”, staat in het N-VA-programma. Daarnaast wil de partij zo snel mogelijk kleine modulaire kern­reactoren (SMR’s) bouwen, die flexibel ingeplant kunnen worden, bijvoorbeeld op industriële of ­nucleaire sites. Desgevraagd zegt N-VA-energiespecialist Bert Wollants dat het voor de partij niet hoeft te gaan om kernreactoren van een vernieuwend type. Het mogen ook kerncentrales van de huidige generatie zijn, het type dat ­Nederland overweegt te bouwen, en dat tot nu toe kampte met hoge bouwkosten en lange bouwtijden.

Vlaams Belang zegt in zijn verkiezingsprogramma dat het streeft naar “de oprichting van een Vlaams energiebedrijf dat investeert in nieuwe Vlaamse kerncentrales”. Zowel Vlaams Belang als de N-VA legt het initiatief voor de nieuwe kerncentrale bij de Vlaamse overheid. Om daarover autonoom een beslissing te kunnen nemen, is wel een staatshervorming nodig. De bevoegdheid om een productievergunning toe te kennen aan een kerncentrale ligt vandaag bij de ­federale overheid.

Kernuitstap schrappen

Zo ver als de Franstalige liberalen van de MR, die tegen 2050 liefst 10 tot 12 gigawatt aan kernenergie willen bouwen, gaan Vlaams ­Belang en de N-VA niet. Wel is duidelijk dat het partijlandschap ­opschuift in het voordeel van kernenergie. Dat blijkt ook uit het programma van de meeste andere partijen.

Zowel de N-VA, Vlaams Belang, Open VLD als CD&V zegt er voorstander van te zijn om de kernreactoren Doel 4 en Tihange 3 twintig jaar langer open te houden in plaats van tien. Voor Vooruit is dat niet uitgesloten. Aan Franstalige kant zijn alle partijen voorstander, behalve Ecolo.

Groen zegt er niets over in zijn programma – de woorden kernenergie of nucleair komen er zelfs niet in voor. Minister van Energie Tinne Van der Straeten zei in een interview met De Standaard wel dat de volgende regering “moet nadenken” over twintig jaar Doel 4 en ­Tihange 3.

Open VLD, CD&V, de N-VA en Vlaams Belang willen volgens hun programma de wet op de kernuitstap helemaal schrappen. Voor de eerste twee partijen is dat wel om vernieuwende vormen van kernenergie, via SMR’s, mogelijk te maken. Ook Vooruit en minister Van der Straeten sluiten die vernieuwende SMR’s niet uit.

Geen taboe meer

Volgens een peiling in opdracht van netbeheerder Elia is nu 47 procent van de Belgen voor de bouw van een nieuwe kerncentrale, 31 procent is tegen. Ter vergelijking: wind op zee heeft 77 procent voorstanders en 9 procent tegenstanders. Gascentrales hebben 15 procent voorstanders, 61 procent is tegen.

De aandacht voor kernenergie neemt niet weg dat de meeste partijen grote ambities hebben op het vlak van hernieuwbare energie. ­Alleen Vlaams Belang zegt uitdrukkelijk dat het inzet op kernenergie, met hernieuwbare energie in een aanvullende rol.

Drie partijen geven ook een doelstelling aan: CD&V, dat het meest gedetailleerde plan voorlegt, streeft naar 9 gigawatt zon ­tegen 2030 en 8,7 gigawatt wind. De PVDA wil 70 procent hernieuwbare elektriciteit tegen 2030, Groen 65 procent.

Die hernieuwbare energie moet er niet alleen in eigen land komen. Vijf partijen (N-VA, CD&V, Vooruit, PVDA en Groen) zeggen samen met andere landen te willen werken aan de uitbouw van een gezamenlijk windpark in de Noordzee, ­buiten de Belgische territoriale ­wateren.