Enige uitweg voor Van Hool lijkt nu nog het faillissement: ‘Go bankrupt and pick up the pieces’

Scenario 1: Een wilde weldoener lost alles op (economische sciencefiction)

De kans op een doorstart door de familie is helemaal verkeken. Ze is verdeeld in verschillende kampen. Het is de afgelopen weken wel duidelijk geworden dat het niet verder kan zoals het bedrijf nu bezig was. Daarvoor had er preventief gewerkt moeten worden.

“Of er nu 8, 18 of 38 familieleden in het bedrijf actief zijn, er moet eerst en vooral overeenstemming gevonden worden over de gedeelde waarden”, zegt Diane Arijs, professor familiebedrijven en mentaal welzijn aan de KU Leuven. “Ze moeten overeenkomen waar ze voor staan en bijvoorbeeld ook hoe er wordt omgegaan met klanten en leveranciers. Of nog: gaan we ons focussen op een bepaalde sector of gaan we diversifiëren? Daarover moet consensus gevonden worden.”

Maar daarvoor is het hopeloos te laat bij Van Hool. Er spelen al jarenlang familievetes, die wegen op de bedrijfsvoering. Arijs: “Problemen hadden eerder meteen besproken moeten worden in plaats van ze onder de mat te vegen. Ook had er afgesproken kunnen worden wat er moest gebeuren als een van de familieleden uit het bedrijf had willen stappen. Dat is nu ook niet het geval.”

Een deus ex machina in de vorm van een externe investeerder die plots een zak geld op tafel legt, is een andere mogelijkheid om het faillissement af te wenden. “Maar als je ziet hoe groot de verliezen zijn en hoeveel geld er op korte termijn nodig is voor het nodige werkkapitaal, dan lijkt dat me een louter theoretische mogelijkheid”, geeft Dominique De Marez van advocatenkantoor Eubelius aan. “Je moet daarnaast ook nog eens het nodige geld hebben voor een collectief ontslag en andere herstructureringskosten en gelet op de omvang van het bedrijf zal dat ook over zeer grote bedragen gaan.”

Scenario 2: Familie geraakt er alsnog uit (weinig realistisch)

Een externe adviseur is nu druk doende om te proberen zowel de familiale als de financieel-strategische knopen te ontwarren. Als de familievetes aan de kant geschoven zouden kunnen worden, dan zou er misschien nog een oplossing kunnen komen.

Met de schuldeisers wordt via een collectief akkoord gepoogd om tot een vergelijk te komen. “Bij zo’n globale schuldherschikking hebben de banken een stevige zeg in het verhaal”, zegt De Marez. “Bij grote bedrijven, zoals Van Hool, wordt er gestemd in groepen van schuldeisers. En bij elke groep moet er een meerderheid bereid worden gevonden. Dat wil dus zeggen dat elke groep een vetorecht heeft. Dat maakt de zaken er niet eenvoudiger op.”

Sommigen stellen zich de vraag of het überhaupt de bedoeling was om tot een collectief akkoord te komen. “Bij zo’n reorganisatie is het cruciaal dat je over een stevige cashbuffer beschikt om tijdens de procedure te kunnen overleven. Als je naar de verklaringen van Van Hool in de media kijkt, lijkt dat absoluut niet het geval.”

Scenario 3: Tijd winnen met prepack-procedure (uitstel van executie)

Een nieuwe procedure, die pas vorig jaar werd ingevoerd, is de zogenaamde prepack. Die ligt een beetje in lijn met de overdracht onder gerechtelijk gezag. “Bij de prepack is het bedrijf eigenlijk al failliet, maar wordt het faillissement nog niet uitgesproken”, zegt De Marez. “Er wordt in dat geval wel al een beoogd curator aangesteld met als doel om samen met het management te onderhandelen over een doorstart. Maar ook hiervoor is er cash nodig, want je moet ondertussen wel je personeel en andere kosten blijven betalen. Geen sinecure bij zo’n groot bedrijf als Van Hool.”

Zo’n procedure kan ook voor een maximum van twee maanden. En met de grote component vastgoed schuilt daar een bijkomend probleem. De Marez: “Dat kan je wellicht niet op korte termijn overdragen. Je moet bijvoorbeeld al langs de notaris passeren. Daarvoor is er tijd nodig.”

Scenario 4: Faillissement, streep eronder en opnieuw beginnen (meest plausibel)

Volgens een expert die de situatie heel goed kent en die de afgelopen dagen een aantal stakeholders gesproken heeft bij de overheid en bij de externe investeerders is dit verreweg het meest plausibele scenario. “Go bankrupt and pick up the pieces: dat is nu aan de orde. Zorg voor een snel faillissement en bekijk dan met de curatoren wat er kan gebeuren, in samenspraak met bemiddelaars en de overheid. Wat wordt er behouden, met hoeveel personeel kan er verder gegaan worden: op die vragen kan er dan een oplossing gevonden worden.”

Ook een andere specialist die we raadpleegden zag Van Hool al weken op een faillissement afstevenen. “Ik kan niet in de hoofden kijken van de betrokkenen, maar er zijn een aantal stappen gezet die niet logisch zijn voor een zachte landing. Ik heb het gevoel dat er hier geen groot masterplan achter schuilgaat.”

Op dit ogenblik zijn er honderden geïnteresseerden, maar bijna allemaal willen ze pas instappen nadat het bedrijf failliet is gegaan. Zo ook Guido Dumarey, die belooft 1.800 jobs te redden en in Koningshooikt te houden. Zo zou het ook eind verhaal zijn voor de familie Van Hool. “Familiale aandeelhouders die elkaar niet verstaan, compliceren alles”, zegt Jeroen Delvoie van advocatenkantoor Eubelius. “Er komen wel nieuwe regels aan, die de rechter zouden toestaan om aandeelhouders buitenspel te zetten in het belang van de onderneming. Maar dat is nu nog niet het geval.”