DEBAT VAN DE DAG. 16- en 17-jarigen móéten nu toch naar stembus: goed of slecht idee?

Sleeckx is positief over het feit dat jongeren kunnen gaan stemmen, maar hekelt de timing. “Hoe kunnen wij nu nog volgen? Dit moet voor de derde keer aan honderdduizenden scholieren uitgelegd worden. Niet ideaal, zo vlak voor de verkiezingen. Zeker niet omdat die verkiezingen samenvallen met de examens”, reageert ze bij onze redactie.

“Het is heel dubbel, vooral de communicatie. Tachtig dagen voor de verkiezingen is erg kort dag”, zegt de 17-jarige voorzitter in De Afspraak. “Je mag het niet minimaliseren. Het is de eerste keer dat jongeren in aanraking komen met de politiek en het is meteen een slechte ervaring. Eerst was het registratieplicht, dan stemrecht en nu plots opkomstplicht”, aldus Sleeckx. “Zij zullen tijdens de examenperiode nu ook verplicht moeten focussen op het stemmen”, klinkt het.

Europees parlementslid Matthieu reageert op X opgelucht: “Jongeren moesten lang machteloos toekijken terwijl anderen beslissen over hun toekomst. 270.000 jongeren kunnen mee beslissen over de weg van democratische EU, dat juich ik toe. Zij zullen langetermijnseffecten van hun stem zien, logisch dat ze zich laten horen in het stemhokje!”

“De verwarring is nu nog groter, en dat zo dicht bij de verkiezingen”, zegt de politiek analist. Hij vindt dat de regering dit vanaf het begin beter had moeten regelen. “De politiek maakt hier toch geen goede beurt”, aldus Devos.

“Dit kan in het voordeel spelen van partijen die bewust inzetten op jongeren”, voegt Devos toe. “Nu, de jongeren stemmen niet allemaal hetzelfde, zoals ook de ouderen verschillend stemmen. En naast leeftijd bepalen nog veel andere zaken het stemgedrag.” Toch heeft Devos nog twijfels bij de opkomstplicht voor jongeren: “Ik vind het wel straf dat het nu verplicht is, ook voor 16- en 17-jarigen die daar totaal niet mee bezig zijn.”

Bergers was al vanaf het begin tegen het stemrecht voor jongeren. Dat dat stemrecht nu verandert in opkomstplicht, vindt hij al helemaal verkeerd. “Uit elk onderzoek blijkt dat 16- en 17-jarigen zelf al geen voorstander waren van stemrecht. Omwille van het juridisch broddelwerk van Vivaldi wordt hen nu op amper 80 dagen voor de verkiezingen stemplicht opgelegd. Als je meer naar jongeren wil luisteren is dit een slecht begin”, schrijft Bergers op X.

“Als Vlaamse Jeugdraad zijn wij al 10 jaar voorstander van stemrecht vanaf 16 jaar (zonder verplichting). Geen enkele jongere is hetzelfde. Niet elke jongere voelt zich klaar om te gaan stemmen. Zij zouden zelf de vrijheid moeten hebben om dat te beslissen”, vindt Roos. “De interesse van jongeren in politiek zal bovendien meer stijgen als stemmen een keuze is, dan als ze verplicht worden. Tot de dag van vandaag werd dit ook de realiteit”, duidt ze.

Ook Roos is ontgoocheld over de manier van communiceren: “Dat dit op minder dan 100 dagen voor de verkiezingen nog wordt aangepast, is volstrekt onaanvaardbaar.”

“Dit resultaat is niet waar jongeren om gevraagd hebben. En dan nog eens zo kort voor de verkiezingen? We willen hierover zo snel mogelijk in gesprek”, maakt de Vlaamse jeugdraad duidelijk op X.

“Het is gewoon belachelijk dat 16- en 17-jarigen nu boetes zouden moeten betalen als ze niet gaan stemmen. We willen hen kansen geven om hun stem te laten horen, niet in een dwangbuis steken”, laat Ongena weten op X. “Niet gaan stemmen zou gewoon een vrije keuze moeten zijn, voor iedereen. Tegen moeten, voor mogen”, luidt het bij de voorzitter. “De volgende stap voor ons is de Grondwet herzien om de opkomstplicht volledig af te schaffen.”

Volgens Bouteca is het net wél een goede zaak dat er nu duidelijkheid is. “Hoe meer mensen betrokken raken bij de democratie, hoe beter”, reageert hij bij De Morgen. “Door het verplichtend karakter kweken jongeren op die manier ook de gewoonte om naar de stembus te trekken.”