Hoge onderscheiding voor “spookleger” dat nazi’s fopte met opblaasbare tanks en geluidseffecten
Ze hadden één duidelijke missie: de vijand, in dit geval de nazi’s, voor de gek houden. Nu, bijna tachtig jaar na hun inzet tijdens de Tweede Wereldoorlog, hebben militairen van het beruchte “spookleger” een hoge Amerikaanse onderscheiding gekregen. “Wij voerden één grote act op”, getuigen ze.
De beruchte groep, bekend als Ghost Army, gebruikte onder andere speciale effecten op Hollywood-niveau en opblaasbare voertuigen zoals tanks om de Duitsers voor de gek te houden over de geallieerde oorlogsplannen. Drie hoogbejaarde veteranen werden donderdag in het zonnetje gezet tijdens een speciale bijeenkomst in het Amerikaanse Congres in Washington.
De 100-jarige Seymour Nussenbaum, de 100-jarige Bernard Bluestein en de 99-jarige John Christman ontvingen de Congressional Gold Medal, de hoogste onderscheiding van de Amerikaanse volksvertegenwoordiging. Vier andere nog levende veteranen konden niet bij de ceremonie aanwezig zijn en krijgen hun bijzondere medaille op hun thuisadres opgestuurd. De zeven hoorden bij een groep van in totaal 1.300 militairen, die het Amerikaanse leger op ongeziene wijze hielpen aan het front in Europa. Vaak waren het studenten van de kunstacademie of marketingmedewerkers die hun creatieve talent gebruikten om de vijand voor de gek te houden. En jawel, het spookleger heeft echt wel wat betekend tijdens de oorlog.
“Het was onze taak om alles te doen wat nodig was om de Duitsers te foppen. We voerden één grote act op. Dat was onze missie”, vertelt Seymour Nussenbaum. Zijn taak omvatte onder meer het aanbrengen van valse nummers op jeeps om de vijand in verwarring te brengen en het verkleden van mensen om zich voor te doen als Amerikaanse generaals. Vervolgens moesten deze ‘generaals’ rondlopen op locaties waar ze door Duitse spionnen werden opgemerkt.
“We trokken de aandacht van de Duitsers zodat échte militairen op andere plekken hun slag konden slaan”, zegt Bluestein tegen ‘The New York Times’ over zijn werk. Hij was student aan de kunstacademie en sloot zich aan bij het leger.
Het spookleger gebruikte niet alleen kostuums en rekwisieten, maar ook een enorme vloot opblaasbare tanks, vrachtwagens en vliegtuigen om het Duitse leger in verwarring te brengen over de omvang en locatie van de geallieerde troepen. Achterliggende gedachte: hopen dat de nazi's hun troepen vervolgens de verkeerde kant opstuurden.
Tijdens een missie in 1945 wisten leden van het spookleger de Duitsers met succes te laten geloven dat twee divisies - 40.000 man - de Rijn zouden oversteken op 16 kilometer van de eigenlijke grensovergang. Om dit te doen, zette de eenheid honderden opblaasbare vrachtwagens en tanks op, liet de geluiden van troepenbewegingen uit luidsprekers komen en simuleerde militair radioverkeer. Het gevolg was dat de echte oversteek bij de Rijn op minimale Duitse weerstand stuitte.
D-Day
Het spookleger werd onder meer ook ingezet voor de landingen op D-day in 1944. Om hun succesvolle werkwijze niet te verklappen, werd het bestaan van dit bijzondere leger pas in 1996 openbaar gemaakt.
Bij de ceremonie zei Huisvoorzitter Mike Johnson dat hun acties tussen 15.000 en 30.000 levens hebben gered. “Ze hielpen duizenden Amerikaanse troepen en droegen bij aan de bevrijding van Europa.’’ Ann Kuster, namens de Democraten lid van het Huis van Afgevaardigen, maakte zich sterk voor het eren van de veteranen.
“Wat ik me vooral herinner, is één uitspraak van een van de mannen aan wie werd gevraagd wat voor werk hij deed tijdens de oorlog. ‘Ik blies tanks op’, was zijn antwoord. Zonder te zeggen dat het om opblaasbare exemplaren ging.”
Er is een bijzonder soort moed voor nodig om kracht uit te stralen zonder dat je dat hebt.
Volgens filmmaker Rick Beyer, hij maakte in 2013 een documentaire over het nepleger, was het gevaarlijk werk. “Er is een bijzonder soort moed voor nodig om kracht uit te stralen zonder dat je dat hebt. Het vuur van de vijand trekken zodat anderen gespaard blijven. Gevaarlijk werk, niet voor bangeriken”, aldus Beyer tijdens de bijeenkomst. Vier leden van de groep kwamen om in de strijd.
De nazi's zelf hanteerden soms dezelfde tactieken als het Amerikaanse spookleger. Zo legden ze in Noord-Brabant in Nederland een heel nepvliegveld aan om Engelse bommenwerpers te misleiden.
Vandaag in Oekraïne
En ook in de moderne oorlogsvoering wordt nog steeds geprobeerd de vijand op het verkeerde been te zetten. Het Tsjechische bedrijf Inflatech is zelfs gespecialiseerd in het maken van plastic tanks en raketsystemen. De nepwapens worden onder meer in Oekraïne ingezet.
