DE GROTE PEILING. Zeven op de tien Belgen zouden ook nog gaan stemmen zonder opkomstplicht

Op 9 juni is het weer zover: iedereen moet dan naar het stembureau om een bolletje in te kleuren. Effectief stemmen is niet verplicht, opdagen dan weer wel. In theorie kunnen Belgen die hun burgerplicht niet nakomen een boete in de bus verwachten, maar dat blijkt in de praktijk vooral een loos dreigement.

België is nog een van de weinige Europese landen waar een opkomstplicht geldt. Daarom is er al langer een debat om dat af te schaffen. Als dat zou gebeuren, zegt 30% van de Belgen in de Grote Peiling niet langer te gaan stemmen. Zeven op de tien landgenoten zeggen op verkiezingsdag wél nog altijd naar het stemhokje te zullen afzakken als het niet meer verplicht is. Dat is ongeveer gelijk aan de opkomstcijfers bij de Franse presidentsverkiezingen, maar lager dan in Nederland - waar doorgaans tussen de 75 en 80% van de stemgerechtigde Nederlanders gaat stemmen.

De verschillen tussen de regio’s zijn wel erg groot. Van de Vlamingen zegt 76% te zullen blijven stemmen zonder opkomstplicht. In Wallonië is dat slechts 58%. Brussel ligt er met 71% net tussenin. De kiezers van CD&V (86%), Open Vld (85%) en N-VA (83%) zijn het meest overtuigd om ook naar het stemhokje af te zakken zonder verplichting. Wie voor PTB of Défi kiest, is het meest geneigd om op verkiezingsdag gewoon thuis te blijven.

Belgische mannen zijn het meest overtuigd om altijd te gaan stemmen: driekwart zegt ook zonder verplichting naar het stembureau te gaan, terwijl dat bij het vrouwelijk kiespubliek 10% lager ligt. De jongste generatie zou het meest afhaken: slechts 64% van de 18 tot 34-jarigen zegt te gaan stemmen als het niet meer moet. Van wie ouder is dan 55 jaar, zou 77% altijd gaan kiezen.

Voor de gemeenteraadsverkiezingen - die op zondag 13 oktober plaatsvinden - is de opkomstplicht in Vlaanderen al afgeschaft. Politici en partijen wachten in spanning af hoeveel Vlamingen dan nog effectief uit hun zetel gaan komen om hun lokaal bestuur en burgemeester te kiezen. Dat er nog steeds minstens driekwart van de Vlamingen zou gaan stemmen, kan hen alleszins optimistisch stemmen.