Bij Witzenmann, een belangrijke Belgische toeleverancier van busbouwer Van Hool, vinden ze het principeakkoord met VDL en Schmitz Cargobull een stap in de goede richting. Toch spreekt men van "een periode van grote onzekerheid".

"Het enige scenario dat wij wenselijk vonden, was een snel scenario", zegt de manager bij Witzenmann, Wilfried Van Esbroeck. "Als de curatoren de activa zouden verdelen op een jaar tijd, is dat geen snelle doorstart meer. Van alle slechte scenario's is dit één van de minst slechte." 

Witzenmann is een van de grote toeleveranciers in ons land voor Van Hool. Het bedrijf heeft echter niet al zijn eieren in een mand gelegd. In het orderboek zitten ook heel wat andere klanten. "Wij kunnen snel schakelen als het nodig is", aldus Van Esbroeck. "Hoe sneller men met ons in gesprek kan treden voor de toeleveringen, hoe beter." 

Ook de vakbonden en de Belgische busfederatie FBAA vroegen donderdag al duidelijkheid aan de overnemers. Gaan de bestelde bussen en autocars van Van Hool nog afgewerkt en geleverd worden? Zullen de ondernemers hun betaalde voorschotten terugkrijgen, vroeg FBAA zich af. 

De komende weken zullen VDL en Schmitz Cargobull alles inventariseren op de site van Van Hool, om zo "een goed beeld te krijgen van de organisatie".

De Belgische busfederatie FBAA vraagt aan het Nederlandse VDL dringend duidelijkheid over de vloot van voertuigen van het failliete Van Hool. In totaal gaat het om iets meer dan duizend voertuigen.

"De continuïteit van de diensten mag niet in gevaar komen", waarschuwt Pieter Van Bastelaere, CEO bij FBAA. "Het uitblijven van leveringen, het ontbreken van onderdelen en het wegvallen van service-na-verkoop kan de onderaanbesteding van De Lijn en Tec (de Vlaamse en Waalse openbaarvervoermaatschappijen, red.), alsook de toeristische reizen via autocar schade toebrengen." De CEO vraagt klaarheid over de huidige vloot van 1.044 bussen, autocars en bestelde voertuigen van Van Hool.

De federatie van zowat 300 bus- en autocarondernemingen zit met heel wat vragen na het principeakkoord woensdagavond. Gaan de bestelde bussen en autocars van Van Hool nog afgewerkt en geleverd worden? Zullen de ondernemers hun betaalde voorschotten terugkrijgen? Het zou over aanzienlijke bedragen gaan. 

Daarnaast vraagt men zich af of er een beroep kan worden gedaan op de garantie bij nieuw aangekochte Van Hool-voertuigen. En ook over de herstelling van Van Hool-bussen en de vervanging van onderdelen is er onduidelijkheid. "De Belgische bus- en autocarsector hoopt op spoedige antwoorden van overnemer VDL", klinkt het.

De liberale vakbond ACLVB roept op tot dringend overleg met VDL en Schmitz Cargobull na de overeenkomst bij Van Hool. "Men moet helderheid bieden over de toekomstplannen met het personeel", klinkt het donderdag.

Wanneer de nieuwe eigenaren precies met de bonden aan tafel gaan zitten, is nog niet duidelijk. De komende weken zal de Nederlands-Duitse tandem alles inventariseren op de site van Van Hool, om zo "een goed beeld te krijgen van de organisatie", aldus VDL. 

"Maar het is van cruciaal belang dat de belangen van de werknemers gewaarborgd blijven in de overgangsperiode", zegt ACLVB-vakbondssecretaris Christophe Van Audenhove. "Er is nood aan transparantie vanuit de nieuwe eigenaren. We verwachten dat VDL en Schmitz Cargobull dezelfde verantwoordelijkheidszin aan de dag leggen als de werknemers de afgelopen weken." 

Vooral de speling op het aantal mensen dat VDL-Schmitz Cargobull aan de slag wil houden, zit de vakbond dwars. De cijfers variëren van 600 tot 900 mensen. "Dat is nog steeds een verschil van 300 mensen", zegt Van Audenhove. "Driehonderd gezinnen die in onwetendheid blijven, dat is niet menselijk."

Tot slot merkt de ACLVB op dat er niet eenzijdig gesleuteld kan worden aan de arbeidsvoorwaarden. "Bij een overname neem je ook de mensen over en hun rechten zullen we verdedigen."

Het blijft na de principeovereenkomst met VDL-Schmitz Cargobull onduidelijk welke terreinen men zal gebruiken in de toekomst. Burgemeester van Lier Rik Verwaest (N-VA) hoopt dat de overnemers het gros van de gronden recupereren. "Hopelijk blijkt dit een duurzaam verhaal", reageert de burgemeester donderdag. "Wij hopen uiteraard dat men zo veel mogelijk van de terreinen zal gebruiken." Verwaest verwacht wel voldoende geïnteresseerden indien er industrieterrein zou vrijkomen. 

Omdat VDL en Schmitz Cargobull elders al gelijkaardige productieprocessen uitvoeren als Van Hool, is het afwachten hoeveel grond men overhoudt of nodig heeft. De komende vier weken zal de Nederlands-Duitse tandem alles gaan inventariseren op de site om zo "een goed beeld te krijgen van de organisatie", aldus VDL. Burgmeester Verwaest stelt dat hij snel een gesprek zal vragen met de overnemers. Zo wil het stadsbestuur kijken naar de ambities en een mogelijke herbestemming van de terreinen. Dat beide bedrijven erg solvabel zijn, stelt de burgemeester alvast gerust.

Als de uiteindelijke overnemer van busbouwer Van Hool zou stoppen met stadsbussen, dan zou dat "een heel groot probleem" zijn voor De Lijn. Dat heeft Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open VLD) gezegd. Van de ongeveer 4.000 bussen waarmee De Lijn en zijn onderaannemers in Vlaanderen rondrijden, zijn er ongeveer 1.200 geleverd door Van Hool. Nu dat bedrijf failliet is, dreigt een probleem voor het onderhoud van die bussen.  "Hoe komt je dan nog aan onderdelen en software? Wij hebben gevraagd om daar zeker aandacht voor te hebben", zegt Peeters. 

De toekomst van de fabriek ligt in de handen de curatoren. Een van de kandidaat-overnemers voor de busdivisie is concurrent VDL, die een fabriek heeft in Roeselare. Ook VDL levert bussen aan De Lijn.

Net nu concurrent Van Hool failliet is gegaan, opent busbouwer VDL in Roeselare een splinternieuwe fabriek voor elektrische bussen. Dat betekent niet dat het bedrijf gouden tijden beleeft. Bij de opening lanceerde de directie een smeekbede aan de politiek. VDL had de bouw van de nieuwe fabriek in West-Vlaanderen al aangekondigd in 2018, maar de werken begonnen pas in 2022. Sinds een aantal maanden worden er bussen gemaakt. Wellicht pas eind 2025 zal de productie op volle snelheid zijn, met ongeveer 660 bussen per jaar. Momenteel gaat het half zo snel. 

De oude fabriekshallen in Roeselare waren "blijven hangen in de twintigste eeuw", zei fabrieksdirecteur Alain Doucet bij de officiële opening van de nieuwe productiehal. De fabriek is anders opgebouwd en daardoor efficiënter. Er werken een vijfhonderdtal mensen. Vlaams minister-president Jan-Jambon (N-VA) en minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open VLD) woonden de inhuldiging bij. De top van VDL maakte daarvan gebruik om hen te wijzen op de uitdagingen waarvoor de busindustrie staat, de concurrentie uit China in het bijzonder. 

Zelfs met een efficiëntere nieuwe fabriek kan VDL immers niet opboksen tegen de Chinezen, zegt Rolf-Jan Zweep, de topman van de busdivisie van de groep. VDL hoopt dat de politiek dat probleem aanpakt, vooral op Europees niveau. "Er is een gelijk speelveld nodig", aldus Zweep. "De Chinezen kunnen hun bussen hier verkopen zonder belemmering. Omgekeerd hebben wij niet die toegang tot de Chinese markt. Ze worden bovendien zwaar gesubsidieerd door de Chinese overheid en krijgen alle gelegenheid om in hun beschermde thuismarkt volumes te realiseren waardoor de export gemakkelijker wordt." 

VDL houdt toch bewust vast aan productie in België en Nederland. "Op het eerste gezicht lijkt dat ingaan tegen de stroom, maar wij geloven sterk in het belang van de maakindustrie in West-Europa." De keuze voor een nieuwe fabriek naast de oude in Roeselare heeft ook te maken met de beschikbaarheid van geschikt personeel, klinkt het. "Het vakmanschap is op hoog niveau. In de auto-industrie zie je maximale automatisering en robotisering: medewerkers moeten er korte en relatief eenvoudige taken uitvoeren. Voor bussen heb je echt gekwalificeerde monteurs nodig, die begrijpen hoe het voertuig in elkaar zit", legt Zweep uit.

Een Nederlander en een Duitser, een Belg en een Amerikaan, een Van Hool-neef, of nog iemand anders? Er zijn nu plots meerdere kandidaten voor de failliete busbouwer uit Koningshooikt. Wie zijn ze, en wat is hun plan?

L’histoire se répète. Acht jaar voor het faillissement sloot busbouwer Van Hool al een vestiging in Bree. 161 mensen verloren hun job. Ook toen werd er gewezen naar Noord-Macedonië, al is er ook één groot verschil. “De arbeiders bleven niet in de kou staan.” Een terugblik.

Bij de VDAB hebben zich gisteren al 531 ontslagen werknemers van Van Hool fysiek ingeschreven. Nog een onbekend aantal heeft dat online gedaan of via het 0800-nummer. Drie outplacementkantoren zullen hen mee begeleiden naar een nieuwe job. “Gemiddeld kunnen we twee derde van onze klanten aan een job helpen.” Lees hier meer.

"De enige zekerheid die onze 2500 werknemers van Van Hool nu hebben, is dat ze allemaal ontslagen zijn door het faillissement van de busbouwer. Daarmee vallen ze dus terug op het Fonds voor Sluiting van Ondernemingen. Het bedrag dat ze zullen ontvangen, ligt fors lager dan hun normale ontslagvergoeding. Zo verliezen ze niet enkel hun job, hun werkmakkers maar ook een hoop centen!", klinkt het in een persbericht van ABVV Metaal. "Toch is hun houding een voorbeeld voor velen. Groots."
 
"Omdat deze mensen het verdienen, herhalen we ons standpunt dat maximale tewerkstelling in Koningshooikt prioriteit moet zijn voor iedereen. We vragen dan ook aan de curatoren om alle biedingen naast elkaar te leggen. We vragen om de voorstellen met een sociale en niet enkel financiële bril te bekijken. Want ook zij dragen de verantwoordelijkheid om zoveel mogelijk jobs te redden. Ook zij hebben de toekomst van de maakindustrie in Vlaanderen mede in handen", gaan ze verder. 

"Iedereen verliest hier centen doordat enkelen hun verantwoordelijkheid ontliepen. Banken, leveranciers, werknemers, de overheid. Laten we met z’n allen wel de verantwoordelijk opnemen en samen een vervolgverhaal schrijven voor een icoon van de Vlaamse industrie. We zijn ervan overtuigd dat productie in Koningshooikt mogelijk én rendabel is. Door een beter management, een doordachter productieproces en investeringen. Zeker met de duizenden vakmensen die de echte Van Hool-familie bleken te zijn. Zoals een familie hoort te zijn. Want zij zijn Van Hool. Iconisch."

We vernemen nog meer details over het bod van CIM Capital op de divisie industriële voertuigen. Zij zouden tot 700 jobs garanderen in Koningshooikt. Dat komt omdat ze zo goed als de integrale trailerdivisie gaan overnemen. Hiermee nemen zij drie keer zoveel jobs over als Schmitz Cargobull, dat een bindend bod uitbracht op de trailerdivisie van Van Hool. De Duitsers zouden heel veel  jobs in de administratie en productie in Koningshooikt schrappen en die taken naar hun eigen divisies overbrengen. 

Het bod van CIM Capital is dus veel beter qua tewerkstelling. Volgens bronnen zou het financieel ook hoger liggen. CIM Capital wordt bijgestaan door het advocatenkantoor Agio Legal. Ze kregen nog geen reactie van de curatoren.

Jos Delcroix zou de partner voor het vastgoed worden. Zij nemen de site over en zouden die verhuren aan CIM Capital en de tandem Dumarey Group/ABC. De familie Delcroix is bekend van de autobandendistributeur Deldo. Volgens de website DeRijksteBelgen ligt hun vermogen boven het één miljard euro.

CIM Capital, het investeringsvehikel dat deels in handen is van Marc Van Hool (uit de Van Hool-tak die geen aandelen meer had in het bedrijf), doet nu officieel een bod op de divisie industriële voertuigen van Van Hool. Die wordt normaal gezien door het Duitse Schmitz Cargobull overgenomen, die al een bindend bod uitbracht. Bart Onderbeke, mede-vennoot bij CIM Capital, hoopt dat de curatoren het bod van CIM Capital goed bestuderen. In principe zijn de curatoren niet gebonden aan een bindend bod.

"Ik hoop dat de curatoren zeker ook rekening houden met de tewerkstelling, want die zou bij ons veel hoger liggen", zegt Onderbeke. CIM Capital zou de volledige divisie en productie in Koningshooikt houden. Schmitz zou in Koningshooikt daarentegen maar een beperkte productie overhouden.

Het bod van CIM Capital is complementair met dat van het nieuwe bod van Dumarey Group met het Amerikaanse ABC, die enkel op de bussen bieden. "Het is wel geen gemeenschappelijk bod", benadrukt Onderbeke. CIM Capital zou enkel de activiteiten overnemen en niet het vastgoed. "Maar daarvoor hebben we wel een aparte investeerder."

Vlaams minister van Werk Jo Brouns (CD&V) vraagt zo snel mogelijk duidelijkheid nadat maandagavond is bekendgeraakt dat zakenman Guido Dumarey alsnog een bod heeft gedaan op busbouwer Van Hool. "Ik denk dat iedereen er in deze moeilijke tijd naar hunkert dat er zo snel mogelijk uitsluitsel is", zei hij op Radio 1.

Van Hool kondigde maandag het faillissement aan. Het was al bekend dat er een overnamebod was van VDL Groep en Schmitz Cargobull, waarbij minder dan duizend jobs behouden zouden worden. Maandagavond raakte in de media bekend dat Dumarey een nieuwe partner heeft gevonden - ABC, de Amerikaanse verdeler van Van Hool - en een nieuw overnamebod deed, waarmee hij naar eigen zeggen meer jobs zou kunnen redden.

Minister Brouns hoopt nu dat de curatoren het nieuwe bod zo snel mogelijk onderzoeken op zijn deugdelijkheid. "Ik kan enkel vaststellen dat hij een nieuw bod heeft gedaan", aldus Brouns, die zich niet over het plan zelf kan uitspreken. "Voor mij is het primordiaal dat we een doorstart kunnen maken met een sterke partij die zo veel mogelijk jobs behoudt in Vlaanderen", aldus de minister. Indien er in het plan een vraag aan de Vlaamse regering gericht is voor ondersteuning, "zullen we die met de grootste welwillendheid bekijken", aldus Brouns nog. In het verleden ondersteunde de regering al met waarborgen op leningen, en is nu ook bereid alle instrumenten waarover ze beschikt, zoals waarborgen of opleidingssteun, in te zetten.

De kritiek van de oppositie dat de Vlaamse regering een "verpletterende verantwoordelijkheid" draagt in het faillissement van Van Hool, begrijpt Brouns niet. "Het dossier is met stip door de Vlaamse regering gevolgd en ik doe alles binnen mijn mogelijkheden om het bedrijf te helpen en ondersteunen", aldus Brouns. De getroffen werknemers worden door de VDAB ondersteund.

Het nieuws over het nieuw overnamebod van zakenman Guido Dumarey werd ook bevestigd aan Belga. Net zoals bij zijn eerste voorstel, claimt Dumarey dat hij meer jobs kan redden (1.800, red.) dan zijn concurrenten: de Nederlandse busbouwer VDL en de Duitse trailerfabrikant Schmitz Cargobull. Die twee zouden 'maar' 650 tot 950 jobs redden. Volgens de vakbonden bij Van Hool zou het voornemen van Dumarey echter overdreven zijn, na een grondige analyse. 
Dumarey zou nu een nieuwe partner gevonden hebben, ABC, de Amerikaanse verdeler van Van Hool. Dat is opmerkelijk, omdat de familie Van Hool een meerderheidsbelang heeft in ABC. Die link doet bij de vakbonden - die uit de lucht vallen over het nieuwe bod - toch een wenkbrauw fronsen

De Vlaamse regering draagt een "verpletterende verantwoordelijkheid" in het faillissement van busbouwer Van Hool. De oppositiepartijen vragen dat de minstens 1.550 werknemers die hun baan verliezen zo snel mogelijk begeleid worden naar een nieuwe job.

"De onderinvesteringen in de sector en het mismanagement waar niet op werd ingegrepen hebben Van Hool in een diepe put gestort", zeggen Kamerlid Anja Vanrobaeys en Vlaams Parlementslid Thijs Verbeurgt (Vooruit). Ze eisen dat de regering ten volle haar verantwoordelijkheid neemt, en geven aan dat Vooruit vanuit de federale regering alle ondersteuning en bescherming zal bieden aan de werknemers.

Groen-covoorzitster Nadia Naji en Vlaams parlementslid Staf Aerts vragen prioritair zowel praktische als psychologische ondersteuning voor de getroffen gezinnen. Ze vragen ook meer steun voor de VDAB, "terwijl er jarenlang bespaard is op de dienst". Daarnaast moet de volgende Vlaamse regering haar industrieel beleid herdenken zodat mensen omgeschoold of opgeleid worden voor de jobs in de industrie van de toekomst.

PVDA-parlementslid Jos D'Haese noemt het faillissement "een mislukking op conto van minister Brouns". Hij had jobs kunnen redden door bussen voor De Lijn in Koningshooikt te laten bouwen en had het bedrijf kunnen redden uit de handen van de familie Van Hool. De partij vraagt alsnog een toekomstplan voor Van Hool. Zo moet de Lijn de komende jaren 1 miljard euro investeren om 2.000 dieselbussen te vervangen. "Gaat de Vlaamse regering dat geld allemaal naar het buitenland laten vloeien, of gaat ze hier investeren in de industrie van de toekomst?"

Vlaams Belang vindt dat het faillissement symptomatisch is voor de problemen in de Vlaamse maakindustrie. "We moeten het beleid omgooien, daarom pleiten we onder meer voor de invoering van extra selectiecriteria 'lokale tewerkstelling' en 'duurzaamheid' bij openbare aanbestedingen", zegt parlementslid Chris Janssens, die het "gunningsbeleid op maat van Chinese bedrijven" van de Vlaamse regering laakt.

Federaal minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) zal nauwlettend toezien op de toepassing van de wettelijke voorschriften, na het aangekondigde faillissement en fors banenverlies bij busbouwer Van Hool. Hij wijst er ook op dat het Fonds Sluiting Ondernemingen zal tussenkomen voor de ontslagen werknemers.
Van Hool maakte maandag het faillissement bekend. Er zouden minder dan duizend mensen aan de slag blijven. Minister Dermagne betuigt zijn medeleven met het personeel. "Het gaat om gekwalificeerde werknemers die zich al jaren voor hun bedrijf inzetten. Diezelfde werknemers hebben de voorbije weken koelbloedigheid aan de dag gelegd", aldus de PS-minister.
Hij nodigt de toekomstige overnemers uit zo snel mogelijk met de vakbonden rond de tafel te gaan zitten en hoopt dat er voldoende aandacht zal worden besteed aan duurzame tewerkstelling op de site in Koningshooik. Het Fonds Sluiting Ondernemingen zal volgens Dermagne tussenkomen voor de ontslagen werknemers. Dat Fonds komt in beeld wanneer de werkgever na een faillissement of sluiting van de onderneming zijn financiële verplichtingen niet kan nakomen.

Crisismanager Marc Zwaaneveld, begin dit jaar aangesteld als co-CEO bij Van Hool, stelt dat zijn taak erop zit. Maandag werd het faillissement van het bedrijf uitgesproken. "Het is een dag waar je niet vrolijk van wordt", zegt Zwaaneveld. "We hebben hard aan een herstelplan gewerkt. We hadden de steun van de regering en de banken. Ik heb geprobeerd om de familie Van Hool te overtuigen van het plan, maar dat is niet gelukt." 

Zwaanveld doelt daarmee op een familiaal conflict bij de familie Van Hool dat al decennia aansleept. Omdat het bedrijf geen geld meer in kas had, was er bovendien weinig tijd om de familie op één lijn te brengen en werd een faillissement onafwendbaar.  De co-CEO sprak tot slot zijn sympathie uit voor alle werknemers en de vakbonden bij de busbouwer. "Hun hart ligt bij Van Hool, dit is een bittere pil."