Met de nieuwe wet op de verkoop van alcohol- en tabaksproducten van bevoegd minister Frank Vandenbroucke (Vooruit) komt een “rookvrije generatie” opnieuw een stap dichterbij. Een generatie die minder alcohol drinkt, lijkt daarentegen ver weg. Zo komt er wel een verbod op alcoholreclame voor en na tv-programma’s voor minderjarigen, maar blijft het toegelaten om bier en wijn te verkopen aan zestienjarigen.

In een nieuw advies pleit de Hoge Gezondheidsraad nu voor een strenger alcoholbeleid. Katleen Peleman, directeur van het Vlaams expertisecentrum alcohol en drugs (VAD), was betrokken bij de totstandkoming. Zij noemt de nieuwe wet “een gemiste kans”, omdat ze nog steeds focust op “alcoholmisbruik”, terwijl het advies stelt dat “elke druppel alcohol” het risico op ernstige ziekten verhoogt. Volgens de raad is de samenleving zich daar onvoldoende bewust van, omdat alcohol via reclame geromantiseerd wordt.

Reclameverbod

“Via reclamespotjes krijgen mensen het gevoel dat alcohol bij alle fijne momenten in het leven hoort”, verklaart Ann Gils, directeur preventie en vroegopsporing bij Kom op tegen kanker. “Bij elk feest heffen we het glas.” Maar ook via subtiele reclame, zoals sportsponsoring en productplacement, sluipt die boodschap volgens de experts binnen. Volgens de raad moeten alle vormen van alcoholreclame en -marketing verboden worden.

Lees ook

Lees ook

Artsen missen cruciale verhoging van leeftijdsgrens voor alcohol in nieuwe wet: “We staan er te weinig bij stil hoezeer alcohol – vooral jonge – hersenen aantast” 

Daarnaast wil de raad meer informatie over de gevaren van alcohol op de etikettering van het product. Etiketten moeten concrete waarschuwingsboodschappen bevatten, zoals “Alcohol verstoort je slaap”. De nieuwe slagzin van de sector, “Alcoholmisbruik schaadt de gezondheid”, volstaat volgens de raad niet. Ook de samenstelling van alcoholische dranken moet op het etiket komen. “Dat een consument niet weet hoeveel kilocalorieën of suiker er in een fles rode wijn zitten, zou voor elk ander product ondenkbaar zijn”, zegt Peleman.

De raad vraagt ook om de leeftijdsgrens voor de verkoop van alcohol op te trekken naar 18 jaar én om een minimumprijs per alcoholeenheid (MUP) in te voeren, zoals in Schotland. Met een minimumprijs zouden de allergoedkoopste prijzen maal drie gaan.

Kritiek

Niet iedereen binnen de Hoge Gezondheidsraad staat achter het advies. Zo bekritiseert Patrick Mullie, voedingsexpert en epidemioloog aan de VUB, de manier waarop de tekst tot stand kwam. Mullie vindt onder meer dat er te veel psychiaters en psychologen betrokken waren bij het advies, naast mensen die professioneel in aanraking komen met alcoholverslavingen. “De insteek was dus vooraf al bepaald.” Bovendien vindt hij dat er naar veel meer overzichtsstudies gekeken had moet worden en is er volgens hem onder te grote tijdsdruk gehandeld.

Volgens professor emeritus Frieda Matthys (VUB), die als psychiater de werkgroep voorzat, klopt dat niet. Het advies kwam wel degelijk neutraal tot stand, zegt zij, én volgens alle regels. Ze krijgt daarin bijval van verschillende collega’s en van de coördinator van de raad, Fabrice Peeters.

Minister Vandenbroucke laat weten overleg te plegen met de sector over het advies en de praktische implementatie.

Lees ook

 Jongeren stuwen verkoop ‘rougekes’ elk jaar hoger: “Gelukkig evolueert smaak naarmate je ouder wordt”