Een kilometerslange brug waarvan het middeldeel op amper twintig seconden tijd volledig in elkaar stort. Het waren hallucinante beelden die vanuit de Amerikaanse staat Maryland snel heel de wereld rondgingen. Alles gebeurde rond 1.30 uur lokale tijd toen het vrachtschip Dali opeens van zijn koers afweek ter hoogte van de Francis Scott Key Bridge. Alle bemanningsleden van het schip zijn ongedeerd, maar acht werklieden en minstens zeven auto’s belandden in het koude water.

Alles wijst erop dat het om een dramatisch ongeluk gaat, en niet om terrorisme. De FBI-afdeling van Baltimore kwam ter plaatse, maar die stelde kort na de middag (Belgische tijd) dat de botsing “geen opzettelijke daad” leek te zijn. “Dit is een tragedie die je jezelf nooit kunt voorstellen. Het zag eruit als iets uit een actiefilm”, zei burgemeester Brandon Scott aan internationale media. De Amerikaanse president Joe Biden noemde het “een vreselijk ongeval”.

(Lees verder onder de grafiek)

Stuurloos

De Dali was kort voor de botsing stuurloos geraakt doordat het schip de voortstuwing verloor en de stroom mogelijk uitviel. De bemanningsleden hadden de autoriteiten gewaarschuwd en hun ankers uitgegooid, maar een aanvaring was onvermijdelijk omdat er geen controle meer was over het vaartuig. “Het schip bewoog met een zeer hoge snelheid richting de brug”, zei gouverneur Wes Moore tijdens een persconferentie. “De bemanning van het schip verstuurde nog een noodoproep, maar de snelheid leek te hoog om het incident te voorkomen.” Een veel grotere ramp kon echter nog vermeden worden doordat het verkeer op de brug na de noodoproep meteen werd tegengehouden.

Dali is onderdeel van de Deense rederij Maersk, die meer dan 700 schepen bezit. Door het ongeval kreeg het bedrijf serieuze klappen op de beurs: het aandeel daalde in Kopenhagen en Londen even tot zes procent in het rood. De Dali was in 2016 al eens betrokken bij een incident in ons land, in de haven van Antwerpen. De boeg van het schip botste toen tegen een kaai aan, en raakte over verschillende meters beschadigd.

(Lees verder onder de foto)

In totaal waren acht arbeiders aan het werk op de brug toen de boot crashte. Twee personen werden gered. De actieve reddingszoektocht naar de zes andere vermisten – naar verluidt allemaal mannen uit Midden-Amerika in de dertig en veertig jaar met kinderen – is intussen stopgezet. “We geloven niet dat we die personen nog levend zullen vinden”, zei divisieadmiraal Shannon Gilreath van de kustwacht dinsdagavond (lokale tijd). Hij verwees daarvoor onder meer naar de duur van de zoekactie en de temperatuur van het water.

De kustwacht wilde de gezondheid van zijn duikers – die geconfronteerd worden met gevaarlijke stromingen en brokstukken in het water – niet verder in gevaar brengen. Woensdag zal de operatie “een nieuwe fase ingaan”, aldus Gilreath. Duikers zullen dan weer ter plaatse gaan in een poging om de lichamen van de vermisten te vinden.

Daarnaast zijn er ook nog zeker zeven auto’s in het water gegaan, al is dat precieze aantal nog niet duidelijk. Duikers waren op zoek naar overlevenden in het water, maar die kans wordt met de minuut kleiner. “De watertemperatuur bedraagt nu ongeveer 9 graden”, vertelde een expert aan CNN. “Dat lijkt misschien niet heel koud, maar al vanaf een watertemperatuur van 21 graden kan dat dodelijke gevolgen hebben.”

Vernoemd naar schrijver volkslied

De Francis Scott Key Brigde was een opvallend en imposant bouwwerk van maar liefst 2,6 kilometer lang. Bij de opening in 1977 ging het om de tweede langste brug in zijn soort. Alles samen kostte de bouw meer dan 110 miljoen dollar en de brug werd dagelijks door zo’n 35.000 mensen gebruikt.

(Lees verder onder de foto)

Dat de brug niet van de jongste was, is wel duidelijk. Maar hoe kan het dat de stalen constructie meteen als een kaartenhuisje in elkaar viel? Dat heeft waarschijnlijk te maken met de grote overspanning, ofwel de afstand tussen twee steunpilaren. De grootste overspanning op de brug was maar liefst 366 meter. Ter vergelijking: de langste overspanning op het viaduct van Vilvoorde bedraagt 163 meter. Daarnaast zijn nieuwere bruggen beter “tegen een stootje bestand” dan de oudere varianten. Toch was de brug volgens de lokale autoriteiten technisch nog in een goeie staat.

De instorting van de brug dreigt de hele toeleveringsketen voor auto’s in de war te sturen in de VS. “Het is een grote haven met heel wat doorvoer”, zegt John Lawler, de financieel directeur van de Amerikaanse autoreus Ford. “We zullen onderdelen moeten omleiden via andere havens aan de Oostkust of elders in het land.”

Ook concurrent General Motors zegt te werken aan het omleiden van schepen met onderdelen die naar de haven van Baltimore zouden komen. De haven is gesloten voor de reddingsactie.