Factcheck: veel infecties kunnen al besmettelijk zijn voor koorts optreedt

‘Het is vooral voordat er koorts optreedt dat er al besmettelijkheid is’, zo stelde Freya Saeys (Open VLD) in het Vlaams Parlement. Volgens experts zijn veel infecties inderdaad al besmettelijk voor je koorts krijgt, al is die besmettelijkheid doorgaans het grootst wanneer de symptomen zich voordoen. We beoordelen de stelling als eerder waar.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

In het Vlaams Parlement stelde Freya Saeys (Open VLD) een vraag aan minister van Volksgezondheid Hilde Crevits (CD&V) over de regel van de kinderopvang dat ouders hun kinderen moeten ophalen als die 38 graden koorts hebben, en dat de kinderen 24 uur koortsvrij moeten zijn voor ze mogen terugkeren. ‘Het is vooral voordat er koorts optreedt dat er al besmettelijkheid is’, zo klonk het.

Wanneer we Saeys, die zelf arts is, opbellen, legt ze uit dat het argument om kinderen met koorts naar huis te sturen vaak is dat andere kinderen en kinderbegeleiders niet besmet mogen worden. ‘Maar voordat je symptomen zoals koorts krijgt, is er een incubatieperiode waarin je al besmettelijk kunt zijn. Ik bedoelde niet dat je voor er koorts optreedt besmettelijker bent. Maar baby’s hebben snel een hoge lichaamstemperatuur, en ik wil ervoor pleiten dat crèches daar pragmatisch mee omspringen en niet alleen naar dat cijfertje op de thermometer kijken.’

Volgens professor kinderinfectiologie Daan Van Brusselen (ZAS en UAntwerpen) verschilt de besmettelijkheid per ziekte. ‘Voor griep begint de besmettelijkheid ongeveer één dag voor de start van de symptomen, maar ze kan vijf à zeven dagen aanhouden. Bij RSV, een infectie die we veel zien bij jonge kinderen, begint de besmettelijkheid ook voor de symptomen en houdt ze gemiddeld aan tot vijf à zeven dagen na het begin van de symptomen. En voor het klassieke rinovirus, dat de meeste verkoudheden veroorzaakt, is de meest uitgesproken besmettelijkheid er op dag drie na de besmetting. Dat is ook wanneer de patiënt het meest niest, hoest en proest, wat logischerwijs tot een hogere besmettelijkheid leidt. Maar je kunt zeker al besmettelijk zijn voor er symptomen opduiken.’

De regel dat kindjes minimaal 24 uur koortsvrij moeten zijn, vindt Van Brusselen nog vrij mild. ‘Als de koorts is verdwenen en het meeste hoesten en proesten voorbij is, geldt dat doorgaans ook voor de piek van besmettelijkheid, maar je kunt ook nadien nog wat virus overdragen. We willen zo veel mogelijk vermijden dat de jongste, kwetsbaarste kinderen in het ziekenhuis belanden. Maar helemaal sluitend zal het nooit zijn.’

Kinderinfectioloog dokter Koen Vanden Driessche (UZA) beaamt dat heel wat infectieziekten al besmettelijk kunnen zijn voor je ziek wordt. ‘Dat is zo bij covid, maar bijvoorbeeld ook bij waterpokken. De regel dat je kinderen met 38 graden koorts thuis moet houden tot ze 24 uur koortsvrij zijn, vind ik niet overdreven. Ik heb in Canada gewoond, en daar zijn ze veel strenger: zelfs kinderen met een zware verkoudheid mogen er niet naar de crèche.’

Ook kinderinfectioloog professor François Vermeulen (UZ Leuven) beaamt dat heel wat infecties besmettelijk kunnen zijn voor (of zonder dat) er symptomen opduiken. ‘Dat crèches kinderen met 38 graden koorts naar huis sturen, is wel vrij arbitrair. Als er andere symptomen zijn en het kind bijvoorbeeld futloos is, is het een goede drempel. Maar bij een kind dat verder “springlevend” is, vind ik het medisch nog niet nodig. Al moet je pragmatisch ergens wel een grens trekken.’