“Huilende collega’s op toiletten” en “valse beloftes”: anonieme brief maakt van VRT het ‘Huis van Wantrouwen”

Dat er donderdagmiddag geen loftrompet zou schallen in de commissie Media in het Vlaams Parlement, zag Frederik Delaplace wel aankomen. Maar dat een nieuwe beerput openging, kon de VRT-CEO missen als kiespijn. De commissie zou zijn functioneren in het dossier-Bart De Pauw tegen het licht houden, nadat Delaplace soloslim speelde en de uitzending van de documentaire Het proces dat niemand wou tegenhield.

Net voor het debat ontvingen acht parlementsleden een anonieme brief van drie (ex-)medewerkers van de VRT-nieuwsdienst. Die werken of werkten op de redactie Jong, de afdeling achter het jeugdjournaal Karrewiet en het Instagram-kanaal nws.nws.nws. In de brief maken ze melding van “toxisch leiderschap, grensoverschrijdend gedrag, favoritisme en pestgedrag”. De spilfiguur zou een redactiechef zijn tegen wie 24 slachtoffers getuigden, los van elkaar. De feiten zouden nog steeds gaande zijn.

LEES OOK. VRT reageert op anonieme brief over “toxisch leiderschap”: “Eenzijdige versie van de feiten”

Huilen op toilet

De getuigenissen gaan terug tot zeven jaar geleden, toen de chef in functie trad. Concreet zou die een verdeel-en-heerspolitiek hanteren en vergaderverslagen verzonnen hebben om beslissingen te kunnen sturen. Er is ook sprake van huilende collega’s op de toiletten, valse beloftes over contractverlengingen, manipulatie tot zelfs discriminatie op de werkvloer. De jongerenredactie is bij VRT nota bene de motor achter de STIP-actie tegen pesten.

“Mensen zijn getraumatiseerd, en sommigen hebben psychologische hulp nodig. Velen hebben de VRT verlaten of zijn te bang om hun verhaal te delen”

VRT-medewerkers

Anoniem in open brief

Onze redactie contacteerde verschillende VRT-medewerkers, maar niemand wilde ‘on the record’ reageren. “De angst is groot”, klinkt het. Wel zou er een terugkerend patroon zijn. Jonge krachten worden aan boord gehaald met mooie vooruitzichten, maar krijgen bij tegengas het deksel op de neus. “Mensen zijn getraumatiseerd, en sommigen hebben psychologische hulp nodig. Velen hebben daarom de VRT verlaten of zijn te bang om hun verhaal te delen.”

Verschillende instanties binnen VRT werden op de hoogte gebracht, waaronder de hoofdredactie van de nieuwsdienst en ook CEO Frederik Delaplace. “Zodra die meldingen zijn binnengekomen, is er actie ondernomen”, aldus de openbare omroep. Bij een onderzoek werd met zo’n 30 betrokkenen gesproken. Na afloop verstuurde de hoofdredactie een interne mail waarin ze erkenden dat er “een aantal werkpunten” waren.

Er volgde een stappenplan met maatregelen, waarbij één persoon naar een andere functie werd overgeheveld. “Maar er is geen grensoverschrijdend gedrag of toxisch leiderschap vastgesteld”, zegt VRT. “De hoofdredactie behoudt het vertrouwen in de redactie en de redactiechef.”

Halt toeroepen

VRT betreurt de brief en noemt het een eenzijdige versie van de feiten. “Alles is volgens de procedure verlopen.” De Jong-redactie zelf stuurde donderdagavond een statement uit waarin het benadrukt dat er inderdaad een ‘traject’ wordt doorlopen, maar dat de brief pijn doet. “We hebben het gevoel dat we goed op weg zijn. Waarmee we niemands leed ontkennen.” Ook uit interne communicatie die onze redactie kon inkijken, blijkt dat een groot deel van de VRT-nieuwsdienst haar geloof behoudt.

Maar dat van de klokkenluiders is gekrenkt. “Ondanks de vele meldingen stopt het toxische gedrag niet. We willen die sfeer stoppen, maar zijn uitgeprocedeerd. Voor ons is VRT het Huis van Wantrouwen geworden.” Een jaar geleden ondertekenden ook zeventig online-journalisten van VRT een petitie over de hoge werkdruk, en het “onvermogen van de hoofdredactie om problemen op te lossen”.

Dat de open brief er nu komt, is niet lukraak. Het debacle rond de Bart De Pauw-docu klinkt de drie medewerkers pijnlijk bekend in de oren. “De uitspraken van Frederik Delaplace lieten ons grote ogen trekken. Hij beweerde hij ‘dat VRT altijd de kant van de slachtoffers kiest’. Uit onze ervaring blijkt dat dat niet waar is. We zien en horen de publieke excuses en walgen van de hypocrisie.”

Etterbuil

In de commissie Media reageerde Stephanie D’Hose (Open VLD) donderdag onthutst. “Ik vraag me af of er wel een veilige cultuur heerst in ons mediabedrijf. Dit is een etterbuil die is opengebarsten.” Meyrem Almaci (Groen) vroeg een extern onderzoek. Eerder deze week haalden ook ruim zeshonderd mediafiguren – onder wie veel VRT-gezichten – uit naar Delaplace in een open brief. Zo wankelt de stoel van de CEO meer en meer.

Mediaminister Benjamin Dalle (CD&V) ging donderdag niet verder in op de anonieme brief. Wel is het volgens hem nu aan de CEO om het vertrouwen te herstellen. Daarvoor besliste de VRT-directie donderdag om een externe ‘bruggenbouwer’ of bemiddelaar aan te stellen. Vrijdag start de zoektocht naar een geschikte persoon.