Sinds maandagavond 22 uur staakt het gevangenispersoneel in alle Belgische gevangenissen. Het is de zoveelste stakingsactie van de vakbonden in korte tijd. De cipiers organiseerden eerder al verschillende stakingsacties om de overbevolking, het personeelstekort en de agressieproblemen in de Belgische gevangenissen aan te kaarten. Voor het eerst komt er een nationale staking van onbepaalde duur.

De aanleiding daarvoor is een afgesprongen overleg tussen de vakbonden en minister van Justitie Paul Van Tigchelt (Open VLD) vorige week. Daar liep het helemaal mis toen de minister de minimale dienstverlening tijdens stakingen op tafel bracht. Van Tigchelt wil die verstrengen na de gruwelijke foltering van een gedetineerde in de gevangenis van Antwerpen midden maart. Op het moment van die feiten was er ook een staking aan de gang. Volgens de minister lag de lage bezettingsgraad toen mee aan de basis van het incident.

Vandaag kan het gevangenispersoneel pas na 48 uur staken opgevorderd worden om te komen werken. Maar Van Tigchelt wil het mogelijk maken om cipiers al vanaf het eerste uur op te vorderen. Dat voorstel zet kwaad bloed bij de vakbonden. Volgens Robby De Kaey, vakbondssecretaris van het ACOD, wordt het gevangenispersoneel op die manier “gemuilkorfd”.

“Voor de minister is dit een politiek spel geworden over de minimale dienstverlening”

Eddy De Smedt

Liberale vakbond VSOA

De liberale vakbond VSOA spreekt daardoor zelfs over “een open oorlog” tussen de minister en het gevangenispersoneel. “Voor de minister is dit een politiek spel geworden over de minimale dienstverlening”, klinkt het bij Eddy De Smedt. Volgens de vakbonden was de beperkte bezetting niet de oorzaak van het incident in de Antwerpse gevangenis. “Het echte probleem hier is de overbevolking van de gevangenissen”, klinkt het bij De Smedt. “Wij eisen een pauzeknop voor de korte straffen.”

Meer stakingen

Voor de minister van Justitie is dat uit den boze. De uitvoering van de korte straffen is voor Open VLD net een van de belangrijkste verwezenlijkingen op het vlak van justitie tijdens de afgelopen legislatuur. Wie veroordeeld wordt tot een celstraf van drie jaar of minder, moet nu ook effectief naar de gevangenis. Dat was voorheen niet het geval. Van Tigchelt benadrukt dat hij vooral inzet op de uitbreiding van het penitentiair verlof om de druk op de gevangenissen te verlagen. Het aantal gedetineerden is op die manier al gezakt van 12.316 naar 12.055. Maar voor De Smedt is het duidelijk. “Die maatregelen zijn onvoldoende. Zolang het échte probleem van de overbevolking niet aangepakt wordt, zullen er meer stakingen blijven komen.”

Voorlopig ziet het er dus niet naar uit dat het conflict tussen Van Tigchelt en de vakbonden gauw zal gaan liggen. Hoelang de staking zal aanhouden, blijft onduidelijk. Op donderdag zitten de bonden wel weer samen met de minister. Zij zullen daar opnieuw hun eisen op tafel leggen. Het blijft maar de vraag of het water tussen beide partijen dan minder diep zal zijn.