'Belgische' exoplaneet TRAPPIST-1B blijkt warmer dan een oven en is dus niet bewoonbaar
De exoplaneet TRAPPIST-1b is te warm om bewoonbaar te zijn en heeft wellicht geen atmosfeer. Dat blijkt uit nieuwe gegevens verzameld door de James Webb-telescoop. Die besluit dat het er warmer moet zijn dan in een oven - ongeveer 230 graden Celsius.
Het was wereldnieuws in februari 2017: de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA had rond de koele dwergster TRAPPIST-1 niet minder dan 7 "aardachtige" exoplaneten ontdekt. Sommige zouden zich in de leefbare zone bevinden waar water in vloeibare vorm kan voorkomen.
Trappist met een Belgisch tintje
De Belgische astronoom Michaël Gillon van de universiteit van Luik leverde een grote bijdrage aan de ontdekking van exoplaneten. Hij maakte daarvoor gebruik van de TRAnsiting Planets and Planetesimals Small Telescope (kortweg TRAPPIST) in Chili.
Zo werd ook de ster genoemd rond dewelke de 7 planeten draaiden - een duidelijke knipoog naar ons land met zijn vele bieren, zo verklapte hij later. De exoplaneten kregen de naam van hun ster, met de letters b tot en met h als uitbreiding.
De ontdekking gebeurde ongeveer 39,5 lichtjaren van hier, buiten ons eigen zonnestelsel - alleen al die afstand toont hoe straf de ontdekking was, het gaat om 378.000 miljard kilometer van de aarde. Het was de eerste keer dat er zoveel aardachtige planeten rond 1 ster werden ontdekt.
De planeten zijn rotsachtig en vergelijkbaar met de aarde qua massa en grootte. Doordat ze ook de juiste afstand tot de ster hadden om eventueel vloeibaar water te bevatten, gaf de ontdekking speculaties over mogelijk buitenaards leven een flinke boost.
Eerste studies tussen hoop en vrees
Een paar maanden later concludeerden astronomen in Hongarije eerst dat de ster zelf te onstuimig zou zijn voor buitenaards leven. De zonnevlammen zouden te frequent en te hevig zijn om leven op de planeten toe te laten.
In 2018 was er dan weer goed nieuws: de exoplaneten bevatten mogelijk veel water, meer zelfs dan op aarde.
Nu is er dus de analyse van de James Webb-telescoop, de grootste en krachtigste telescoop die de mens ooit de ruimte instuurde. James Webb bevindt zich 1,6 miljoen kilometer van de aarde en speurt daar onder meer naar exoplaneten.
230 graden en wellicht geen atmosfeer
James Webb heeft met zijn infraroodcamera MIRI een inschatting gemaakt van de temperatuur op TRAPPIST-1b, de exoplaneet die het dichtst bij de ster staat. Uit een studie die gepubliceerd is in het vakblad Nature blijkt dat het er té warm is om bewoonbaar te zijn, meer bepaald ongeveer 232 graden Celsius.
Er zou evenmin een atmosfeer zijn op 1b. Uit simulaties blijkt dat als er een was, de temperatuur lager zou zijn, omdat de warmte dan beter verdeeld zou zijn over de twee kanten.
TRAPPIST-1b tolt niet om haar as, één kant blijft altijd naar de moederster gericht. De ster waar ze ronddraaien, is overigens kleiner en roder dan onze zon.
Echte winst is dat we temperatuur überhaupt konden meten
Een tegenslag dus voor zij die erin geloofden, maar anderzijds, benadrukken experts, is het échte nieuws van deze ontdekking vooral dat James Webb tot veel in staat is. Deze meting was een primeur.
Deze nieuwste ontdekking zet dan weer de deur open naar nog meer opvallende en belovende ontdekkingen over andere exoplaneten, hun atmosfeer en temperatuur.