Kwantumsprong voor NAVO? Met gigantisch hulppakket van 100 miljard euro wil Stoltenberg Oekraïne redden

De voorstellen zijn amper drie weken oud en sindsdien zijn ze het onderwerp geweest van hevige interne discussies, schrijft de Duitse krant ‘Die Welt’. De nieuwe maatregelen moeten begin juli worden goedgekeurd tijdens de NAVO-top ter gelegenheid van de 75ste verjaardag van het bondgenootschap in Washington.

“We vieren de NAVO-verwezenlijkingen, maar we mogen niet op onze lauweren rusten”, aldus Stoltenberg. De NAVO-steun aan Oekraïne moet dan ook minder afhankelijk worden van vrijwillige bijdragen van de 32 lidstaten, maar moet een “geïnstitutionaliseerd kader” krijgen. Op die manier moet Kiev kunnen rekenen op een “voorspelbaardere” en “krachtigere” militaire steun. Dat heeft Jens Stoltenberg, secretaris-generaal van de NAVO, woensdag in Brussel verklaard voor de start van een bijeenkomst van de ministers van Buitenlandse Zaken van het bondgenootschap.

“We moeten zorgen voor betrouwbare, voorspelbare en langdurige militaire steun voor Oekraïne”, zegt Stoltenberg. “Minder op basis van aanbiedingen op korte termijn en meer op basis van toezeggingen op lange termijn.” De institutionalisering van de steun, moet ook helpen om de NAVO-bijdragen beter te coördineren.

Stoltenbergs strategie steunt op drie pijlers. Zo moet de coördinatie van de wapenhulp aan Oekraïne - het huidige zogeheten Ramstein-format, waarbij zo’n 50 landen betrokken zijn - voortaan door de NAVO worden geleid; tot nu toe nam de Amerikaanse regering deze taak op zich. De vrees is namelijk dat bij een eventuele presidentswissel de nieuwe Amerikaanse president, Donald Trump, vanaf januari 2025 de huidige coördinatiefunctie van Washington meteen zou kunnen stopzetten.

Daarnaast moet de NAVO in de toekomst een sleutelrol spelen bij de coördinatie van de opleiding van Oekraïense soldaten. Zo zouden er gemeenschappelijke prioriteiten kunnen worden gesteld en de opleidingen meer gestroomlijnd kunnen worden.

Ten derde wil de NAVO een gigantisch hulpfonds opzetten van in totaal 100 miljard euro. Dit zal worden gebruikt om de komende vijf jaar militaire uitrusting voor de Oekraïense strijdkrachten te financieren. De stortingen in het nieuwe speciale fonds komen bovenop de reguliere defensie-uitgaven die minstens twee procent van het bruto binnenlands product bedragen. De 32 lidstaten betalen a rato van hun gewicht en omvang.

KIJK. NAVO roept lidstaten op om munitie naar Oekraïne te sturen

Het voordeel van dit voorstel is dat er vaste betalingen zijn waar Oekraïne de komende vijf jaar op kan rekenen. Tot nu toe verloopt het genereren van financiële hulp immers nogal traag en stroef. Stoltenberg wilde niet op de details ingaan, maar erkent wel dat er een voorstel op tafel ligt om de hulp “robuuster” en “voorspelbaarder” te maken.

Rusland voert de druk op langs het front, aldus de NAVO-topman. De hulp moet daarom anders geregeld worden, meer gericht op de lange termijn. “Zodat we minder afhankelijk worden van vrijwillige bijdragen.” Daarom moet volgens hem de rol van de NAVO in de coördinatie van de hulp en het geven van trainingen groter worden. Het is volgens hem ook een signaal aan het regime in Moskou dat het bondgenootschap Oekraïne niet zal laten vallen.

Volgens Stoltenberg worden er de komende dagen nog geen besluiten genomen. Dat zal gebeuren tijdens een top in juli in Washington waar de staats- en regeringsleiders van de NAVO-landen bijeenkomen om het 75-jarige bestaan van de NAVO te vieren. Deze week bestaat het bondgenootschap precies driekwart eeuw.

Indien Stoltenbergs plannen worden goedgekeurd, gaat het om een kwantumsprong vergeleken met de huidige betrokkenheid van de NAVO bij de oorlog in Oekraïne. In elk geval zal de wapenhulp aan Oekraïne op de lange termijn worden veiliggesteld. Het blijft echter onduidelijk of dit genoeg is om Oekraïne weer te laten omschakelen van een defensieve fase naar een offensieve strategie.