Gedetineerden in New York spannen rechtszaak aan omdat ze zonsverduistering niet mogen zien

Maandag is er onder meer in de VS een zonsverduistering waar te nemen, die in de namiddag rond 15.15 uur gedurende slechts enkele minuten een schaduw over grote delen van de staat New York zal werpen. Ginds te bewonderen door zowat iedereen die dat wil, maar niet voor de gedetineerden van de staatsgevangenissen. Uit veiligheidsoverwegingen werd beslist om de gevangenen tijdens de zonsverduistering binnen te houden.

Dat was niet naar de zin van zes gedetineerden van de Woodbourne Correctional Facility in Sullivan County, zo’n 150 km ten noorden van New York City. Zij spanden een rechtszaak in tegen de staat New York omdat ze het zeldzame spektakel niet mogen zien. Ze koppelen de zonsverduistering aan hun geloof. De belijding daarvan is een fundamenteel recht voor Amerikaanse burgers, en dat is nu geschonden, vinden ze. Opvallend is dat de zes gevangenen verschillende religieuze achtergronden hebben, maar ze geloven allemaal dat de zonsverduistering “een religieuze gebeurtenis is waar ze getuige van moeten zijn en moeten over nadenken om hun geloof te respecteren”, zo staat in gerechtsdocumenten.

De Bijbel beschrijft een soort van zonsverduistering tijdens de kruisiging van Jezus Christus en heilige islamitische werken hebben het over een soortgelijk eclipsachtig fenomeen tijdens de dood van de zoon van de profeet Mohammed.

Jeremy Zielinsky is een van de zes klagers. Hij is een atheïst, maar argumenteert dat de zonsverduistering bijzonder is “om de wetenschap, de rede en alles wat atheïsme is te vieren”, volgens gerechtsdocumenten. Zielinsky vroeg al in januari als eerste de toestemming om de zonsverduistering vanuit de tuin van de gevangenis te zien. Die toelating werd hem na enkele weken ook verleend en hij zou zelfs een eclipsbrilletje krijgen.

Maar toen Zielinsky merkte dat hij lang niet de enige was voor wie de zonsverduistering belangrijk was, diende hij een nieuwe aanvraag in voor zijn medegevangenen. Ook vijf andere gedetineerden dienden klacht in, maar werden wandelen gestuurd met onder meer het argument dat de zonsverduistering geen heilige dag was voor hun religies.

Op 11 maart werd voor de hele staat New York beslist dat alle staatsgevangenissen uit veiligheidsoverwegingen de gedetineerden zouden binnenhouden tussen 14 en 17 uur, de uren waarop ze normaal wél buiten zouden mogen. Waarom de veiligheid in het gedrang zou kunnen komen, werd niet verduidelijkt.

Bij de gedeeltelijke zonsverduistering in 2017 werd er alvast geen verbod op recreatie in de openlucht uitgevaardigd in de gevangenissen. De volgende volledige zonsverduistering in de VS vindt pas plaats in 2044. De gevangenen gaven in hun argumentatie aan dat ze die mogelijk niet meer zullen meemaken.