Sammy Mahdi laakt "wegwerpmaatschappij 2.0" nadat CM-voorzitter pleit voor radicale oplossingen tegen vergrijzing

KIJK. CM-voorzitter pleit voor oplossingen tegen vergrijzing

Tegen 2050 zal het aantal 80-plussers verdubbelen van ongeveer 640.000 vandaag naar 1,2 miljoen. Daarmee stijgt ook de financiële druk op gezondheidszorg, medicatie en woonzorgcentra. Van Gorp vindt dat die vergrijzing niet alleen maar kan worden aangepakt met meer geld en pleit voor “een radicaal andere aanpak”. “Artsen en andere gezondheidswerkers doen nu ontzettend hun best om iedereen langer te laten leven, maar met welk doel? Langer leven is toch geen doel op zich? Het moet toch in de eerste plaats gaan over de vraag: hoelang kan ik nog kwaliteitsvol leven?”, klinkt het.

Het pleidooi van Van Gorp kadert in een ruimere denkoefening over de vergrijzing. Dat debat moet volgens de voorzitter van het christelijk ziekenfonds meer gaan over de kwaliteit van het leven dan over kwantiteit. De vergrijzing kan volgens Van Gorp niet zomaar worden aangepakt met meer geld en meer woonzorgcentra.

Bij CD&V wekken de uitspraken afkeer, zowel bij huidig voorzitter Sammy Mahdi als bij zijn voorganger Joachim Coens. “Hier word ik echt kwaad van. Wegwerpmaatschappij 2.0", schrijft Mahdi op Instagram. “Wanneer iemand levensmoe is en het gevoel heeft in de weg te lopen of geen bezoek meer krijgt, dan falen we toch gewoon als samenleving? En dat ouderenzorg een hoge kost heeft? So what.”

“Is dit dan de maatschappij die we willen worden?”, vult Coens aan. “Ook op dit vlak een wegwerpcultuur? Komt het er in de eerste plaats niet net op neer die mensen écht te helpen in plaats van voor shortcuts te pleiten?”

Van Gorp krijgt wel bijval bij Open VLD. Vlaams minister Gwendolyn Rutten pleitte enkele jaren geleden al voor het recht op euthanasie als mensen vinden dat hun leven ‘af’ is, en dus niet enkel bij ondraaglijk lijden. Ze volgde toen een pleidooi van radiocoryfee Lutgart Simoens en verwijst daar ook vandaag naar. “Een voltooid leven teruggeven. Moeilijk maar moedig debat”, schrijft ze op X. “Laat de denkoefening over de kwaliteit van het leven sereen en open verlopen, zonder karikaturen, zonder een ander iets op te leggen, ook door in eigen hart te kijken.”

Dat vindt ook haar partijgenoot Jean-Jacques De Gucht, al plaatst die wel enkele randbemerkingen. “Het debat en dialoog over voltooid leven zijn noodzakelijk. Maar de koppeling met de vergrijzing, pensioen en plek in woonzorgcentra die Luc Van Gorp maakt, mogen nooit de basis vormen van een dergelijke beslissing”, zegt het Vlaams parlementslid.

De CM publiceerde vandaag ook een studie die stelt dat bijna vier op de vijf 65-plussers ten minste één chronische aandoening hebben, waarvan de meest voorkomende hart- en vaatziekten zijn. “We worden ouder, maar niet allemaal in goede gezondheid”, zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp. “Dat stelt ons voor maatschappelijke uitdagingen.”

Tegen 2050 zal het aandeel 65-plussers in België stijgen van 19,6 procent in 2022 naar 25,1 procent in 2050. Het aantal 80-plussers zal zelfs verdubbelen, van 640.000 naar 1,2 miljoen in 2050. Dat voorspelt het Federaal Planbureau op basis van de daling van het vruchtbaarheidscijfer en de stijging van de levensverwachting (87,9 jaar voor vrouwen en 85,4 jaar voor mannen in 2050). Die vergrijzing stelt ons voor grote maatschappelijke uitdagingen en gezondheidsproblemen.

Om het gezondheidsprofiel van die ouderen te bepalen, maakte de studiedienst van CM gebruik van de data van een miljoen CM-leden ouder dan 65 jaar over de periode van 2016 tot 2022. Voor de studie werden 22 ziektes gedefinieerd op basis van medicatiegebruik of het gebruik van specifieke gezondheidszorg. 79,2 procent van de senioren heeft ten minste een van de gedefinieerde chronische ziektes.

In 2022 waren de meest voorkomende gezondheidsproblemen bij senioren hart- en vaatziekten. 68,4 procent van de CM-leden gebruikt bloeddrukverlagers (antihypertensiva) of medicijnen voor harttherapie. Op de tweede plaats staan tromboses: 41,2 procent van de 65-plussers gebruikt antitrombotica, gevolgd door diabetes (18 procent), mentale stoornissen (13,2 procent), COPD (longziekte waarbij de longen zijn beschadigd, 9,8 procent), en schildklieraandoeningen (9,2 procent).

Het risico op overlijden gedurende het jaar is 3,7 procent voor 65-plussers, bij 85-plussers loopt het risico op tot 12 procent. Bij huishoudens met een laag inkomen die recht hebben op de verhoogde tegemoetkoming, is het risico op overlijden bijna dubbel zo hoog: 6,6 procent voor 65-plussers.