CD&V wil niet weten van "wegwerpmaatschappij" die CM-voorzitter volgens hen bepleit

"Hier word ik echt kwaad van. Wegwerpmaatschappij 2.0. Dit doet zoveel pijn om te lezen." Sammy Mahdi kan zich duidelijk niet vinden in het voorstel van CM-voorzitter Luc Van Gorp. 

Die pleit ervoor om mensen de mogelijkheid geven om hun leven te beëindigen, wanneer ze het gevoel hebben dat hun leven voltooid is. Van Gorp wil een debat daarover op de politieke agenda krijgen. Hij ziet zijn voorstel als een radicale oplossing voor de vergrijzing. Tegen 2050 zal het aantal 80-plussers verdubbelen tot 1,2 miljoen. 

Mahdi vindt het voorstel respectloos tegenover ouderen en getuigen van een falende samenleving. "Zoveel ouderen geven aan zich een 'last' te voelen omdat ze niet in het neoliberaal model passen. Het antwoord daarop is niet euthanasie voor wie levensmoe is. Het antwoord is respect voor onze grootouders. Het antwoord is meer tijd geven aan families om er voor hun ouders en grootouders te zijn."

Van Gorp pleit naar eigen zeggen niet letterlijk voor euthanasie. Hij vindt dat het maatschappelijk debat rond ouderenzorg niet langer moet gaan over de kwantiteit, maar over de kwaliteit van het leven.

"Voltooid leven hoeft geen negatief begrip te zijn als dat besproken wordt op een veilige manier, maar vandaag zijn we vaak nog te bang om het erover te hebben."

De topman van de CM, nochtans onderdeel van de christelijke zuil, krijgt forse kritiek van de partijtoppers van CD&V. Voormalig voorzitter Joachim Coens, Vlaams minister Hilde Crevits en Federaal minister Vincent Van Peteghem kunnen zich - op zijn zachtst gezegd - niet vinden in het voorstel. 

Open VLD wil dat "moeilijk maar moedig debat" wel graag aangaan. Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Gwendolyn Rutten (Open VLD) pleit er op X voor "om de denkoefening over de kwaliteit van het leven sereen en open te laten verlopen." Zij stelde enkele jaren geleden al voor om mensen de mogelijkheid te geven om voor euthanasie te kiezen "als het leven af is."

De economische insteek van Van Gorp roept bij de liberalen wel vragen op. "De koppeling met de vergrijzing, pensioen en plek in woonzorgcentra die Van Gorp maakt, mogen nooit de basis vormen van een dergelijke beslissing", vindt Jean-Jacques De Gucht. Hij is al jaren een vurig pleitbezorger van het uitbreiden van de euthanasiewet. 

Bij Open VLD storen ze zich aan Mahdi's reactie op het voorstel van Van Gorp. Hij maakt een open debat onmogelijk door er zwart-wit over te communiceren, vindt De Gucht. "Zijn partij durft het debat niet voeren in het parlement maar hij doet wel forse uitspraken in de media." 

Ook bij Groen zijn ze bevreesd om euthanasie bij voltooid leven te zien als een oplossing voor de hoge vergrijzingskost.

"Dit soort keuzes mag nooit het gevolg zijn van een economische afweging. Wanneer mensen echter zelf aangeven dat ze op leeftijd een stervenswens hebben, dan vinden wij dat ze daar op een waardige manier voor moeten kunnen kiezen en veel beter begeleid horen te worden", zegt covoorzitter Jeremie Vaneeckhout. 

Vlaams Belang spreekt van "een verkeerd signaal" van Van Gorp. "Euthanasie is letterlijk een kwestie van leven of dood. Daar moet steeds uiterst voorzichtig mee omgesprongen worden."

Het debat dat Van Gorp wil voeren, gaat nog een stap verder dan waar de partijen het nu al niet over eens geraken. De federale regering – met CD&V en Open VLD in de meerderheid – vindt geen overeenstemming over het uitbreiden van de euthanasiewet naar mensen met vergevorderde dementie. Dat kan nu alleen wanneer patiënten nog volledig bewust en wilsbekwaam zijn.

CD&V ligt dwars over zo’n uitbreiding, maar maakte vorige maand wel een opening, Mahdi zei toen in een interview dat de partij dan toch bereid is om te praten over de euthanasiewet. Meteen kwam toen de kritiek dat de uitspraken slechts voor de galerij waren. 

De kans lijkt onbestaande dat een wetswijziging er voor de verkiezingen er nog komt. Bij de partijen lijkt er dan ook weinig animo om nu al over een volgende uitbreiding, euthanasie bij voltooid leven, te debatteren.