Van racistische uitspraken tot comeback: hoe Conner Rousseau wel opstapte, maar nooit helemaal weg was

Het is zaterdag 2 september 2023, 6 uur 's ochtends. De eerste avond - en dus ook nacht - van de Vredefeesten in Sint-Niklaas loopt op zijn einde, wanneer de politie café 't Hemelrijk op de Grote Markt binnenwandelt. Ze komen een vaststelling doen van een gesneuvelde spiegel in de toiletten.

Ook aanwezig in het café: Conner Rousseau, op dat moment nog voorzitter van Vooruit, samen met enkele vrienden. Rousseau - duidelijk dronken - spreekt de agenten aan en zegt al lachend dat ze wel met erg veel ter plaatse zijn. 

Maar het blijft niet bij lachen. De politicus vindt dat de politie zich beter zou focussen op "een ander probleem in de stad": de overlast die de Romagemeenschap volgens hem veroorzaakt. Er vallen racistische uitspraken. Rousseau zou het - zo blijkt later - onder meer gehad hebben over "bruin gespuis", "bruin mannen" of "die Roma, gewoon op slaan". 

Daarnaast zou hij ook seksueel ongepaste opmerkingen hebben gemaakt over een vriendin die bij hem was. 

Het verhaal lekt pas 20 dagen later uit, al zijn er op dat moment nog niet veel details bekend. Wél duidelijk: het parket heeft een onderzoek geopend naar mogelijk racistische uitspraken. 

Rousseau zelf valt op dat moment naar eigen zeggen uit de lucht. Hij weet niet veel meer van het gesprek, zo zegt hij zelf, maar in zijn herinnering was de teneur "eerder grappend en vriendschappelijk". 

Het duurt uiteindelijk tot 5 oktober eer Rousseau door de politie wordt ondervraagd. Op dat moment krijgt hij het proces-verbaal te zien en kan hij ook de beelden van die nacht bekijken. 

Om 19 uur - pal tijdens de tv-journaals - roept de Vooruit-voorzitter de pers samen in het café waar de feiten zich afspeelden. Wat hij daar nu exact had gezegd is op dat moment nog niet duidelijk en ook op de persconferentie zelf wil Rousseau de bewuste uitspraken niet letterlijk herhalen.

Wél is de Vooruit-kopman "geschrokken" van zichzelf. "In het gesprek heb ik de frustraties van vele mensen in de buurt geuit, op een echt foute manier", vertelt hij. "Ook al was het zattemansklap, ook al was het grappend: ik wil me heel duidelijk excuseren voor die foute uitspraak."

Half november komt het parket met een beslissing. Er wordt een bemiddelingstraject opgestart, met maatregelen. Concreet moet Rousseau in gesprek gaan met de Romagemeenschap. Daarnaast moet hij ook een bezoek brengen aan de Dossin-kazerne in Mechelen en sessies volgen bij een therapeut. 

Case closed, hoopt Rousseau, wiens positie als voorzitter op dat moment niet ter discussie staat. 

Nog diezelfde dag publiceert Het Nieuwsblad een nieuw artikel met meer details over die bewuste nacht begin september. Pas dan wordt duidelijk wat Rousseau allemaal exact heeft gezegd. Het blijken nóg hardere woorden dan aanvankelijk gedacht. Ook de seksueel ongepaste opmerkingen komen pas nu aan het licht. 

De top van de partij blijft die avond en de dagen nadien achter Rousseau staan, maar enkele lokale verkozenen beginnen zich openlijk vragen te stellen bij de positie van de voorzitter. 

Twee dagen later krijgen de leden van het partijbureau van Vooruit een uitnodiging in de mailbox. Een extra partijbureau, diezelfde dag nog, om 17.30 uur. 

De top van de partij weet hoe laat het is: Rousseau stapt op. Het partijbureau vraagt om alsnog te blijven, maar de politicus heeft zijn beslissing genomen. 

Anderhalf uur later maakt Rousseau de beslissing ook bekend aan de buitenwereld, op een persconferentie. "Het gedoe rond mijn persoon leidt af van de essentie. Het gaat niet meer over waar Vooruit voor strijdt."

"Ik heb mezelf teleurgesteld en ik heb heel veel mensen in Vlaanderen teleurgesteld", zo zegt hij nog. "Ik hoop dat mensen mij dat ook kunnen vergeven. Ik geloof in een samenleving waarin er plaats is voor een tweede kans. Maar ik merk dat die tweede kans voor mij vandaag heel moeilijk ligt."

Met de woorden "wie weet, ooit, tot een volgende" sluit hij na iets meer dan 8 minuten de persconferentie af. Geen vragen, geen interviews. Rousseau wil even rust en vraagt aan de pers om dat te respecteren. Het zou de start zijn van vier maanden zonder ook maar één publiek optreden. 

Een dag later werd Melissa Depraetere aangeduid als opvolger van Rousseau.

Drie weken later volgt er nóg een ontslag, deze keer als Vlaams Parlementslid. Rousseau wil naar eigen zeggen aan zichzelf werken, "maar dat wil ik niet doen op kosten van het parlement", zo schrijft hij op Instagram. 

De top van de partij blijft ondertussen nog steeds achter Rousseau staan. De hoop dat hij terugkeert richting verkiezingen wordt openlijk uitgesproken. 

Ondertussen gaat Rousseau aan de slag als zelfstandige consultant. Hij doet vooral communicatieopdrachten in Nederland, enkele keren per week trekt hij daarvoor naar Amsterdam. 

Begin dit jaar stond hij zo ook op het podium van een congres bij onze noorderburen, waar zowat 150 consultants en communicatiestrategen aanwezig waren. Ook Vlaamse journalisten zaten in de zaal, om er uitvoerig over te berichten. Rousseau hield er een presentatie over 'hoe links het volk opnieuw voor zich kan winnen'. Over zijn eigen toekomst: geen woord. 

De kieslijsten van Vooruit - voor de verkiezingen van juni - zijn ondertussen in elke provincie al goedgekeurd. Behalve in Oost-Vlaanderen, waar Conner Rousseau de lijst voor de Vlaamse verkiezingen zou trekken. 

Eind januari zou er duidelijkheid komen, want dan zou de Oost-Vlaamse afdeling van Vooruit beslissen over hún kieslijsten. Rousseau liet op de vergadering een brief voorlezen, waarin hij liet weten nog niet klaar te zijn voor een terugkeer. Hij past als lijsttrekker. Voor een andere rol - die van lijstduwer bijvoorbeeld - vindt hij het te vroeg om te beslissen. 

De Oost-Vlaamse militanten scanderen zijn naam. De partij is duidelijk: ze willen hem terug. Kost wat kost. En dus wordt de Oost-Vlaamse lijst voor de Vlaamse verkiezingen goedgekeurd, op één plaats na: die van lijstduwer. Rousseau krijgt tot 13 april - het moment waarop de lijsten moeten worden ingediend - om te beslissen. 

De "wie weet, ooit, tot de volgende" uit zijn persconferentie in november blijkt nu uit te komen. Rousseau maakt zijn politieke comeback en zal in juni de lijst voor de Vlaamse verkiezingen in Oost-Vlaanderen duwen. 

Al is dat niet helemaal een verrassing. Dat de partij de plek van lijstduwer leeg liet, was een openlijke smeekbede aan Rousseau om terug te keren. Bovendien kreeg zowat iedereen van de Vooruit-top bij elk interview een vraag over de voormalige voorzitter. Rousseau stapte dan wel op, afwezig was hij nooit. 

Ondertussen maakt de partij in de peilingen ook een duik. Achter de schermen werden de voor- en nadelen afgewogen. De partij gaat ervan uit dat het sowieso over Rousseau en zijn uitspraken zal blijven gaan, ook in de debatten. In dat geval kan je evengoed profiteren van zijn mogelijk electoraal succes, zo luidt de redenering. 

Als lijstduwer zal hij moeten 'knokken' voor zijn stemmen, want op die plek raak je minder makkelijk verkozen dan wanneer je de lijst trekt. Als de kiezer hem een tweede kans geeft en hem een zitje in het parlement schenkt, is hij 'witgewassen'. In dat geval ligt zijn politieke toekomst weer open.