Amerikaanse luchtvaartautoriteit opent nieuw onderzoek naar twee Boeing-toestellen: wat is er aan de hand bij de vliegtuigfabrikant?
De Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA opent een nieuw onderzoek naar twee Boeing-toestellen. Volgens een klokkenluider zouden monteurs bij de assemblage van de 787 Dreamliner en de 777 'shortcuts' nemen om de vliegtuigen op tijd klaar te hebben. Het zoveelste slechte nieuws in korte tijd voor Boeing, wat is er aan de hand bij de vliegtuigfabrikant?
De Amerikaanse vliegtuigbouwer Boeing blijft onder vuur liggen. Nadat deze week nog een Boeing 737-800 een motorkap heeft verloren, opent de Federal Aviation Administration (FAA) nu een onderzoek naar twee andere toestellen.
De klokkenluider is Boeing-ingenieur Sam Salehpour, hij diende een formele klacht in bij de FAA omdat er volgens hem "twee kwaliteitsproblemen zijn die de levensduur van de vliegtuigen dramatisch kunnen verkorten". Salehpour meent dat er fouten zijn gemaakt bij de assemblage van onderdelen bij de 787- en 777-toestellen, waarbij monteurs 'shortcuts' gebruikten.
Zo zouden monteurs er niet in slagen kleine openingen op te vullen bij het samenvoegen van afzonderlijke onderdelen van de romp. Daardoor treedt sneller slijtage op en wordt de levensduur van het vliegtuig verkort. "Ik zag letterlijk mensen op de stukken van het vliegtuig springen om ze op één lijn te krijgen", zegt Salehpour.
Klokkenluider gewraakt
Salehpour zegt dat Boeing wraak op hem nam nadat hij zijn bezorgdheid had geuit over de 787 en een ander vliegtuigmodel. In zijn klacht aan de FAA staat dat hij het management wees op het bestaan van problemen met de 787, maar vervolgens “genegeerd werd en van het 787-programma naar het 777-programma overgeplaatst”. Daar ontdekte Salehpour dan weer ondermaats werk bij de assemblage van carrosserieonderdelen bij de vliegtuigen.
Salehpour is niet de eerste klokkenluider bij Boeing, eerder wezen al verschillende ex-werknemers op productiefouten en kwaliteitsgebreken. Onder andere John Barnett, een voormalige kwaliteitsmanager bij Boeing die enkele dagen na zijn getuigenis dood teruggevonden werd in zijn wagen. Hij zou gestorven zijn aan een "zelf toegebrachte verwonding" zegt de politie.
Boeing, een zorgenkind?
Bij Boeing duiken al langer incidenten op. De 787 Dreamliner wordt al sinds zijn eerste commerciële vlucht in 2011 gekenmerkt door nalatigheden, productiefouten en incidenten tijdens vluchten.
Al Jazeera ging in 2014 undercover in de Boeing-fabriek in de Amerikaanse staat South Carolina. Werknemers zouden toen al ernstige vragen hebben bij de veiligheid van de 787 Dreamliner.
Eind 2018 en begin 2019 kwamen 346 mensen om bij twee soortgelijke crashes met een 737 MAX, alle 387 vliegtuigen van het type moesten daarop verplicht aan de grond blijven van de FAA. Na twee jaar en vernieuwingen in het ontwerp, de software en training van de bemanning mocht de 737 MAX weer de lucht in.
Recenter, tussen mei 2021 en augustus 2022 moest Boeing de levering van de 787 Dreamliner stilleggen door verschillende productiefouten.
Sinds 2024 lijkt Boeing wel elke week het nieuws te halen. In januari verloor een 737 MAX 9 van Alaska Airlines een rompdeel tijdens een vlucht. 171 toestellen van dat type moesten van de FAA verplicht aan de grond blijven. Vorige week betaalde Boeing voor dat incident een eerste compensatie van 160 miljoen dollar aan de Amerikaanse luchtvaartmaatschappij.
Vorige maand verloor een 777-200 een wiel na het opstijgen. Nog geen dag later gleed een andere Boeing van United in Houston van de landingsbaan, mogelijk wegens problemen met de remmen.
Begin maart raakten 50 mensen gewond nadat een 787 tijdens een vlucht van Sydney naar Auckland "abrupt daalde". En vorige week verloor een 737-800 van Southwest Airlines een motorkap.
Gevolg van kostenbesparingen?
De problemen bij Boeing zijn volgens critici het gevolg van kostenbesparingen en outsourcing. Volgens onderzoeksjournalist Peter Robinson is er sprake van "een omgeving waar veiligheidsproblemen worden gebagatelliseerd".
Uit een onderzoek van het Amerikaanse Congres na de crashes met de 737 MAX bleek dat er sprake was van een doofpotcultuur bij Boeing. Op verschillende momenten hield Boeing cruciale informatie achter voor de luchtvaartautoriteiten, voor de luchtvaartmaatschappijen en voor de piloten.
Bij Boeing was er grote financiële druk om snel een nieuw vliegtuig klaar te hebben om de concurrentie met de Europese vliegtuigfabrikant Airbus aan te gaan. Daarom werd er bespaard op cruciale zaken op een te korte tijd. Tijdens het certificatieproces van de 737 MAX zou Boeing ook cruciale taken van de FAA hebben overgenomen, onder meer door forse besparingen bij de FAA.
Een onderzoek van de Seattle Times aan de hand van talloze interne Boeing- en FAA-documenten toonde aan dat zowel Boeing als de FAA druk uitoefende voor 'shortcuts' en geldbesparende oplossingen, tegen de aanbevelingen van zowel lage FAA-functionarissen als veiligheidsexperts van Boeing in.
Crisis bij Boeing blijft aanhouden
Sinds januari verkeert de Amerikaanse vliegtuigbouwer in een diepe crisis. De aandelenkoers daalde en het bedrijf verwacht dit jaar dan ook erg tegenvallende resultaten.
De CEO van Boeing, Dave Calhoun, besloot vorige maand om aan het einde van het jaar op te stappen. Ook andere topbestuurders zoals Stan Deal, CEO van de tak voor commerciële vliegtuigen, en bestuursvoorzitter Larry Kellner gooien de handdoek in de ring.
Toch lijken al die incidenten niet het einde te betekenen van het ooit zo prestigieuze Boeing, "too big to fail" klinkt het. Het bedrijf is nu eenmaal te belangrijk voor de commerciële luchtvaart en de Amerikaanse luchtvaartindustrie.