Europees Parlement keurt nieuw migratiepact goed in tumultueuze stemming
Het Europees Parlement heeft het nieuwe migratiepact goedgekeurd. Met het pact komt er een strengere screening van migranten bij de Europese buitengrenzen. Het pact voorziet ook in een solidariteitsmechanisme, waarbij lidstaten erkende asielzoekers moeten overnemen van landen die onder hoge migratiedruk staan. De stemming werd even onderbroken door actievoerders.
Het plan om het asiel- en migratiebeleid van de Europese Unie bij te sturen, werd in 2020 gelanceerd door de Europese Commissie, maar pas eind vorig jaar kwamen het Europees Parlement en de EU-lidstaten na lang onderhandelen tot een akkoord.
Nu moest het de goedkeuring krijgen van de plenaire vergadering van het Europees Parlement in Brussel. Eind vorig jaar klonk nog dat dit niet meer dan een formaliteit was, maar de zenuwen stonden toch gespannen.
De stemming verliep vrij tumultueus en werd gedurende enkele minuten onderbroken door actievoerders die "This plan kills, vote no!" ("Dit plan doodt, stem nee!") scandeerden.
Bekijk: minutenlang wordt "this plan kills, vote no!" gescandeerd:
Het nieuwe migratiepact is een pakket van tien wetten. Het versterkt de controle op de aankomst van migranten in de Europese Unie en voorziet in een solidariteitssysteem tussen de lidstaten voor de opvang van asielzoekers.
Wat staat er in het migratiepact?
- Er komen strengere controles aan de buitengrenzen van de EU. Bij aankomst zal een strenger identificatieproces plaatsvinden, waarbij foto's en vingerafdrukken zullen worden genomen. Er zal ook sneller worden onderzocht wie recht heeft op asiel. Mensen bij wie de kans groot is dat ze geen kans maken op asiel, komen in een versnelde procedure terecht. Bij de buitengrenzen komen gesloten opvangcentra om mensen die geen recht hebben op asiel sneller te kunnen terugsturen.
- Daarnaast komt er een solidariteitsmechanisme om lidstaten die onder druk staan op het gebied van migratie - zoals Italië of Griekenland - te helpen. Hoeveel procent van de erkende asielzoekers een lidstaat minimaal moet opvangen, is nu vastgelegd. Landen die meer mensen opvangen zullen worden gecompenseerd, landen die weigeren asielzoekers op te vangen, moeten 20.000 euro per asielzoeker betalen.
Het pact werd redelijk vlot goedgekeurd hoewel er werd gevreesd dat er voor bepaalde delen niet voldoende steun zou zijn geweest.
Van meet af aan was er veel kritiek op het pact. Niet alleen van mensenrechtenorganisaties, ook binnen het Europees Parlement zelf. Voor de uiterst linkse fractie en de groenen respecteert het pact de mensenrechten onvoldoende. De uiterst rechtse fracties vinden het pact juist niet streng genoeg.
De drie grootste fracties van het Europees Parlement - de centrumrechtse Europese Volkspartij (EVP), de sociaaldemocraten (S&D) en de liberalen (Renew Europe) - stemden in principe voor, maar vooraf werd gevreesd dat er binnen hun rangen veel dissidente stemmen zouden zijn.
Na de goedkeuring in het Europees Parlement is ook nog groen licht nodig van alle Europese lidstaten. De uiteindelijke stemming is eind april gepland. De Poolse premier Donald Tusk heeft al aangekondigd dat Polen niet zal instemmen met het spreidingsplan dat onderdeel is van het migratiepact.
Nicole de Moor: "Vaart zetten achter uitvoering pact"
Verschillende Europese leiders spreken van een "historisch moment". "Geschiedenis geschreven", zegt voorzitter van het Europees Parlement Roberta Metsola op X. "Het was meer dan 10 jaar in de maak. Maar we hebben woord gehouden". Het migratiepact noemt ze "een balans tussen solidariteit en verantwoordelijkheid". "Dit is de Europese manier."
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft het over een "onmisbare historische stap" die "solidariteit tussen de Europese lidstaten mogelijk maakt."
Staatssecretaris voor Asiel en Migratie in de federale regering Nicole de Moor (CD&V) zegt dat ze volle vaart wil zetten achter de uitvoering van het migratiepact. "Wij gaan nu over tot het in werking laten treden van de woorden op papier. Een Europees systeem dat de komende jaren zorgt voor meer controle over migratie", zegt ze in een reactie.
"Elke dag zullen mensen in de verschillende Europese landen grenzen moeten controleren, procedures uitvoeren en beslissingen nemen. Daar gaan we meteen mee aan de slag, er is geen tijd te verliezen."
Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, Europees Parlementsvoorzitter Roberta Metsola en premier Alexander De Croo, in naam van het Belgische voorzitterschap van de Raad van de Unie, riepen in een gezamenlijke persconferentie na de stemming eveneens op tot een snelle uitvoering van het pact.
De Croo beklemtoonde in het bijzonder de globale akkoorden die de EU is beginnen te ondertekenen met landen van afkomst of transitlanden voor migranten, zoals Tunesië of Egypte.
Kritische reacties bij N-VA, Vlaams Belang en Groen
Europees Parlementslid Hilde Vautmans (Open VLD) heeft voor het pact gestemd. "Enkel Europa kan migratie beheersbaar, menselijk en controleerbaar maken. We maken komaf met de versnippering, waarbij elk land zijn eigen regels en aanpak heeft", zegt ze in een reactie.
Assita Kanko van N-VA heeft het dan weer over "goede intenties en halve oplossingen", en dus over "een gemiste kans". "Het asiel- en migratiepact doet namelijk niks om ongecontroleerde toestroom met hulp van mensensmokkelaars tegen te gaan. Op dit punt krijgt het akkoord van mij dus een dikke onvoldoende", stelt ze. "Zal de druk op onze samenleving minder zijn met deze maatregelen? Hier ben ik iets positiever."
"Dit pact doet niets aan de instroom en maakt het voor de lidstaten onmogelijk een streng migratiebeleid te voeren", reageert Vlaams Belang-Europarlementslid Tom Vandendriessche. "Miljoenen migranten zullen naar Europa gehaald worden." Volgens hem is de "deze Europese Unie doorgeslagen". "Opvang moet in eigen regio gebeuren, illegalen moeten het asielrecht verliezen en de buitengrenzen moeten op slot. We moeten ons terugtrekken uit het Europese asiel- en migratiebeleid."
Ook Groen is kritisch voor het pact. "Dat Europa de deur openzet om kinderen op te sluiten, dat is een achteruitgang van de waarden waarvoor Europa staat. In België zal dat met Groen in de regering nooit gebeuren", zegt covoorzitster Nadia Naji.
Volgens Europarlementslid Sara Matthieu "dwalen mensen die denken dat migratie ontraden wordt door een fort Europa te creëren, door de verantwoordelijkheid door te geven aan dictatoriale regimes en door onschuldige kinderen op te sluiten."
Bekijk: Europa-expert Rob Heirbaut legt uit wat er precies verandert met het nieuwe migratiepact
