‘Hij levert zich over aan het oordeel van de kiezer’: kan Conner Rousseau Vooruit een boost geven in peilingen?

“Mijn compagnon de route, mijn mateke, onze Conner is terug. En daar ben ik heel blij om.” Met die woorden bevestigde Vooruit-voorzitter Melissa Depraetere woensdag wat al urenlang in de lucht hing: Conner Rousseau heeft de knoop doorgehakt. Op 9 juni zal hij op de Oost-Vlaamse kieslijsten staan, als lijstduwer voor het Vlaams Parlement.

Zijn partij hield de plek al maanden vacant voor hem. Het was aan de ex-partijvoorzitter om de knoop door te hakken. In januari vond Rousseau het nog te vroeg om te beslissen over zijn politieke toekomst. Maar nu was het van moeten: uiterlijk zaterdag moet Vooruit de definitieve kieslijsten indienen.

Lange tijd zag Rousseau een terugkeer niet zitten. Waarom doet hij het dan toch? Omdat de partij hem “nodig heeft” – dat zijn de woorden van Antwerps schepen Jinnih Beels, die eerder nog vol achter het vertrek van Rousseau stond.

Peilingen

Vooruit viel de afgelopen tijd flink terug in de peilingen. Een jaar geleden peilde de partij nog op bijna 17 procent. Maar alle winst die geboekt was onder voorzitter Rousseau, smolt de voorbije maanden weg als sneeuw voor de zon. Zonder het populaire boegbeeld verloor Vooruit de aantrekkingskracht die ze de afgelopen jaren had opgebouwd.

Donderdag begint Rousseau zijn verkiezingscampagne op de markt van Sint-Niklaas. De hoop bij de socialisten is dat hij het tij nog kan keren voor de partij, twee maanden voor de parlementsverkiezingen. Dat is lang niet zeker. Rousseau keert niet terug als gezicht van de partij; dat blijft Melissa Depraetere. Het laatste dat de Sint-Niklazenaar wil doen, is haar voor de voeten lopen als schaduwvoorzitter. Hij moet genoegen nemen met een plaats helemaal onderaan de kieslijsten.

Bovendien is het afwachten hoeveel averij Rousseaus imago heeft opgelopen na de incidenten die hem eerder tot ontslag dwongen. Tijdens een dronken nacht in café ’t Hemelrijk in Sint-Niklaas stak Rousseau tegenover de politie een racistisch en seksistisch betoog af, waarbij vooral de lokale Roma-gemeenschap het moest ontgelden. De politie mocht wat vaker de matrak gebruiken om de Roma te doen luisteren, aldus Rousseau.

De Roma-gemeenschap wil zich overigens niet mengen in zijn terugkeer. “Dat is een politieke kwestie. Zijn beslissing om terug te keren of niet heeft geen invloed op ons. In onze dialoog hebben we zijn excuses aanvaard”, klinkt het.

Conner-effect

Vanuit het partijhoofdkwartier werd al langer aan Rousseaus mouw getrokken om toch deel te nemen aan de verkiezingen. De afgelopen maanden is flink op hem ingepraat. Eind januari vroegen de Oost-Vlaamse leden op een partijbijeenkomst ook nadrukkelijk aan Rousseau om op de lijst te komen staan.

“Het is tijd voor hem om de bladzijde om te slaan”, aldus Depraetere. “Conner heeft er lang en goed over nagedacht. Hij heeft beslist te doen wat heel veel mensen, zowel binnen als buiten de partij, hem gevraagd hebben.”

Rousseau maakte steeds de inschatting dat zijn terugkeer niet noodzakelijk goed zou zijn voor de partij. Hij zal nog vaak geconfronteerd worden met de gebeurtenissen in Sint-Niklaas, waardoor kiezers steeds ‘Vooruit’ en ‘racisme’ in dezelfde zin zullen horen. Rousseau wil niet dat de inhoudelijke campagne van zijn partij overschaduwd wordt door zijn fratsen. En de waarheid is ook dat hij weinig zin had om zich telkens weer te verantwoorden voor die avond.

Tegelijk zag Rousseau ook hoe het succes van zijn partij erg fragiel bleek na zijn vertrek. Van het Conner-effect blijft plots niet veel meer over. Vooruit werpt zich in de campagne op als het alternatief voor de extremen, maar die ambitie is moeilijk hard te maken wanneer de partij nog maar 11 procent scoort, zoals in een peiling vorige maand.

Hoe zwaar wegen de incidenten nog door? Met een plek op de Oost-Vlaamse lijst legt Rousseau die vraag in de handen van de kiezer. Al is het vanop de laatste plaats extra lastig om verkozen te worden: de lijstduwer profiteert niet mee van de lijststemmen, en moet dus verkozen raken enkel op basis van voorkeursstemmen.

“Dat is niet evident. Om verkozen te worden van op die laatste plaats zal hij moeten strijden voor elke stem”, zei ook Depraetere. “Het is nu aan jou, de kiezer om te beslissen. Geloof jij net als ik dat de politiek nood heeft aan iemand zoals Conner?”

Als Rousseau straks vanop de lijstduwersplaats een stevige persoonlijke score haalt, kan hij daar wel gelouterd uitkomen: de kiezer heeft geoordeeld en heeft hem weer in de armen gesloten. In dat geval kan Rousseau zich na de verkiezingen weer vol opwerpen als een boegbeeld van de partij, en mee wegen in de formatiegesprekken.

“Dit is waar ik op gehoopt had”, klinkt het bij Joris Vandenbroucke, fractievoorzitter van Vooruit in de Kamer. “Ik heb de afgelopen maanden heel duidelijk gevoeld dat de steun voor Conner nog altijd heel groot is. Hij is heel consequent geweest. Hij heeft ontslag genomen als voorzitter en als parlementslid, hij heeft zijn excuses aangeboden, en nu keert hij helemaal onderaan de lijst terug om een tweede kans te vragen. Hij levert zich over aan het oordeel van de kiezer.”

Oudgediende Bert Anciaux is kritischer. “Neen, ik ben niet gelukkig met de terugkeer van Conner Rousseau, maar ik gun iedereen een tweede kans”, zegt hij op X. “Ik hoop dat Vooruit een juiste keuze maakt en vooral dat racisme nooit of te nimmer gedoogd zal worden.”