DEBAT VAN DE DAG. Moet de financiële kloof tussen werken en niet-werken groter worden?

N-VA vindt dat het verschil tussen werken en niet-werken groter moet worden. “Wie werkt moet minstens 500 euro netto per maand méér verdienen dan wie niet werkt”, zegt Vlaams minister van Begroting Matthias Diependaele.

De partij wil de zogenaamde ‘crisisbelasting’ afschaffen. Dat is de bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid die in de jaren negentig onder premier Jean-Luc Deheaene als tijdelijke crisismaatregel werd ingevoerd, maar sindsdien nooit meer volledig verdween. Het moet ervoor zorgen dat er meer nettoloon overblijft van wat een werknemer bruto verdient. Al erkent de partij dat deze ingreep voor de laagste lonen slechts een kleine impact zal hebben.

Ook wil N-VA geen automatische indexering meer van de leeflonen en werkloosheidsuitkeringen. “De laatste jaren zijn de leeflonen en de werkloosheidsuitkeringen veel meer gestegen dan de lonen. Een tijdelijke bevriezing is nodig om dat evenwicht te herstellen”, zegt Diependaele. Ten slotte pleit N-VA er ook voor om de sociale voordelen waarop iemand recht heeft te plafonneren.

“Het verschil tussen werken en niet werken moet groter”, treedt Vooruit-voorzitter Depraetere het voorstel van N-VA bij. “Maar dat doe je niet door te stampen op wie werkt zoekt, daar wordt geen enkele werkende Vlaming beter van. Dat doe je door het nettoloon van wie werkt te verhogen. Zo wordt het verschil groter en gaat wie werkt erop vooruit.”

“De automatische indexering is de beste bescherming van de koopkracht van de mensen. Rechts wil die bescherming afbreken. Vooruit zal de koopkracht van de mensen altijd met hand en tand verdedigen. Als het leven duurder wordt, dan moeten onze inkomens mee omhoog. Dat is maar eerlijk.”

“Ik volg N-VA dat het verschil tussen een uitkering en een nettoloon drastisch groter moet én dat onder Vivaldi dat verschil in sommige situaties veeleer kleiner werd en werken dus minder ging lonen. Ik zie echter logischer en structureler recepten dan wat N-VA voorstelt”, reageert Baert.

“Uitkeringen niet meer indexeren, zoals N-VA voorstelt, betekent een reële verarming voor leefloners en werklozen, zonder dat wie werkt erop vooruitgaat. Hier hebben we een grote belastingverschuiving nodig, van werk naar consumptie en vermogenswinsten. Het is goed om een zicht te krijgen op alle sociale voordelen die bij een uitkering komen, zoals N-VA voorstelt, maar nog logischer zou zijn alle uitkeringen los te maken van statuut en te koppelen aan inkomen, zodat wie gaat werken tegen laag loon ze houdt”, gaat Baert verder.

“Hopelijk kan met dit openingsbod van N-VA de discussie verschuiven van holle slogan dat werken moet lonen naar hoe partijen dat willen realiseren. (Anders eindigen we gegarandeerd zoals na 2019, toen het ook gedeelde belofte was, maar nadien de belastingwig... nog steeg!)”

“In plaats van de lonen te verhogen en daardoor werken te belonen wil N-VA mensen in armoede nog dieper wegduwen. Eerder stelde Open Vld hetzelfde voor”, reageert Vaneeckhout. “In stampen naar beneden vindt de rechterzijde elkaar terug. In een eerlijke fiscale hervorming NIET goedkeuren helaas ook.”

“Dat het verschil tussen werken en niet werken voor sommige mensen in ons land hooguit dertig euro bedraagt – zoals economen in opdracht van N-VA becijferden – zou iedereen die de voorbije decennia in de Wetstraat heeft rondgelopen het schaamrood op de wangen moeten bezorgen. Zij hebben een land gebouwd waarin mensen die werken en ondernemen onvoldoende naar waarde geschat worden. Een land waarin we op café of aan de keukentafel grappend tegen elkaar zeggen: ‘Het zijn zotten die werken!’ Maar eigenlijk valt er niks te lachen”, schrijft Bossaert in zijn opiniestuk dat je hier volledig kan lezen.

Ook Open Vld vindt dat werkende mensen netto meer over moeten houden. Zo pleiten de liberalen voor een netto-index om de loonkost voor bedrijven te verlagen. “Mensen met een laag inkomen moeten meer overhouden”, zei Ongena eerder al, “maar ook mensen met een middeninkomen, moeten meer extra krijgen.”

Verder willen de liberalen een afschaffing van de belastingschijf van 45 procent, een uitbreiding van de jobbonus en een knip in de werkloosheidsuitkering. Die zou beperkt worden tot één à twee jaar, afhankelijk van de conjunctuur op de arbeidsmarkt. De liberalen mikken op de creatie van 450.000 extra jobs. Om die in te vullen, willen ze dat het verschil qua inkomen tussen werkenden en niet-werkenden minstens 500 euro netto bedraagt.

“De beste oplossing is doen zoals alle andere landen: de werkloosheid in de tijd beperken”, zei VBO-topman Pieter Timmermans eerder aan onze redactie. “Doof de uitkering uit na bijvoorbeeld twee jaar. Als dat niet lukt, moet je het probleem oplossen door de werkloosheidsval te tackelen. Die blijft in stand in ons land omdat de regeringen altijd haasje-over spelen.”

“Eerst verlagen ze de belastingen - de belastingdruk op de laagste lonen is gemiddeld maar 15 procent - opdat wie werkt meer overhoudt, maar niet lang daarna trekken ze de werkloosheidsuitkeringen op met de welvaartsenveloppe. Dat is verkeerd”, klinkt het.

“Ze moeten die uitkeringen laag houden en het geld gebruiken om in te zetten op de echte noden: de laagste pensioenen en de kinderopvang. Een werkloze ouder die vandaag aan de slag gaat, moet z’n geld aan de kinderopvang geven. Dát probleem moet je als overheid oplossen, niet het geld aan de werklozen geven zodat ze niet aan de slag gaan. Met de vergrijzing en de krapte op de arbeidsmarkt hebben we iedereen nodig op de werkvloer.”

“Het werken met absolute grensbedragen bij fiscale incentives en sociale uitkeringen zorgt voor een “hakbijl-effect”. Er net onder wel, er net boven niet. Dit kan makkelijk worden opgelost met een glijdende afbouwregeling. Hoe meer het inkomen stijgt, hoe lager de incentive/uitkering wordt”, aldus Maus.

En nu is het aan jou. Wat is jouw mening? Laat het weten in de comments onder dit artikel. We bundelen de boeiendste reacties vanavond in een nieuw stuk.