De 67-jarige vastgoedmagnaat Truong My Lan werd al in 2022 gearresteerd op verdenking van omkoping van ambtenaars en het overtreden van de regels voor bankleningen. In 2011 slaagde Lan – die sinds de jaren 80 aan haar vastgoedimperium werkt en tal van hotels en restaurants bezit – er namelijk in om drie banken samen te voegen tot de Saigon Commercial Bank, één van de belangrijkste banken van Vietnam.

De regels rond bankaandelen zijn echter zeer strikt in het Zuidoost-Aziatische land. Want volgens de Vietnamese wet mag niemand meer dan 5 procent aan bankaandelen bezitten. Een wet waar Lan haar voeten aan veegde, want via spookvenootschappen en familie kreeg ze uiteindelijk 90 procent van de aandelen van SCB in handen. Daardoor kon Lan honderden leningen aangaan en de bank uiteindelijk leegzuigen.

LEES OOK. President van Vietnam neemt ontslag wegens “schendingen en tekortkomingen”

Daarnaast werd er ook bijna 5 miljoen euro smeergeld betaald aan staatsambtenaren om de overtredingen en slechte financiële situatie van de bank te verbergen. Wat van de zaak ook nog eens het grootste smeergeldschandaal ooit maakt in Vietnam. De vrouw die het smeergeld aangeboden kreeg, het voormalig hoofd van het inspectieteam van de State Bank of Vietnam, zei tijdens het proces dat het geld in piepschuimdozen aan haar werd overhandigd door de voormalige directeur van SCB. Nadat ze doorhad dat er geld in zat, zou ze die geweigerd hebben, maar de ex-directeur zou geweigerd hebben het geld terug te nemen, aldus staatsmedia.

(Lees verder onder de foto)

“Weinig kennis”

De arrestatie van Lan in 2022 leidde tot paniek bij de depositohouders van SCB. Dat zorgde voor een ‘bank run’, waardoor duizenden spaarders hun geld kwijtraakten. De politie kon tot nu toe maar liefst 42.000 slachtoffers identificeren. In totaal verduisterde Lan bijna 12 miljard euro, maar volgens de openbare aanklager zou de totale schade werkelijk 25 miljard euro bedragen. Een bedrag dat overeenkomt met 6 procent van het bruto binnenlands product (bbp) van Vietnam in 2023.

“Ik ben zo boos dat ik zo stom was om betrokken te raken bij deze zeer heftige zakelijke omgeving waar ik zo weinig kennis van heb”

Truong My Lan

Ter dood veroordeelde vastgoedmagnaat

“De acties van de beklaagde ondermijnden het vertrouwen van de mensen in het leiderschap van de communistische partij en staat”, luidde het vonnis tijdens het vijf weken durende proces in Ho Chi Minhstad. Lan ontkende de beschuldigingen en gaf haar ondergeschikten de schuld. “Ik ben zo boos dat ik zo stom was om betrokken te raken bij deze zeer heftige zakelijke omgeving – de bankensector – waar ik weinig kennis van heb”, zei ze vorige week nog in de rechtbank. Maar liefst 2.700 mensen werden opgeroepen om te getuigen, er waren tien openbare aanklagers en zo’n 200 advocaten waren betrokken. Het bewijsmateriaal werd bewaard in 104 dozen die in totaal zes ton wogen.

(Lees verder onder de foto)

Doodstraf

Lan kreeg uiteindelijk twee keer twintig jaar voor verschillende aanklachten, zoals het overtreden van de regelgeving voor banken en het aanbieden van steekpenningen. Voor het verduisteren van geld werd de doodstraf uitgesproken. Een ongewoon zware straf voor zulke feiten, maar het onderstreept de vastberadenheid van de Communistische Partij om hard op te treden tegen corruptie. De communistische partijchef Nguyen Phu Trong wil namelijk tegen 2045 van Vietnam een rijk land maken met een kennisgedreven economie. Maar volgens critici zorgt net die corruptie mee voor die snellere groei.

Sinds 2021 zijn er al meer dan 4.400 mensen – onder wie zakenlui, ambtenaren en ministers –aangeklaagd in een campagne tegen corruptie. Het gaat om in totaal meer dan 1.700 zaken. Ook de Vietnamese tycoon in luxe onroerend goed Do Anh Dung, die aan het hoofd staat van de Tan Hang Minh groupe, werd vorige maand veroordeeld tot acht jaar gevangenisstraf nadat hij schuldig werd bevonden aan het bedriegen van duizenden investeerders. Het zou in die corruptiezaak om meer dan 300 miljoen euro gaan.

Of de doodstraf van Truong My Lan nu echt zal worden uitgevoerd, is nog niet duidelijk. Executies zijn een staatsgeheim in Vietnam, waardoor er ook geen exacte cijfers zijn over hoeveel van die doodstraffen effectief worden uitgevoerd.