Open VLD wil grote vermogens meer belasten, Vooruit tégen legaliseren cannabis: de opmerkelijkste vaststellingen uit De Stemtest

Waar de N-VA en de Open VLD over het algemeen het beleid van hun Vlaamse regering verdedigen, keert CD&V zich in De Stemtest drie keer tégen maatregelen die de regering de afgelopen jaren heeft genomen. En dat terwijl CD&V zelf in die regering zit. 

Zo vindt de partij - niet helemaal onverwacht - de opgelegde stikstofmaatregelen te streng en vindt ze dat die moeten worden versoepeld. Ook iets waar Open VLD oren naar heeft, trouwens. 

Daarnaast wil CD&V dat er opnieuw meer buslijnen komen, ook op plaatsen waar weinig mensen opstappen. De Vlaamse regering besliste net om meer bussen op grote lijnen te laten rijden, waardoor sommige bushaltes werden afgeschaft en er minder bussen rijden op minder drukke lijnen. 

Achter die beslissing lijkt CD&V niet helemaal te staan. "Iédereen moet kunnen genieten van zijn recht op mobiliteit", zo klinkt het in de motivering van de partij. "Daar waar er meer mensen reizen moet het aanbod stijgen, maar dat mag niet ten koste gaan van andere mensen die afgelegen wonen."

Tot slot is de partij tegen het afschaffen van de opkomstplicht voor de verkiezingen. En dat terwijl de huidige Vlaamse regering net die verplichting heeft afgeschaft voor de gemeenteraadsverkiezingen. 

Mensen met een groot vermogen - veel geld of veel bezittingen - meer belasten, dat vinden CD&V, Groen, PVDA en Vooruit een goede zaak. Maar opmerkelijk: ook Open VLD is het met die stelling eens. 

"In een brede fiscale hervorming moeten de sterkste schouders meer bijdragen", zo zegt de partij. "We moeten er wel voor zorgen dat bij zo'n fiscale hervorming de algemene belastingdruk daalt." 

Nog opvallend: na jaren tegenstand kan de partij zich voor het eerst vinden in overheidspersoneel dat een hoofddoek draagt achter het loket. Enkel de N-VA en Vlaams Belang zijn tegen. "Het belang van neutraliteit moet worden beoordeeld in zijn context", zo vindt Open VLD. "Als iemand geen gezagsfunctie heeft, moet dit kunnen. Het is wel aan de dienst om daar een beoordeling over te maken."

Wanneer het gaat over leerkrachten met een hoofddoek sluit Open VLD zich weer aan bij de N-VA en Vlaams Belang, die tegen zijn. "Er moet ten minste één neutraal net zijn", vindt de Open VLD. "Daarom laten we geen religieuze tekens toe in het gemeenschapsonderwijs. De andere netten maken die keuze zelf. Dat valt onder de vrijheid van onderwijs."

De Vlaamse socialisten nemen in De Stemtest geregeld een 'flinkse' positie in. Zo is de partij onder meer voorstander voor een inburgeringsexamen om de Belgische nationaliteit te krijgen. "Veel nieuwkomers moeten nu al een inburgeringsexamen afleggen en om de nationaliteit te krijgen moet je ook al bewijzen dat je geïntegreerd bent. We kunnen die voorwaarden bundelen", zo klinkt het bij de partij. 

Daarnaast vindt Vooruit - net als CD&V, Open VLD, de N-VA en Vlaams Belang - dat er niet meer mensen naar Europa mogen migreren. 

Nog opvallend: Vooruit is tégen het legaliseren van cannabis. Dat is een wijziging van het standpunt uit 2014, dat toen op een congres werd goedgekeurd. De partij gaat daarmee in tegen het standpunt van de Franstalige socialisten van de PS, maar ook tegen de mening van Antwerps kopstuk Jinnih Beels, die al langer pleit voor het legaliseren van drugs. 

In andere kwesties staat Vooruit wel geregeld aan de linkse kant van het spectrum. Net als Groen wil ze meer belastingen heffen op vliegtuigtickets voor korte afstanden, ze pleit voor statiegeld op blikjes, ze wil een nultolerantie voor alcohol in het verkeer en ze wil een rookverbod op terrassen.

Van alle Vlaamse partijen vindt enkel Vlaams Belang dat de EU afzijdig moet blijven in het conflict tussen Israël en de Palestijnen. "We veroordelen elke vorm van geweld en erkennen de soevereiniteit van elk volk", nuanceert de partij. "De EU moet zijn diplomatieke kracht gebruiken om het conflict te ontmijnen en niet te importeren."

Maar ook op enkele andere stellingen staat de partij alleen. Zo wil ze als enige Vlaamse partij dat er geen nieuwe moskeeën worden erkend en is ze als enige tegen een verbod op bouwen in overstromingsgebied. De partij is ook tegen het principe dat EU-lidstaten die de democratische regels niet respecteren minder geld zouden krijgen van de EU. 

Tot slot vindt de partij ook niet dat de EU alle lidstaten zou moeten aanbevelen om huwelijken toe te staan tussen personen van hetzelfde geslacht.

De PVDA pleit voor een radicale omslag in het buitenlands beleid. Zo wil de partij als enige uit de NAVO stappen, het militaire bondgenootschap met 32 partnerlanden. 

"De NAVO sleurt ons mee in militaire escalatie", argumenteert de partij. "Wij willen geleidelijk overstappen naar een ander Europees systeem van collectieve veiligheid, een defensieve defensie, gekoppeld aan intensieve diplomatie met meer gewicht voor instellingen als de VN."

Daarnaast is de partij - net als CD&V en Vlaams Belang - tegen de toetreding van Oekraïne tot de EU.

De PVDA is tot slot de enige partij die vindt dat België een schadevergoeding moet betalen aan Congo voor het onrecht dat in de vroegere Belgische kolonie werd gepleegd. Al is het niet de Belgische staat die dat bedrag moet ophoesten, zo vindt de partij, maar wel "de grote industriëlen en de koninklijke familie, die zich hebben verrijkt door de kolonisatie". 

De N-VA deelt verschillende standpunten met Vlaams Belang. Zo willen beide partijen onder meer geen uitbreiding van de abortustermijn tot 18 weken. Momenteel kan een abortus in ons land tot 12 weken zwangerschap, experts pleiten voor 18 weken. Vlaams Belang en N-VA zien zo'n uitbreiding niet zitten, al zijn voor de N-VA aanpassingen van sommige delen van de huidige wet bespreekbaar. 

Maar er zijn nog heel wat standpunten waar de N-VA en Vlaams Belang elkaar vinden. Het gaat dan onder meer om de splitsing van de sociale zekerheid, Nederlands als voorwaarde voor een sociale woning en een verplichte oriëntatieproef bij elke opleiding in het hoger onderwijs.

De partijen zijn ook tegen gratis menstruatieproducten in middelbare scholen, tegen het veranderen van geslacht onder de 18 jaar en tegen stemrecht vanaf 16 jaar. 

De N-VA staat wel alleen in het verzet tegen statiegeld op blikjes. Opvallend, aangezien minister van Leefmilieu Zuhal Demir de afgelopen jaren pleitte voor het principe van statiegeld. Volgens de partij is er "nog geen systeem dat ons momenteel kan overtuigen". "De potentiële winsten inzake zwerfvuil wegen voorlopig niet op tegen de lasten. We hebben een goed systeem met de blauwe zak. Er wordt onderzocht hoe we dat verder kunnen uitbreiden."

Tot slot vindt de N-VA als enige dat concertorganisatoren hun ticketprijzen tijdens de verkoop mogen verhogen als er veel vraag naar is. 

Groen is de enige partij die vindt dat gemeenten verplicht moeten worden om enkele asielzoekers op te vangen. "Als elke gemeente een paar mensen opvangt, slaapt geen enkele asielzoeker nog op straat", vindt de partij. "Nu is de opvang slecht verdeeld: sommige gemeenten doen een grote inspanning, andere geen. Een verplicht spreidingsplan is eerlijker en werkt de tekorten weg."

De partij is voorts (samen met PVDA) tegen nieuwe kerncentrales en (samen met Vooruit) voor meer belastingen op vliegtuigtickets voor korte afstanden. 

Tot slot vindt de partij als bijna de enige dat voorgangers van erediensten, zoals priesters, imams en rabbijnen, nog met belastinggeld mogen worden betaald. Enkel CD&V is het ook eens met die stelling.