Na brand in Beurs in Kopenhagen: is België klaar mocht hier brand uitbreken in historisch gebouw?
Organisaties achter historische panden in België moeten een calamiteitenplan uitwerken én regelmatig op rampen oefenen om schade bij een echte brand zoveel mogelijk te beperken. Dat zegt Anne-Catherine Olbrechts van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium na de brand in Kopenhagen die het historische Beursgebouw in de as legde.
Een historisch gebouw dat in vlammen opgaat. Het kan ook bij ons gebeuren, maar zijn we daar dan op voorbereid? “In de erfgoedsector spreken we van een calamiteitenplan. Dat is een plan dat een organisatie voorbereidt op een brand of wateroverlast”, zegt Anne-Catherine Olbrechts, coördinator rampenbeheer bij het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK) in De Wereld Vandaag op Radio 1.
“We sporen organisaties zoals archieven of musea aan om zo’n plan uit te werken. Daarin worden procedures uitgewerkt met een cascadelijst: wie moeten we contacteren en in welke volgorde?”, zegt ze.
BEKIJK - Beelden van de brand vanochtend;
Eerste hulp voor erfgoed
In 2022 richtte het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium Federescue op. Dat is een netwerk van federale wetenschappelijke instellingen die elkaar helpen om hun calamiteitenplannen op punt te stellen.
“Vorig jaar hebben we met het nationaal crisiscentrum en de hulpdiensten van Brussel een oefening gedaan in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis. Zo kunnen we van elkaar leren.”
“Anatomie van het gebouw”
Vooraleer Federescue aan de slag kan, moet de politie of de brandweer het gebouw vrijgegeven. “Daarna kunnen we starten met de voorbereiding of de evacuatie van het erfgoed”, zegt Anne-Catherine Olbrechts van het KIK. "Dat moet uiteraard met het juiste noodmateriaal gebeuren om grotere schade te beperken."
Daarbij moet rekening gehouden worden met de sterktes en zwaktes van het gebouw. “Het noodplan moet echt op maat gemaakt zijn. Ik noem dat 'de anatomie van het gebouw'. Hoe zit het in elkaar? Wie kan er paraat staan om evacuaties uit te voeren? Of is er hulp nodig van buitenaf?”
Als de ramp van zo’n grote orde is dat de organisatie handen tekort heeft, kan Blue Shield Belgium te hulp schieten. Dat is een non-gouvernementele organisatie die zich inzet voor cultureel en natuurlijk erfgoed. “Met de overstromingen in Wallonië heeft Blue Shield erfgoedsites en musea geholpen. Zij leiden vrijwilligers op die ze tijdens een ramp kunnen oproepen om te komen helpen. Dat zijn vaak mensen die in restauratieateliers werken", zegt Olbrechts.
Beluister het volledige gesprek met Anne-Catherine Olbrechts in De Wereld Vandaag op Radio 1: