“België gaat gebukt onder de sharia”, zei de Franse radicaal-rechtse politicus Éric Zemmour dinsdagmiddag. “Het is opnieuw duidelijk dat het in Brussel niet mogelijk is om een dissidente stem te laten horen”, maakte Filip Dewinter (Vlaams Belang) ervan. Brexiteer Nigel Farage vertelde dat dit “ondemocratische gedrag hem er nu echt van overtuigd had dat de Brexit de enige juiste keuze was”. Viktor Orban, de Hongaarse premier, tweette dan weer dat hij moest denken aan zijn strijd tegen het communistische regime in de jaren 80. “We hebben toen niet opgegeven, en zullen dat nu ook niet doen! #nomigration #nogender.”

Alle vier zouden ze dinsdag en woensdag in Brussel deelnemen aan de National Conservatism Conference (NatCon), een tweedaags rechts-conservatief congres. Dat had aanvankelijk moeten doorgaan in een zaal in Brussel-stad, tot de uitbater lucht kreeg van de inhoud en het evenement annuleerde. Daarna weken de organisatoren uit naar Etterbeek, waar hetzelfde gebeurde, om dinsdagochtend noodgedwongen neer te strijken in de zaal Claridge, in Sint-Joost-ten-Node. De uitbater van die zaal zei dat hij “na consultatie met zijn advocaat” had besloten dat het evenement kon doorgaan.

Evenement niet stopgezet

Dat was dik tegen de zin van Emir Kir (onafhankelijk), de burgemeester van de Brusselse gemeente, die dinsdag de politie op het congres afstuurde om er “onmiddellijk” een einde aan te maken. Die deed dat op basis van een dreigingsanalyse van de antiterreurdienst Ocad, verneemt De Standaard, waarin werd gewaarschuwd voor een mogelijke verstoring van de openbare orde – niet alleen door het rechts-conservatieve evenement op zich, maar ook door uiterst linkse tegenbetogers. “Racisten zijn niet welkom in Brussel, niet in Etterbeek, en ook niet in Sint-Joost”, tweette Kir dinsdag nog.

Toen rond het middaguur – ­Nigel Farage gaf net een toespraak – een handvol politieagenten de zaal binnenging, was de bijeenkomst al enkele uren bezig. Dat gebeurde letterlijk achter gesloten deuren: op het potdichte rolluik hing een briefje met een telefoonnummer van iemand van het organiserende Mathias Corvinus Collegium, een rechtse denktank uit Hongarije.

Het evenement volledig stopzetten, deed de politie niet. Wel vatte een cordon van een twintigtal oproeragenten post voor de toegangspoort van de zaal. Wie op dat moment buiten de zaal was, zoals Zemmour, mocht van de agenten niet meer naar binnen. Binnenin ging het congres voor de rest wel zo goed als onverstoord door.

“Ongrondwettelijk"

Als Kir al dacht dat zijn demarche een domper zou zijn voor de organisatie, dan bereikte hij toch eerder het tegenovergestelde. Behalve de vele forse uitspraken van rechtse kopstukken over vermeende censuur, poseerden parlementsleden van onder meer Vlaams Belang en het Franse Rassemblement National (dat tot voor kort werd geleid door Marine Le Pen) vooral graag naast de oproerpolitie.

Het werd vastgelegd door de camera’s van onder meer Hír TV – lange tijd een van de laatste kritische nieuwszenders in Hongarije, tot het kanaal in 2018 werd opgekocht door een medestander van Orban. En gelijktijdig met zijn verklaring over België als “shariastaat” werd op sociale media druk een afbeelding van een gemuilkorfde Zemmour gedeeld. “Het zwijgen opgelegd door een Belgische burgemeester van Turkse komaf”, stond erbij.

Maar ook premier Alexander De Croo (Open VLD) liet zich dinsdagavond kritisch uit over de actie van Kir. Hij schreef op X (Twitter) dat hij de actie “onaanvaardbaar” vindt. “De gemeentelijke autonomie is een hoeksteen van onze democratie, maar die kan nooit de Belgische grondwet terzijde schuiven. Die garandeert sinds 1830 de vrijheid van meningsuiting en garandeert het recht op vreedzame vergadering. Het verbieden van politieke bijeenkomsten is ongrondwettelijk. Punt.”

Rond half zes probeerden zo’n vijftigtal uiterst linkse tegenbetogers nog tot bij de evenementenzaal te komen, maar zij werden een paar honderd meter verderop, ter hoogte van het metrostation Madou, al door de politie tegengehouden. Het is nog onduidelijk of de tweede dag van het evenement woensdag zal doorgaan als gepland.

Lees ook

 Wordt Slovakije stilaan een Russische mol binnen de Europese familie?