‘Absoluut monstrueus wat hier is gebeurd’: het verzet tegen conventie van nationalisten in Brussel blijkt de beste reclame

“Wat in de aflopen 48 uur is gebeurd, is absoluut monstrueus.” Vier jaar nadat hij het Europees Parlement vaarwel had gezegd door met een Britse vlag te zwaaien, was de Engelse stokebrand en brexiteer Nigel Farage weer in Brussel. Die laatste keer werd zijn microfoon door de parlementsvoorzitter afgezet, dit keer, op de National Conservatism-conferentie, scheelde het weer niet veel. Agenten van de lokale politie kwamen tot de binnendeur van de zaal, maar niet verder.

Elke spreker gebruikte de pogingen om deze conferentie te cancellen gretig in zijn voordeel. “Hoe meer radicaal-links ons het zwijgen probeert op te leggen, des te meer plezier doet het mij om hier te kunnen spreken”, zei Suella Braverman, die vorig jaar nog moest aftreden als Brits minister van Binnenlandse Zaken, nadat ze de politie verweet om te zacht op te treden tegen pro-Palestijnse manifestanten.

De Brusselse burgemeesters van PS en MR-signatuur konden onmogelijk beter reclame maken voor een conferentie van conservatief en radicaal rechts. The Guardian, BBC, Die Zeit, Politico, allemaal stuurden ze een correspondent.

Nadat feestzalen in Brussel-Stad en Etterbeek onder sterke politieke druk de conferentie geweigerd hadden, moesten de organisatoren maandagavond in allerijl hun inboedel verhuizen naar Claridge, een zaal in Sint-Joost-ten-Node.

Stampvolle zaal

Zo was de conferentie al nieuws voor het eerste woord gezegd was. Emir Kir, burgemeester van Sint-Joost, en enkele jaren geleden uit de PS gegooid omwille van zijn banden met de Turkse MHP, kon niet onderdoen voor zijn collega’s. “In Etterbeek, Brussel Stad en Sint-Joost, is uiterst rechts niet welkom”, zei Kir op X.

Dinsdagochtend, terwijl de eerste panelsessies in volle gang waren, vaardigde Kir een besluit af dat de conferentie verbiedt. Hij baseerde zich naar eigen zeggen op adviezen van zijn politie en het Orgaan voor Dreigingsanalyse OCAD. Zijn bevel om dit privé-evenement te verbieden heeft het over ‘een aantasting van de openbare orde en rust’.

In tegenstelling tot de andere zalen plooide Claridge niet. De uitbater, van Tunesische oorsprong, heeft zelf wel de burgemeester ingelicht. “Het is toch belangrijk dat we naar ook nog naar meningen luisteren waarmee we het niet eens zijn”, zegt hij.

Uiteindelijk besloot de politie om niet te evacueren, maar ook geen nieuwe gasten toe te laten. De kleine zaal zat dan al stampvol. Eric Zemmour, de extreemrechtse presidentskandidaat in Frankrijk, was aangekondigd als spreker, maar werd de toegang ontzegd, voor de ogen van de internationale pers.

De organisatie van dit evenement was voornamelijk in handen van Hongaarse en Israëlische organisaties. Frank Furedi van het door Orbán-gesteunde Mathias Corvinus Collegium was de hele dag in overleg met Yoram Hazony van Herzl Institute. “Onze advocaten zitten er bovenop”, zei Hazony. De Raad van State bevestigt aan De Morgen dat er een vordering is ingediend. Die kan het verbod van burgemeester Kir tenietdoen.

Mathias Storme, rechtenprofessor aan KU Leuven en betalende toeschouwer op deze conferentie, noemde het ‘ongeoorloofde praktijken’. “Het is duidelijk uit welke hoek de bedreigingen van de open samenleving komen”, zei Storme. Een opvallende vaststelling op een conferentie waarin de Hongaarse premier Viktor Orbán een belangrijke hand heeft.

In de zaal zaten Vlaamse conservatieven zoals Storme, de Vlaams Belangers Filip Dewinter en Bob De Brabandere, en een kleine delegatie van studentenvereniging NSV. Ook enkele kleine Vlaamse denktanks waren vertegenwoordigd, zoals het identitaire Feniks, dat ontstond uit de schoot van Schild & Vrienden en het nieuwe Custodes Instituut, dat zich een ‘thuishaven van conservatisme’ noemt.

“Ik ben hier om internationale banden aan te halen”, zei Pepijn Demortier, een 24-jarige student filosofie en een van de krachten achter Custodes.

Internationaal publiek

Het publiek was inderdaad verder erg internationaal, strakke kostuums en mantelpakjes uit de EU-bubbel. Europees Parlementslid voor Vlaams Belang Tom Vandendriessche nam deel aan een debat. Onder de toehoorders zat John Laughland, de ideoloog van Forum voor Democratie van Thierry Baudet. Voordien leidde deze Brit een pro-Russische denktank.

Onder de voortdurende dreiging van een politie-inval ging de conferentie gewoon door. Door de vele politici op het podium had het meer iets van een politieke rally. In haar keynotespeech bond Suella Braverman de strijd aan met het Europees hof voor de rechten van de mens in Straatsburg.

“We kunnen nog zo onze grenzen beschermen tegen migratie en pedofielen, het mensenrechtenverdrag bindt onze handen en verstikt ons”, zei Braverman. “Tot we daarvan verlost zijn, is het een urgente taak om ‘rechtenradicalisme’ te verslaan.”

Speeches over migratie, geboortecijfers en het democratisch deficit van de EU-instellingen wisselden af met anti-lgbtq+-retoriek.

Toen bleek dat Zemmour niet meer zou spreken, begon de zaal geleidelijk leeg te lopen. Een honderdtal toeschouwers bleef nog voor de laatste sessies en het diner.

Buiten verzamelden enkele honderden manifestanten, aangevuurd door Coordination Antifasciste Belge, maar de politie hield hen op ruime afstand van de zaal. Dinsdagavond was het nog onduidelijk of de conferentie woensdag nog kan doorgaan. Dan staat in principe de Hongaarse premier Viktor Orbán op het programma en eventueel de uitgestelde toespraak van Zemmour.